Ομιλία Μαρίνας Νικολάου, Βουλεύτριας ΑΚΕΛ, κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2024

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Ο πρώτος κρατικός προϋπολογισμός της Κυβέρνησης του Νίκου Χριστοδουλίδη, έχει σαφή πολιτική πρόταση, μόνο που αυτή υπηρετεί τους λίγους και όχι τις ανάγκες των πολλών, των εργαζομένων, του λαού.

Η εντύπωση που δίνεται επιπλέον- και επιβεβαιώνεται και από τον Προϋπολογισμό που έχουμε μπροστά μας- είναι ότι η παρούσα διακυβέρνηση δεν μπορεί να δώσει λύσεις.

Να πάρουμε για παράδειγμα το στεγαστικό.

Από την πολυδιαφημισμένη στεγαστική πολιτική της Κυβέρνησης, απουσιάζει η ενιαία στεγαστική αρχή, ο φορέας δηλαδή που θα αναλάβει την εκπόνηση της και θα διασφαλίσει την εφαρμογή της. Ούτε αντιμετωπίζεται η ουσία του προβλήματος  που είναι η απουσία φορέα χρηματοδότησης για απόκτηση στέγης από τα μικρομεσαία νοικοκυριά.

Την ίδια ώρα ο κόσμος των ορεινών περιοχών υποφέρει από τις πολιτικές εγκατάλειψης τόσο της προηγούμενης όσο και αυτής της κυβέρνησης.  Χαρακτηριστική είναι η τεράστια καθυστέρηση στη συνέχιση του οδικού έργου του δρόμου Λεμεσού-Σαιττά, που στερεί την ευκαιρία σε νέους να μείνουν στα χωριά και την ίδια ώρα να αναζωογονηθεί η ύπαιθρός μας.

Οι μισθοί πείνας σε συνάρτηση με την εκτόξευση των τιμών στα ύψη έχουν εντείνει το πρόβλημα. Ειδικά στη πόλη μου τη Λεμεσό. Σημειώνουμε τη παρατήρηση της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας που εντοπίζει ως κύριο λόγο για τη στεγαστική κρίση, το πλιάτσικο που έγινε με τα χρυσά διαβατήρια και δεν χρειάζεται να μιλήσω για τους πρωταγωνιστές του.

Το ΑΚΕΛ έτρεξε Παγκύπρια Εκστρατεία για το στεγαστικό, μίλησε με την κοινωνία, με τους αρμόδιους, κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις για τον συντονισμό και την αξιοποίηση όλων των αρμόδιων φορέων.

Και αν στο στεγαστικό υπήρξε τουλάχιστον πολιτική βούληση να τύχουν χειρισμού κάποια πράγματα, στα θέματα του Περιβάλλοντος το κρυφτό από τις ευθύνες και η αδράνεια που δημιουργεί υποψίες πήραν άλλη διάσταση.

Ακάμας. Όταν αποκαλύφθηκαν οι παρανομίες που έγιναν κατά την εκτέλεση οδικών έργων στο Εθνικό Δασικό Πάρκο, η κυβέρνηση φρόντισε να μας φλομώσει με πρωτοσέλιδα και τίτλους ότι παρενέβη ο ίδιος ο Πρόεδρος για να σταματήσουν οι εργασίες. Λίγες μέρες μετά, στην Επιτροπή Περιβάλλοντος ο εργολάβος δήλωσε στεγνά ότι οι εργασίες συνεχίζονται κανονικά. Δεν χρειάζεται να πούμε εμείς κάτι άλλο. Για εμάς η προστασία και ανάδειξη της χερσονήσου του Ακάμα ήταν, είναι και θα παραμείνει προτεραιότητα.

 Η ευημερία των ζώων απουσιάζει από κάθε πτυχή της κρατικής πολιτικής. Τα ποσά για τα προγράμματα στείρωσης είναι ανεπαρκή μπροστά στις ανάγκες. Τα λεφτά για τα καταφύγια είναι πολύ λίγα, παράλληλα αυξάνονται τα εγκαταλελειμμένα και τα κακοποιημένα ζώα ενώ η αστυνομία των ζωών παλεύει να ανταποκριθεί με πενιχρά μέσα στις ανάγκες. Θέλουμε αποτελεσματικές πολιτικές, προγράμματα στείρωσης δράσεις ενημέρωσης του κοινού σε ό,τι αφορά στην ευημερία των ζώων μακριά από τις λογικές των προστίμων και της ευθανασίας των ζώων.

Ο προϋπολογισμός που έχουμε μπροστά μας δεν μπορεί ν’ αντιμετωπίσει τα μεγάλα, ανοικτά ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία, ανάμεσα σε αυτά, είναι η δημόσια υγεία.

Έχουμε ακόμα μεγάλο δρόμο να διανύσουμε, μέχρι να φτάσουμε κοντά στο μέσο όρο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Κάτι που φαίνεται σε κάθε μέτρηση που γίνεται.

Αρκεί μόνο να δούμε σε ποια κατάσταση βρίσκονται τα δημόσια νοσηλευτήρια, όπου έχουν συσσωρευτεί προβλήματα που απειλούν την επιβίωση τους. Πώς σκοπεύει η Κυβέρνηση να τα λύσει; Καλύπτοντας πάγιες και διαρκείς ανάγκες με αγορά υπηρεσιών από τον ιδιωτικό τομέα! Με πρόχειρες λύσεις που βάζουν τον ιδιωτικό τομέα στην δημόσια υγεία από το παράθυρο.

Τα δημόσια νοσηλευτήρια πιέζονται, επενδυτικά ταμεία παρεμβαίνουν επιθετικά αγοράζοντας νοσηλευτήρια, εργαστήρια και απεικονιστικά κέντρα, με δύο λόγια αλλάζουν τον χάρτη και την πολιτική για την δημόσια υγεία.

Η Κυβέρνηση πού βρίσκεται και τί κάνει;

Αν η πολιτική της Κυβέρνησης Χριστοδουλίδη είναι η ισότιμη, καθολική και χωρίς διακρίσεις πρόσβαση σε ποιοτική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλους τους δικαιούχους, τότε πρέπει να ενεργήσει σήμερα, να λάβει μέτρα τώρα. Αν δεν το πράξει, τότε δικαιολογημένα κάποιος μπορεί να σκεφτεί ότι οι σχεδιασμοί είναι άλλοι.

Το ΓΕΣΥ που είναι όντως μια από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις του κυπριακού λαού, αντιμετωπίζει συγκεκριμένα προβλήματα και ελλείψεις. Είναι επιτακτική ανάγκη η αντιμετώπιση τους.

Πώς τ΄αντιμετωπίζει ο Προϋπολογισμός που έχουμε μπροστά μας;

Αν η Κυβέρνηση θέλει να μιλά για αναπτυξιακούς προϋπολογισμούς, πρέπει να μας εξηγήσει και πού βρίσκονται τα αυξημένα κονδύλια για κρίσιμους τομείς της υγείας. Εμείς δεν τα είδαμε.

Τρανταχτό παράδειγμα, η Ψυχική Υγεία. Τα ποσά φανερώνουν ότι οι ανεκπλήρωτες ανάγκες ψυχικής υγείας του πληθυσμού δεν έχουν γίνει αντιληπτές.

Υποτίθεται ότι συμφωνούν όλοι, ή σχεδόν όλοι, στις βασικές αρχές:

–       Ισότητα στην πρόσβαση στις υπηρεσίες φροντίδας υγείας

–       Παροχή  υψηλού  επίπεδου ποιότητας υπηρεσιών φροντίδας υγείας για όλους

–       Αξιοπρεπής αντιμετώπιση των ασθενών

Για να γίνουν αυτές οι αρχές πολιτική και έπειτα πράξη, χρειάζεται να υπάρχει πολιτική βούληση, σχέδιο και μέτρα. Μέχρι στιγμής η κατάσταση που επικρατεί είναι θλιβερή.

Ώρες αναμονής, λίστες αναμονής, υποδομές στα όρια τους, επαγγελματίες υγείας στα όρια τους.

Και ακόμα περιμένουμε την χαρτογράφηση του υγειονομικού χάρτη της χώρας, το λεγόμενο capacity planning.

Δημόσια νοσηλευτήρια ώρα μηδέν.

Το Μάρτιο του 2023 ως νέος Πρόεδρος ο κ. Χριστοδουλίδης επισκέφθηκε το Νοσοκομείο Λεμεσού. Διαβάζω από τις δηλώσεις του:

«Αμέσως μετά τις επαφές, όχι μόνο στο Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού, αλλά και με όλα τα νοσοκομεία, θα έρθετε να συζητήσουμε βάζοντας χρονοδιαγράμματα επίλυσης αυτών των προβλημάτων που έχουν αναφερθεί».

Ωραιότατες δηλώσεις. Ποιος να διαφωνήσει. Έπαιξαν το βράδυ στα κανάλια, το πρωί στα ραδιόφωνα. Και μετά;

Μετά η κατάσταση παρέμεινε ίδια, τα προβλήματα συνέχισαν να συσσωρεύονται, μέτρα δεν λήφθηκαν.

Μετά ήρθε ο Οκτώβρης και το ΓΝ Λεμεσού υποβαθμίστηκε στην κατηγορία δύο. Την επόμενη μέρα κατάλαβαν το μέγεθος του λάθους και αναβαθμίστηκε.

Μετά πάλι είπαν θα λάβουν μέτρα.

Μετά ακόμα περιμένουμε.

Ας σημειωθεί εδώ ότι το ΑΚΕΛ δια του Γενικού του Γραμματέα του κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις για την δημόσια υγεία δύο φορές μέσα σε έξι μήνες.  Φωνή βοώντος εν τη ερήμω.

Δυστυχώς, ούτε τα 4000 περιστατικά καρκίνου το χρόνο στον τόπο μας, δεν ήταν αρκετά για να περιληφθεί αρχικά ένα Σεντ στο φετινό Προϋπολογισμό, για το Εθνικό Ινστιτούτο για τον Καρκίνο.

«Να ρωτήσετε τον Υπουργό των Οικονομικών» ήταν η απάντηση. Απάντηση που αποκαλύπτει την φιλοσοφία αλλά και την έλλειψη πολιτικού σχεδιασμού. Ευτυχώς η αντίδραση του ΑΚΕΛ και άλλων συναδέλφων ανάγκασε την Κυβέρνηση ν΄αναθεωρήσει.

Όταν έφτασε η ώρα να στηριχθούν οι οικογένειες όσων μεταβαίνουν στο εξωτερικό για θεραπείες, η Κυβέρνηση πάλι γύρισε την πλάτη στους ασθενείς. Ούτε καν τις 350,000 από τα 4 εκατομμύρια που χρειάζονται, δεν είδαμε! Που και πάλι θα ήταν πολύ λίγα και ανεπαρκή. Ούτε καν αυτά όπως μας είχαν δηλώσει στην Επιτροπή Υγείας.

Για ένα σχέδιο που έχει κοστολογηθεί ήδη από το 2020, με όρους οικονομικούς για την Πολιτεία.  Περιττό να πούμε ότι έμεινε και αυτή η μελέτη στο συρτάρι της προηγούμενης Κυβέρνησης του Δημοκρατικού Συναγερμού.

Η διαφύλαξη των δικαιωμάτων όλων στην υγεία είναι κορυφαία προτεραιότητα για το ΑΚΕΛ.

Προς αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε αδιάκοπα, μέσα και έξω από τη Βουλή.

Το τεκμήριο της αλήθειας είναι πάντα οι πράξεις, όσο και αν η απουσία έργου και η πολιτική ανεντιμότητα οδηγεί κάποιους να οικειοποιούνται τη δική μας δουλειά.

Πρόταση Νόμου του ΑΚΕΛ, για τη κατοχύρωση του Δικαιώματος στη Λήθη, η οποία υπερψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή των Αντιπροσώπων για άτομα με εμπειρία καρκίνου, ώστε να μπορούν να συνεχίζουν τη ζωή τους, χωρίς διακρίσεις και έχοντας πρόσβαση σε ασφαλιστικές καλύψεις.

Δεν ήταν εύκολη η δουλειά μας. Συναντήσαμε δυσκολίες όμως με πείσμα και δουλειά τα καταφέραμε. Καταφέραμε να θέσουμε ένα τέρμα στις διακρίσεις σε όσους έπρεπε μετά τη μάχη με το καρκίνο να δώσουν μια δεύτερη, ενώ θέσαμε τη πατρίδα μας ανάμεσα στα πρωτοπόρα κράτη-μέλη της ΕΕ.  Σε ένα τόσο σημαντικό και βαθιά κοινωνικό και ταξικό ζήτημα.

Κορυφαίο ζήτημα στην πολιτική ατζέντα είναι και το μεταναστευτικό.

Κανένας δεν αμφισβητεί ότι η Κυπριακή Δημοκρατία καλείται να διαχειριστεί ροές που υπερβαίνουν τις δυνατότητες της, ειδικά την στιγμή που η Τουρκία εργαλειοποιεί με χυδαιότητα το δράμα των προσφύγων.

Να μην ξεχνούμε όμως ποιοι υπερψηφίζουν και χειροκροτούν τις αποφάσεις που κρατούν αυτούς τους ανθρώπους εγκλωβισμένους σε χώρες πρώτης γραμμής όπως η Κύπρος. Σίγουρα όχι το ΑΚΕΛ.

Το ΑΚΕΛ καταψήφισε αυτές τις αποφάσεις. Γυρέψετε στις δικές σας λίστες ψηφοφορίας να βρείτε ποιοι ψήφισαν και χειροκρότησαν και το σύστημα του Δουβλίνου και την κοινή δήλωση ΕΕ- Τουρκίας και ποιοι πανηγυρίζουν για αυτό νέο Σύμφωνο που έρχεται, με βάση το οποίο οι πλούσιες χώρες θα πληρώνουν για να μην ξέρουν, να μην βλέπουν, να μην αναγκαστούν να κάνουν κάτι για το μεταναστευτικό.

Ακούσαμε χτες εισηγήσεις από τον Δημοκρατικό Συναγερμό. Θα είχαν βέβαια αξία αν  τα έκαναν όσο κυβερνούσαν! Η δεξιά και η ακροδεξιά φόρτωσαν την Κύπρο δυο φορές με συρματόπλεγμα. Αυτό θα γράψει η Ιστορία!

Περάσαμε μια δεκαετία κατά την οποία εφαρμόστηκε μόνο ένα δόγμα: στοιβάζουμε ανθρώπους, στοιβάζουμε αιτήσεις, στοιβάζουμε προβλήματα.

Το γεγονός ότι η Κυβέρνηση Αναστασιάδη- ΔΗΣΥ δεν έλαβε μέτρα, δεν καθόρισε πολιτικές, μόνο έκανε ατυχή τη διαχείριση με συρματοπλέγματα, οδήγησε σε σοβαρά προβλήματα εντός και εκτός των κέντρων και σε γκετοποίηση. Η Χλώρακα ήταν μια μικρογραφία του πώς χειρίστηκαν το μεταναστευτικό. Όλα αυτά άλειψαν βούτυρο στο ψωμί της ακροδεξιάς που με τον ρατσισμό και την ξενοφοβία επιχείρησε και επιχειρεί να κερδίσει πολιτικούς πόντους.

Έτσι φτάσαμε στα επεισόδια της Χλώρακας και της Λεμεσού. Με κουκούλες και με ρόπαλα να χτυπά η ακροδεξιά αδιακρίτως όποιον ήταν ξένος, όποιον φαινόταν ξένος.

Έπεσαν τότε όλοι από τα σύννεφα. Ο Πρόεδρος μάλιστα σε live σύνδεση εξέφρασε την οργή του και απαίτησε μέτρα και παραδειγματική τιμωρία. Ακόμα περιμένουμε.

Ο ρατσισμός και η ξενοφοβία θα απομονωθούν όταν εφαρμοστεί ολοκληρωμένη μεταναστευτική πολιτική. Αυτό σημαίνει σεβασμός στο διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο, στις συμβάσεις που έχει κυρώσει η Κυπριακή Δημοκρατία, ορθή αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, ταχεία εξέταση των αιτήσεων, διαλογή των αιτήσεων, ανθρώπινη μεταχείριση, πολιτικές ένταξης.

Η Κυβέρνηση μεταθέτει το χειρισμό των μεταναστευτικών ροών στο Υφυπουργείο που πρόκειται να συσταθεί. Και ενώ προεκλογικά ο Πρόεδρος είχε δεσμευθεί για Υφυπουργείο Μετανάστευσης, Ασύλου και Ένταξης, στην πορεία η ένταξη ξεχάστηκε.

Ποιος και πώς θα καταρτίσει πολιτική ένταξης για τους μετανάστες και για όσους λαμβάνουν καθεστώς πολιτικής προστασίας; Ή μήπως η επιλογή είναι η περιθωριοποίηση αυτών των ανθρώπων, αντί η συμπερίληψη; Για να έχει και λόγο ύπαρξης η υποεπιτροπή που χάρισε ο ΔΗΣΥ στο ΕΛΑΜ προκειμένου να κερδίσει την Προεδρία της Βουλής; Ξέρετε, τα εκατομμύρια των κονδυλίων που λαμβάνει η Κυπριακή Δημοκρατία τα λαμβάνει και για πολιτικές ένταξης, για τις οποίες σχεδόν τίποτε δεν έγινε.

Δεν μπορώ να μη μιλήσω για όσα γίνονται στη γειτονιά μας.

Στη Παλαιστίνη. Μπροστά στα μάτια ολόκληρης της ανθρωπότητας, μόλις 400 χιλιόμετρα από την Κύπρο συντελείται ένα τεραστίων διαστάσεων έγκλημα, που έχει στόχο την ισοπέδωση της Γάζας.

20.000 νεκροί κύρια άμαχοι εκ των οποίων το 70% γυναίκες και παιδιά, 7.000 βρέφη, δολοφονημένα, πέραν του 1.5 εκατομμύριο εκτοπισμένοι και η κυβέρνηση Ν Χριστοδουλίδη μονολογεί για το  «δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα». Αυτό σημαίνει να αφεθεί ο βάρβαρος στρατός να συνεχίσει τη σφαγή.

Η Κύπρος, ως χώρα θύμα και η ίδια, εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής, οφείλει να στέκεται στις αρχές του διεθνούς δικαίου και να ζητά την εφαρμογή των Ψηφισμάτων του ΟΗΕ.

Η κυβέρνηση πρέπει να απαντήσει επιτέλους στα ερωτήματα του ΑΚΕΛ: Μετατρέπεται ή όχι η χώρα μας σε πολεμικό ορμητήριο για τη θηριωδία του κατοχικού Ισραήλ στην Παλαιστίνη;

Πως μπορείτε αλήθεια να προσποιείστε πως η ιστορία  ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου; Ο Παλαιστινιακός λαός υπόκειται την πιο μακρόχρονη κατοχή στη σύγχρονη ιστορία από το 1967 και η απεμπόληση της θέσης αρχών προμηνύει μεγάλες περιπέτειες για την Κύπρο και το λαό της.

Η γειτονιά μας μυρίζει αίμα, μυρίζει θάνατο.

Γι’ αυτό, μία και μόνο ευχή. Ειρήνη. Στην Παλαιστίνη, στην Κύπρο, στον κόσμο.

Καλές Γιορτές.