Eκστρατεία «Νέοι Γονείς σε Πρώτο Πλάνο» εγκαινιάζει το ΑΚΕΛ
Έναρξη εκστρατείας του ΑΚΕΛ «Νέοι Γονείς σε Πρώτο Πλάνο»
Ομιλία του ΓΓ της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ, Στέφανου Στεφάνου
Αγαπητοί φίλοι και φίλες,
Εγκαινιάζουμε, σήμερα, μια νέα εκστρατεία του ΑΚΕΛ, μια μεγάλη και παγκύπρια εκστρατεία, που έχει στο επίκεντρο τα προβλήματα και τις ανάγκες των νέων γονιών και ιδιαίτερα των εργαζόμενων γονιών. Το γιατί απαιτείται μια τέτοια εκστρατεία είναι τεκμηριωμένο -όπως ακούσατε μόλις τώρα- με στοιχεία και στατιστικά δεδομένα, ακόμα και από τις συστάσεις της Κομισιόν για τις ελλείψεις της Κύπρου στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής για την οικογένεια και το παιδί. Περισσότερο δε, όλες και όλοι μας γνωρίζουμε από την καθημερινότητα και την πραγματικότητα τη δική μας, των παιδιών μας και των οικογενειών μας τα εμπόδια και τις δυσκολίες που συναντά σήμερα ένας νέος γονιός, τα οποία βέβαια δεν έρχονται στο κενό αλλά προστίθενται στην εργασιακή ανασφάλεια, το κόστος ζωής, το στεγαστικό που επίσης βιώνουν τα νέα ζευγάρια του τόπου μας.
Η εκστρατεία μας λοιπόν «Νέοι Γονείς σε Πρώτο Πλάνο» στοχεύει να φέρει σε πρώτο πλάνο προτάσεις, αιτήματα και διεκδικήσεις προκειμένου να αποκτήσει η Κύπρος μια σύγχρονη και προοδευτική κοινωνική πολιτική για το παιδί και την οικογένεια, με δημόσιες δομές, υποδομές, παροχές και προγράμματα που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τις ευθύνες των εργαζόμενων γονιών.
Η δική μας αντίληψη εδράζεται στην αρχή ότι όλα όσα συνεπάγονται από την απόκτηση και τη φροντίδα του παιδιού δεν μπορεί να θεωρούνται ως ατομική και οικογενειακή ευθύνη που βαραίνει αποκλειστικά τους νέους γονείς ή ακόμα και τους παππούδες και τις γιαγιάδες που καλούνται να συνδράμουν για να καλυφθούν οι υποχρεώσεις της καθημερινότητας. Ούτε μπορεί να καταλήγουν οι ευθύνες αυτές να βαραίνουν δυσανάλογα τις γυναίκες δεδομένου ότι τα στερεότυπα συνεχίζουν να τις επιφορτίζουν με διπλούς ρόλους και ευθύνες στην εργασία και στο σπίτι. Η φροντίδα των παιδιών και η στήριξη των γονιών αποτελεί κοινωνική ευθύνη και το κράτος έχει υποχρέωση να αποκτήσει όραμα, να εκπονήσει μακρόπνοο σχεδιασμό και να διαθέσει πόρους.
Η εκστρατεία που αρχίζει σήμερα το ΑΚΕΛ βασίζεται σε μια δέσμη προτάσεων τις οποίες μπορείτε να δείτε στην παρουσίαση στην οθόνη και αναλυτικά στα υλικά που σας έχουν δοθεί.
Πρώτιστη προτεραιότητα είναι να αποκτήσει η χώρα μας ένα ολοκληρωμένο και σύγχρονο δίκτυο δημόσιων υποδομών και προγραμμάτων φροντίδας και απασχόλησης βρεφών, νηπίων και παιδιών -και μετά την λήξη του σχολικού προγράμματος- που να καλύπτουν τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών και να είναι σε προσιτό κόστος. Το κράτος και ιδιαίτερα οι αρχές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρέπει να αποκτήσουν ένα πολύ πιο πρωταγωνιστικό κι ενεργό ρόλο σε αυτό το πεδίο. Για αυτό είναι απολύτως αναγκαία η αύξηση της χρηματοδότησης των Συμβουλίων Κοινοτικής Ευημερίας για τη λειτουργία δομών και προγραμμάτων φροντίδας παιδιών σε τοπικό επίπεδο. Και την ίδια ώρα θα πρέπει να υλοποιηθούν πλήρως και έγκαιρα τα έργα που ήδη εντάχθηκαν στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας 2021-2026 για τη «Δημιουργία Πολυδύναμων Κέντρων για τα Παιδιά και Κέντρων Φροντίδας Παιδιών».
Μια άλλη πρωτοποριακή πρόταση είναι να προωθηθεί η δημιουργία βρεφοκομικών και παιδοκομικών σταθμών σε μεγάλους δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς για την εξυπηρέτηση των εργαζομένων με μικρά παιδιά αλλά και η δημιουργία χώρων μητρικού θηλασμού σε δημόσιους χώρους και μεγάλους δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς.
Προτείνουμε ακόμα την εισαγωγή προγράμματος «Παιδοκόμος της Γειτονιάς» που θα είναι αναβάθμιση του υφιστάμενου προγράμματος του παιδοκόμου που φροντίζει παιδιά στον δικό του χώρο, σε ένα νέο θεσμό που θα παρέχει υπηρεσίες φροντίδας και φύλαξης βρεφών και παιδιών στο σπίτι τους για το χρόνο που συμφωνείται με τους γονείς (είτε ώρες εργασίας, είτε απόγευμα/βράδυ). Θα λειτουργεί κατ’ αναλογία του προγράμματος κατ’ οίκον φροντίδας για ηλικιωμένους και για ΑμεΑ και θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες σε επίπεδο κοινότητας, ενορίας και γειτονιάς.
Απαραίτητο βήμα για τη διευκόλυνση της καθημερινότητας των νέων γονέων -αλλά και των πόλεων μας συνολικά- είναι η επέκταση του θεσμού του σχολικού λεωφορείου «από πόρτα σε πόρτα», που μέχρι την περασμένη χρονιά λειτουργούσε μόνο σε 13 σχολεία. Πρόσφατα έχει συζητηθεί με πρωτοβουλία του ΑΚΕΛ στην Επιτροπή Παιδείας της Βουλής, όπου διαφάνηκε η ανάγκη για αυτά που προτάσσουμε και στην εκστρατεία μας: στρατηγικός σχεδιασμός για να καλύψει όλη την Κύπρο το σχολικό λεωφορείο και οπωσδήποτε εισαγωγή των μέτρων ασφάλειας για τα παιδιά με αναπηρία και τα παιδιά κάτω των έξι ετών.
Την ίδια ώρα, πέρα από την εκπαιδευτική και παιδαγωγική αξία, καθοριστικές για την καθημερινότητα των εργαζόμενων γονέων είναι επίσης οι πολιτικές για:
– Επέκταση της υποχρεωτικής προδημοτικής εκπαίδευσης από την ηλικία των 4 ετών.
– Επέκταση του ολοήμερου σχολείου σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης με έναρξη και λήξη της λειτουργίας του σύμφωνα με την έναρξη και λήξη της σχολικής χρονιάς
– και η επέκταση και αναβάθμιση του πετυχημένου θεσμού των θερινών δημόσιων σχολείων με επέκταση της λειτουργία τους και τον Αύγουστο κάτι που καθιστά ακόμα πιο επιτακτική την εγκατάσταση κλιματιστικών σε όλες τις αίθουσες.
Το άλλο μεγάλο πεδίο των προτάσεων μας είναι οι άδειες των εργαζόμενων γονέων για να βρίσκονται μαζί με τα νεογέννητα παιδιά τους ή να μπορούν να απουσιάσουν από την εργασία για τη φροντίδα των παιδιών τους είναι από τα σημαντικότερα μέτρα στήριξής τους που είναι βέβαια, επωφελή για την υγιή ανάπτυξη των παιδιών αλλά και για την οικογένεια συνολικά. Θέλουμε λοιπόν να ανοίξουμε τον διάλογο για την άδεια μητρότητας και πατρότητας, τη γονική άδεια, την άδεια φροντίδας, την άδεια ανωτέρας βίας και τα αντίστοιχα επιδόματα. Γνωρίζουμε ότι δεν μπορούν να επιλυθούν όλα από τη μια μέρα στην άλλη, ούτε μπαίνουμε στη διαδικασία πλειοδοσίας.
– Όμως πρέπει να απαντηθεί αν η Πολιτεία έχει ή δεν έχει ως στόχο αυτό που είναι και καθολικό αίτημα της κοινωνίας: την επέκταση της άδειας μητρότητας από το πρώτο παιδί στις 26 εβδομάδες, όπως είναι άλλωστε η σύσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Αν έχει αυτό τον στόχο, τότε θα εργαστούμε όλοι να βρούμε τους τρόπους και το χρονοδιάγραμμα για να το πετύχουμε.
– Ζητούμε -και αυτό είναι επιτακτικό- να καλυφθούν οι αυτοεργοδοτούμενοι με την πληρωμένη γονική άδεια, διότι η προηγούμενη κυβέρνηση με το νομοσχέδιο που έφερε πέρσι, τους άφησε εκτός.
– Ζητούμε επίσης να αναθεωρηθεί η γονική άδεια ώστε να μπορεί να λαμβάνεται από εργαζόμενους γονείς μέχρι το 15ο έτος ηλικίας του παιδιού (αντί μέχρι το 8ο έτος που ισχύει σήμερα). Αυτό άλλωστε περιλαμβάνεται και στο προεκλογικό πρόγραμμα του Νίκου Χριστοδουλίδη, όπως και μια σειρά από άλλες υποσχέσεις για τις οποίες θα ζητήσουμε, στο πλαίσιο της εκστρατείας, την τοποθέτηση της κυβέρνησης για την πορεία υλοποίησής τους.
– Προτείνουμε και διεκδικούμε επίσης, τη συμπλήρωση του επιδόματος μητρότητας/πατρότητας/γονικής άδειας που είναι σήμερα στο 72% του μισθού, μέσα από τις συλλογικές συμβάσεις και υποχρέωση του εργοδότη ή/και μέσα από τον κρατικό προϋπολογισμό
Ο τρίτος πυλώνας της εκστρατείας μας είναι η στήριξη από το κράτος και το σύστημα υγείας σε όλη τη διαδικασία που περιλαμβάνει την τεκνοποίηση, την εγκυμοσύνη, τον τοκετό, την υγεία της λεχώνας και του νεογέννητου παιδιού. Σε αυτό το πεδίο, μπορείτε να δείτε μια δέσμη 8 προτεραιοτήτων ανάμεσα στις οποίες είναι:
– η ανάπτυξη της κατ’ οίκον παροχής μαιευτικών υπηρεσιών και περιγεννητικής φροντίδας καθώς και υπηρεσιών μητρότητας και παιδιού από επισκέπτες/τριες υγείας
– η πλήρης και άμεση επιδότηση της θεραπείας εξωσωματικής γονιμοποίησης για πρώτο παιδί για χαμηλά εισοδηματικά στρώματα με δωρεάν παροχή του συνόλου της ενδεικνυόμενης φαρμακευτικής αγωγής βάσει των εξατομικευμένων αναγκών
– η επιχορήγηση του veracity test, του προγεννητικού μη επεμβατικού test που ανιχνεύει ορισμένα γενετικά σύνδρομα, και το οποίο κοστίζει 600 ευρώ και διενεργείται μόνο στον ιδιωτικό τομέα.
Παράλληλα, αντικείμενο της εκστρατείας μας θα είναι η κατάσταση των γυναικολογικών και μαιευτικών κλινικών των δημοσίων νοσηλευτηρίων που χρήζουν δραστικής ενίσχυσης, αλλά και η ανάγκη ενίσχυσης κι επέκτασης της εντατικής νεογνών στη Λευκωσία και τη Λεμεσό, καθώς και της εντατικής παίδων στο Μακάριο Νοσοκομείο και η εισαγωγή της παροχής ψυχολογικής συμβουλευτικής στήριξης σε γονείς παιδιών που νοσηλεύονται.
Επιπρόσθετα, ζητούμε να αναβαθμιστεί το πρόγραμμα «Προίκα του Μωρού» με το οποίο χορηγούνται βρεφικά είδη και τα είδη προσωπικής υγιεινής και φροντίδας του παιδιού και της μητέρας σε ευάλωτες οικογένειες. Δυστυχώς, το κονδύλι προβλέπεται να μειωθεί κατά 1 εκατομμύριο, ενώ εμείς ζητούμε, τουλάχιστον να διατηρηθεί στο ύψος της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου, να επεκταθεί και σε άλλες ομάδες χαμηλόμισθων ζευγαριών και βέβαια να τερματιστούν οι τεράστιες καθυστερήσεις που καθιστούν τη χορήγηση ορισμένων ειδών άνευ αντικειμένου. Επιπρόσθετα, ζητούμε από την κυβέρνηση να εξετάσει την ένταξη των βρεφικών ειδών και ειδών πρώτης ανάγκης των νέων μητέρων σε μειωμένο ΦΠΑ.
Στις προτάσεις μας, περιλαμβάνονται επίσης προτάσεις και προτεραιότητες για ομάδες γονέων όπως οι γονείς παιδιών με αναπηρία, οι πολύτεκνοι γονείς αλλά και οι μονογονεϊκές οικογένειες οι οποίες σήμερα στην Κύπρο υπολογίζονται γύρω στις 30-35 χιλιάδες και οι μισές από αυτές βρίσκονται στη φτώχεια ή στον κίνδυνο της φτώχειας.
Τέλος, στο πλαίσιο της εκστρατείας μας θα συμβάλουμε στον διάλογο για τον εκσυγχρονισμό των νομοθεσιών που αφορούν την αναδοχή παιδιών αλλά και την Υιοθεσία, ώστε να απλοποιηθούν και να επισπευσθούν οι διαδικασίες.
Αγαπητοί φίλοι,
Πολλοί ίσως να πουν ότι οι προτάσεις μας είναι καλές ιδέες στη θεωρία, ότι είναι εύκολα λόγια από την αντιπολίτευση, αλλά δύσκολα γίνονται πράξη. Δεν υποτιμούμε τις δυσκολίες, αλλά θα δώσω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα που αποδεικνύει ότι όταν θέλουμε, μπορούμε. Το 2014 το ΑΚΕΛ κατέθεσε στη Βουλή την εισήγηση για τη δημιουργία Θερινών Δημόσιων Σχολείων, δηλαδή σε επιλεγμένα δημόσια σχολεία κάθε επαρχίας να λειτουργούν κατά τις καλοκαιρινές διακοπές προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης των παιδιών. Οι πρώτες αντιδράσεις ήταν επιφυλακτικές, αν όχι αρνητικές. Τελικά όμως, η εισήγηση μας υιοθετήθηκε, υλοποιήθηκε και σήμερα λειτουργούν 58 θερινά δημόσια σχολεία και νηπιαγωγεία σε όλη την Κύπρο, με πάνω από 5 χιλιάδες μαθητές ενώ ο αριθμός αυξάνεται ραγδαία χρόνο με τον χρόνο. Αυτή η πρόταση του ΑΚΕΛ που είναι πλέον θεσμός αγκαλιάστηκε διότι απαντά στις ανάγκες των εργαζόμενων γονέων που δεν έχουν τη δυνατότητα τους καλοκαιρινούς μήνες να μείνουν στο σπίτι με τα παιδιά, ούτε έχουν την οικονομική δυνατότητα να καλύψουν διαφορετικά την φύλαξη των παιδιών. Επιπρόσθετα, αυτός ο θεσμός προσφέρει στα παιδιά δημιουργική ποιοτική απασχόληση και ψυχαγωγία και ευκαιρία σε εκατοντάδες εκπαιδευτικούς να συμπληρώσουν το εισόδημά τους.
Αγαπητοί φίλοι,
Η εκστρατεία μας δεν θα είναι μια περιοδεία για να μιλήσουμε μόνο εμείς. Είναι πρώτα από όλα ένας διάλογος με την κοινωνία και ειδικότερα με τους νέους ανθρώπους που είναι γονείς ή που θα γίνουν γονείς, με στόχο να ακούσουμε και εμπλουτίσουμε -ή και να αναθεωρήσουμε- τις προτάσεις μας.
Το επόμενο διάστημα λοιπόν θα επισκεφτούμε κέντρα φροντίδας παιδιών σε όλη την Κύπρο, παιδοκομικούς και βρεφοκομικούς σταθμούς για να δούμε από κοντά τις ανάγκες και τα προβλήματα. Θα συναντηθούμε και θα ακούσουμε γονείς, μητέρες και πατέρες, αλλά και παππούδες και γιαγιάδες για την καθημερινότητά τους αλλά και για τις απόψεις τους για όσα προτείνουμε. Θα πραγματοποιήσουμε εξειδικευμένες συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης με κρατικούς φορείς, επιστήμονες και κοινωνικές οργανώσεις. Θα συζητήσουμε ακόμα με καλεσμένους από το εξωτερικό για την ευρωπαϊκή και διεθνή εμπειρία στην κοινωνική πολιτική για την οικογένεια και το παιδί. Και ταυτόχρονα, θα πάρουμε νέες πρωτοβουλίες μέσα στη Βουλή για να προωθηθούν λύσεις.
Για εμάς, η ανάπτυξη και η πρόοδος μιας χώρας δεν μετριέται από το πόσους πύργους και πόσα καζίνο διαθέτει. Μετριέται από τα νοσοκομεία, τα πανεπιστήμια, τους παιδοκομικούς και βρεφοκομικούς σταθμούς, τις βιβλιοθήκες, τα θέατρα που διαθέτει και που είναι στην υπηρεσία της κοινωνίας. Μετριέται από το πόσο μπροστά βρίσκεται σε ζητήματα όπως οι άδειες για τους εργαζόμενους γονείς και συνολικά η κοινωνική πολιτική που έχει στο επίκεντρο το παιδί και τους νέους γονείς.
