Ομιλία Νίκου Κέττηρου, Βουλευτή ΑΚΕΛ κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2026

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Η συζήτηση των προϋπολογισμών δεν είναι λογιστική πράξη.Είναι καθαρά πολιτική επιλογή. Γιατί μέσα από τους αριθμούς αποκαλύπτεται ποιος πληρώνει, ποιος ωφελείται και ποιος μένει πίσω.

Η σημερινή μου τοποθέτηση αποτελεί, ταυτόχρονα, μια σαφή ανασκόπηση ευθύνης. Αναστοχαζόμαστε τι επιτελέσαμε στη Βουλή, ποιες θετικές τομές καταφέραμε, αλλά και ποιες μάχες συνεχίζουμε να δίνουμε με συνέπεια και αποφασιστικότητα για τους πολίτες που μας εμπιστεύθηκαν. Είναι μια ευκαιρία να αποτιμήσουμε το έργο μας, να αναδείξουμε τα αποτελέσματα και να επαναβεβαιώσουμε τις διεκδικήσεις μας για μια Βουλή που ανταποκρίνεται ουσιαστικά στις ανάγκες της κοινωνίας.

Τα τελευταία πέντε χρόνια είχα την ευθύνη και την τιμή να προεδρεύω της Επιτροπής Προσφύγων, Εγκλωβισμένων, Αγνοουμένων και Παθόντων, μετά από την εμπιστοσύνη που μου έδειξε το κόμμα μου. Η θέση αυτή μου επέτρεψε να δουλέψω σε βάθος, με σοβαρότητα και συνέπεια, πάνω σε ζητήματα που παραμένουν κρίσιμα για χιλιάδες συμπολίτες μας. Η εμπειρία αυτή δεν ήταν απλώς θεσμική· ήταν μια ουσιαστική ευθύνη απέναντι σε ανθρώπους και οικογένειες που δικαιούνται δικαιοσύνη, στήριξη και ξεκάθαρες λύσεις.

Εμείς, επιμείναμε και συνεχίζουμε να επιμένουμε σε κάτι αυτονόητο:

Οι πρόσφυγες δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται ως στατιστική, αριθμοί, δαπάνες και διεκπεραίωση εργασίας. Ο κόσμος αυτός πρέπει να αντιμέτωπίζεται με ευαισθησία και ανθρωπιά.

Είναι οι παππούδες μας που πέθαναν στους προσφυγικούς συνοικισμούς, είναι οι γονείς μας που έχασαν τα νιάτα τους, είναι τα παιδιά μας που θα καταχρεωθούν για να σπουδάσουν, που θα καταχρεωθούν για να αποκτήσουν στέγη.

Είναι οι εγκλωβισμένοι μας στην Καρπασία και στα Μαρωνίτικα χωριά που συνεχίζουν να κρατούν ζωντανή την φλόγα.

Είναι οι αγνοούμενοι που ακόμα τους ψάχνουμε σε ομαδικούς τάφους. Τα παιδιά των αγνοουμένων που ακόμα φωνάζουν 51 χρόνια τώρα ότι το κράτος ήταν πάντοτε απών για τα ορφανά της εισβολής.

Είναι οι παθόντες, οι ανάπηροι, οι αιχμάλωτοι που ίσως είμαστε το μόνο κράτος που δεν τους απέδωσε ποτέ τις πρέπουσες τιμές.

Γιατί; Γιατί πάντοτε κάποιοι βλέπουν την αποκατάσταση αυτών των ανθρώπων ως λογιστές. Ως αύξηση των δαπανών. Ως διοικητικό κόστος!

Πενήντα ένα χρόνια μετά, η προσφυγική πολιτική παραμένει σε μεγάλο βαθμό πολιτική διαχείρισης και όχι δικαιοσύνης.

Και εδώ θέλω να το πω ξεκάθαρα:

Η απώλεια της κατεχόμενης περιουσίας δεν ήταν μόνο απώλεια γης. Ηταν ουσιαστικά απώλεια δυνατότητας ζωής. Όποτε μπαίνουμε σε προεκλογική εκστρατεία υπάρχουν πλέον οι δεδομένοι. Αυτοί που θα υποσχεθούν. Λόγια του αέρα. Αυτό κάνει και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Από την μέρα που εκλέγηκε. Γιατί η αλήθεια, είναι ότι από τότε βρίσκεται σε συνεχή προεκλογική εκστρατεία. Για το 28. Οι συνάδελφοι του Συναγερμού κατέθεσαν μια πρόταση. Η κυβέρνηση ζήτησε 6 μήνες χρόνο για να καταθέσει κανονισμούς, μέσω του Φορέα. Τον Γενάρη, λήγει η προθεσμία. Ή θα τους καταθέσει ή θα προχωρήσουμε. Και εμείς κύριοι του Συναγερμού δεν είμαστε μικρόψυχοι. Εμείς θα στηρίξουμε κάθε προσπάθεια για τον πρόσφυγα.

Φορέας Ισότιμης Κατανομής Βαρών

Στους προϋπολογισμούς που συζητούμε σήμερα, υπάρχει μια μεγάλη αντίφαση.

Ο Φορέας Ισότιμης Κατανομής Βαρών δεν απορροφά κάθε χρόνο δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Τα χρήματα αυτά επιστρέφουν στο κράτος και μετά η κυβέρνηση μιλά για «αποθέματα». Να είμαστε ειλικρινείς:

αυτά τα αποθέματα δημιουργούνται πάνω στις πλάτες των προσφύγων.

Με την πρόταση Νόμου που είχαμε καταθέσει και την οποία ακυρώσατε στην ουσία, Δήκο Ελαμ Δησύ και Δήπα, δίναμε την δυνατότητα απορρόφησης αυτού του αποθέματος προς όφελος του κόσμου. Να επιδοτηθεί το επιτόκιο του στεγαστικού τους δανείου. Για να έχει αξία η κατεχόμενη περιουσία μας. Για να μην αναγκάζεται ο κόσμος να καταφεύγει στην Επιτροπή Αποζημιώσεων της Τουρκίας. Και είπατε όχι. Οχι. Και ύστερα θα σας φταίνε αυτοί που απογοητεύονται και ξεπουλούν την περιουσία τους στην Τουρκία. Τι κάνετε εσείς; Καταψηφίσατε μια πρόταση Νόμου, απλά και μόνο γιατί προερχόταν απο το ΑΚΕΛ. Κρίμα. Κρίμα γιατί έχασε τούτος ο αδικημένος κόσμος μια ευκαιρία να πάρει ανάσα.

Δεν τα παρατάμε όμως, Εμείς θα συνεχίσουμε να πιέζουμε. Γιατί πολλές φορές πετύχαμε σημαντικά πράγματα έστω και αν είμασταν μόνοι. Όταν οι καθυστερήσεις στις εκτιμήσεις για σκοπούς δανείων στον Φορέα έφταναν τα δύο χρόνια, εμείς, με επιτόπιες επισκέψεις, με προτάσεις, τόσο προς το κτηματολόγιο όσο και προς τον Φορέα,πετύχαμε κάτι που για χρόνια θεωρείτο αδύνατο:

τη σύντμηση του χρόνου εκτίμησης των κατεχόμενων περιουσιών.

Και δεν ζητήσαμε τα εύσημα από κανένα. Ήταν μεγάλη η ικανοποίησή μας για τον στόχο που επιτεύχθηκε.  Ρωτάτε το Κτηματολόγιο. Ρωτάτε και τον Φορέα. Άλλωστε στο Διοικητικό Συμβούλιο είναι όλοι δικοί σας. Το ΑΚΕΛ το αποκλείσατε. Παρόλα αυτά είμαστε οι μονοι που καταθέσαμε προτάσεις που υιοθετήθηκαν για την αναθεώρηση των σχεδίων του οργανισμού. Και το ξέρετε καλά.

 

Για το στεγαστικό ειλικρινά αν δεν το αντιμετωπίσουμε ως κοινωνική κρίση, δεν μπορούμε να το απαμβλύνουμε. Κατανοήστε επιτέλους ότι τα πιο χαμηλά εισοδηματικά στρώματα δεν μπορούν ούτε δάνειο να πάρουν, ούτε ενοίκο να πληρώσουν. Πρέπει να επανέλθει η πολιτική της ανέγερσης πολυκατοικιών και παραχώρησης διαμερισμάτων από το κράτος. Αν δεν παρέμβει το κράτος τώρα, που υπάρχει κρίση, πότε θα παρέμβει. Και δεν είναι λύση η επιδότηση ενοικίου. Με 180 ευρώ το μήνα σε μια οικογένεια, ούτε γουμά δεν νοικιάζουν.

 

Πρέπει να πω ότι στην υπηρεσία Μέριμνας έγιναν άλματα. Και πρέπει να είμαστε δίκαιοι για τους ανθρώπους που είναι σωστοί. Η σύντμηση του χρόνου εξέτασης των αιτήσεων από 18 σε 5 μήνες είναι πολύ θετικό βήμα και εμείς το καταγράφουμε. Θα πρέπει όμως να το αντιληφθεί και ένα άλλο τμήμα του Υπουργείου. Οι Επαρχιακές Διοικήσεις που καταβάλλουν στους δικαιούχους τα χρήματα. Είναι δυνατόν να εξετάζονται και να εγκρίνονται αιτήσεις σε 5 μήνες και να θέλει 5 και 6 η Επαρχιακή Διοίκηση να καταβάλει τα λεφτά; Έλεος.

 

Στην Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών  Περιουσιών, γίνεται μια προσπάθεια εξορθολογισμού και υιοθέτησης μετρήσιμων κριτηρίων, ώστε να εξαλειφθεί η ευνοικρατία και τα σκάνδαλα. Το αναγνωρίζουμε. Στους κανονισμούς που ψηφίσαμε όμως, υπάρχουν αδυναμίες. Και πρέπει να επανέλθουμε σύντομα.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Η πολιτική δεν είναι ουδέτερη. Κάθε προϋπολογισμός παίρνει θέση. Εμείς επιλέγουμε να στεκόμαστε: με τους πρόσφυγες, με τους εργαζόμενους, με τους ηλικιωμένους, με τους νέους που δεν θέλουν υποσχέσεις αλλά λύσεις. Όχι με εύκολα χειροκροτήματα, αλλά με επιμονή, δουλειά και καθαρό λόγο. Αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε. Γιατί η ευθύνη απέναντι στην κοινωνία δεν είναι σύνθημα· είναι καθημερινή πολιτική πράξη.

Καλές Γιορτές σε όλους.