Ομιλία Μαρίνας Νικολάου, Βουλεύτριας ΑΚΕΛ, κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2026

Κυρία Πρόεδρε,
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Ο φετινός προϋπολογισμός της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη είναι μια στείρα επανάληψη των προηγούμενων.
Είναι ένας προϋπολογισμός ταξικά άνισος. Υπηρετεί λίγους. Αφήνει πολλούς πίσω. Οι τράπεζες κερδίζουν. Οι πολίτες δυσκολεύονται να ζήσουν.
Τα εμπόδια στην απόκτηση στέγης για τη μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας είναι εκεί. Το κόστος ζωής, οι χαμηλοί μισθοί, η αύξηση των επιτοκίων και η αυθαιρεσία των τραπεζών δημιουργούν ανυπέρβλητα εμπόδια για τους νέους που δεν μπορούν ούτε να αποκτήσουν, ούτε να ενοικιάσουν σπίτι. Πλείστοι εξ αυτών δεν μπορούν καν να δανειοδοτηθούν.
Ειδικά στην πόλη μου. Στην Λεμεσό. Δίπλα από τους πύργους σας είναι ο κόσμος που βιώνει τις δραματικές πραγματικότητες κι ανισότητες που υπάρχουν. Δίπλα από τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας και τα υπερκέρδη των λίγων, υπάρχει μια ολόκληρη κοινωνία που παλεύει με την ακρίβεια, τις οικονομικές δυσκολίες, το στεγαστικό, την εργασιακή ανασφάλεια.
Όλα αυτά επιβεβαιώνουν ότι ο τόπος χρειάζεται επειγόντως αλλαγή προτεραιοτήτων κι ένα πραγματικά κοινωνικό κράτος που να στηρίζει και να αγκαλιάζει τον κόσμο της καθημερινής βιοπάλης.
Και εκείνον τον κόσμο που κρατά όρθια ακόμη την ύπαιθρο μας και που η Κυβέρνηση επιμένει να μην λαμβάνει ούτε και φέτος υπόψιν. Η τεράστια καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του δρόμου Λεμεσού–Σαϊττά στερεί από τους νέους κάθε δυνατότητα να μείνουν ή ακόμη και να επιστρέψουν στα χωριά τους.
Όταν μάλιστα η υλοποίηση του έργου φαίνεται να εξυπηρετεί ιδιωτικά συμφέροντα, γίνεται σαφές ότι οι προτεραιότητες τόσο της προηγούμενης όσο και της παρούσας κυβέρνησης απέχουν από τις πραγματικές ανάγκες της υπαίθρου και της νεολαίας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Τον περασμένο Μάη, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επισκέφθηκε τη Λεμεσό και εξήγγειλε έργα ύψους 660 εκατομμυρίων ευρώ. Λίγους μήνες αργότερα, ήρθε ο Προϋπολογισμός να αποκαλύψει την πραγματικότητα.
Από έργα συνολικού ύψους 1,14 δισεκατομμυρίων ευρώ, στη Λεμεσό αντιστοιχούν μόλις 23,8 εκατομμύρια.
Κρίσιμα έργα υποδομής που θα βελτίωναν ουσιαστικά την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των πολιτών, είτε απουσιάζουν πλήρως είτε παραπέμπονται αόριστα στο μέλλον.
Όταν έργα εμφανίζονται στον Προϋπολογισμό με συμβολικές πρόνοιες των 10 ευρώ, αυτό δεν συνιστά αναπτυξιακό σχεδιασμό. Είναι εμπαιγμός προς τη Λεμεσό και τους ανθρώπους της.
Όπως εμπαιγμός αποδείχθηκαν και οι δημόσιες δεσμεύσεις του κ. Χριστοδουλίδη, ότι θα στελεχωνόταν δήθεν το Νοσοκομείο Λεμεσού με τις αναγκαίες ειδικότητες που εξακολουθούν να λείπουν.
Και εδώ έρχεται το κρίσιμο ζήτημα της υγείας. Ένας από τους σημαντικότερους δείκτες της προόδου μιας σύγχρονης κοινωνίας. Και ταυτόχρονα βασική υποχρέωση ενός κράτους που οφείλει να διασφαλίζει ισότιμη πρόσβαση όλων σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας.
Εκφράζουμε και από αυτό το βήμα τη σοβαρή μας ανησυχία για τη συγκέντρωση της ιδιοκτησίας στον τομέα της υγείας και για τις πιέσεις που ασκούνται από μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα.
Καταγγέλλουμε εδώ και χρόνια την έλλειψη οράματος, πολιτικής βούλησης και στρατηγικού σχεδιασμού, τόσο από την προηγούμενη όσο και από την παρούσα κυβέρνηση, για τον ουσιαστικό εκσυγχρονισμό και τη συνεχή ποιοτική αναβάθμιση του δημόσιου τομέα υγείας. Χωρίς επιχειρησιακό πλάνο και χωρίς σαφή εκτίμηση των πραγματικών αναγκών του συστήματος, το κόστος το πληρώνουν οι πολίτες.
Ο δημόσιος τομέας υγείας είναι ο ρυθμιστής του συστήματος και το κράτος έχει καθήκον να τον προστατεύει. Δυστυχώς, βασικοί τομείς, όπως η ψυχική υγεία, παραμένουν υποχρηματοδοτημένοι και μόνιμες ανάγκες καλύπτονται με αγορά υπηρεσιών.
Δεν μένουμε όμως μόνο στις καταγγελίες. Αναλαμβάνουμε το καθήκον που μας αναλογεί. Πρόσφατα, η Βουλή υπερψήφισε Πρόταση Νόμου του ΑΚΕΛ που απαντά στην αδράνεια του κράτους απέναντι στα φαινόμενα βίας κατά των επαγγελματιών υγείας.
Παράλληλα, ανοίξαμε το κρίσιμο ζήτημα που αφορά τους νεφροπαθείς. Σήμερα, η στήριξη που παρέχεται από το κράτος περιορίζεται σε ένα επίδομα διακίνησης και σε κάποια έκπτωση στο ρεύμα. Σε άλλες χώρες, οι πολιτικές στήριξης είναι σαφώς πιο ουσιαστικές. Η έρευνα της Βουλής, που ζητήθηκε από το ΑΚΕΛ, καταγράφει ξεκάθαρα ότι η Κύπρος βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις. Η απάντηση της κυβέρνησης πως θα αυξήσει το επίδομα διακίνησης κατά 30 ευρώ είναι τουλάχιστον προκλητική!
Εξίσου σημαντική είναι η στήριξη των οικογενειών παιδιών με σοβαρές ασθένειες, όπως ο παιδικός καρκίνος. Ανοίξαμε την συζήτηση και ζητήσαμε; προστασία των γονέων από την απόλυση, θεσμοθέτηση ειδικής άδειας μετ’ αποδοχών και αναγνώριση της περιόδου φροντίδας ως ασφαλιστικού χρόνου για όσο διαρκεί η θεραπεία. Η κυβέρνηση απέτυχε να ανταποκριθεί, αγνοώντας τις ανάγκες περίπου 40 παιδιών και των οικογενειών τους κάθε χρόνο.
Το ίδιο ισχύει και για τη θέση λειτουργού Υγείας στην Πρεσβεία της Κύπρου στο Παρίσι, η οποία παραμένει κενή τέσσερις μήνες μετά την ανακοίνωση. Η παρουσία αυτού του λειτουργού είναι ζωτικής σημασίας για την υποστήριξη των Κυπρίων ασθενών και των οικογενειών τους στο εξωτερικό.
Η στήριξη των οικογενειών που δοκιμάζονται από σοβαρές ασθένειες δεν είναι χάρη. Είναι υποχρέωση ενός κράτους πρόνοιας. Αντί για ουσιαστικές πολιτικές, η κυβέρνηση περιορίζεται σε αποσπασματικές λύσεις και δηλώσεις μόνο όταν ξεσπά μια κρίση, αφήνοντας πίσω τα βασικά: ένα κράτος που να προστατεύει έμπρακτα τους πολίτες του.
Συνάδελφοι,
Θα συνεχίσουμε να ασκούμε υπεύθυνη και τεκμηριωμένη αντιπολίτευση, να καταθέτουμε προτάσεις και να διεκδικούμε λύσεις για τους ασθενείς, τις οικογένειές τους. Για την κοινωνία. Για ένα ΓεΣΥ ισχυρό, δίκαιο και ποιοτικό. Για ένα κράτος που να στέκεται δίπλα στον πολίτη και όχι απέναντί του.
Συνάδελφοι,
Ο κ. Χριστοδουλίδης περιφρονεί τη Βουλή, περιφρονεί και την κοινωνία. Το απέδειξε αναπέμποντας νομοθεσία που ψήφισε η Βουλή για τα χρονόμετρα στα φώτα τροχαίας με κάμερες. Ένα απλό μέτρο οδικής ασφάλειας.
Δεν ήξερε ο πρόεδρος πως να βάλει χρονόμετρα στα φώτα τροχαίας. Ήξερε όμως πως να βάλει γυναικείες φιγούρες στα φανάρια. Αυτό δεν είναι πολιτική ισότητας. Είναι αποσύνδεση από την πραγματικότητα.
Όπως αποσύνδεση από την πραγματικότητα είναι την ώρα που ουσιαστικά μέτρα για τις γυναίκες παραμένουν στα συρτάρια, η κυβέρνηση να παρουσιάζει ως πολιτική ισότητας την ένταξη των γυναικών στον στρατό. Ανταποκρίθηκαν μόνο δύο.
Η έμφυλη ισότητα δεν είναι φιγούρα στα φώτα τροχαίας.
Είναι ίσοι μισθοί και συντάξεις. Είναι προστασία από την έμφυλη βία.
Είναι αναγνώριση της απλήρωτης εργασίας. Είναι κοινωνική και ταξική δικαιοσύνη.
Κυρία πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι,
Πάμε τώρα στο μεταναστευτικό.
Από το 2016 το ΑΚΕΛ κατήγγειλε τη Συμφωνία ΕΕ–Τουρκίας ως προϊόν ενός αδίστακτου παζαριού μεταξύ Βρυξελλών και Άγκυρας, που δεν συνάδει με διεθνές δίκαιο για τους πρόσφυγες και το άσυλο.
Το ΑΚΕΛ ξεκάθαρα έθεσε ότι οι μεταναστευτικές ροές πρέπει να επιμερίζονται δίκαια σε όλα τα κράτη-μέλη, ανάλογα με τον πληθυσμό και τις δυνατότητές τους. Ζητήσαμε να γίνει αυτή η θέση, επίσημη πολιτική της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ούτε ο Αναστασιάδης, ούτε ο Χριστοδουλίδης τόλμησαν ποτέ. Ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ σας κάλεσε και σας προκάλεσε να πάμε μαζί στις Βρυξέλλες. Ακόμη περιμένουμε απάντηση.
Σας μάθαμε καλά: όταν έρχεται η ώρα της κρίσης, κάνετε πίσω για να μη δυσαρεστήσετε τους ομογάλακτους σας.
Ρωτάμε ευθέως: ποιος άλλος, πέρα από τους ευρωβουλευτές και τους βουλευτές του ΑΚΕΛ, έθεσε θέμα δίκαιου επιμερισμού των ροών; Ποιος άλλος καταψήφισε τον κανονισμό του Δουβλίνου; Και ποιος άλλος καταψήφισε αυτό το νέο σύμφωνο Ασύλου και Μετανάστευσης που βολεύει μόνο τους ισχυρούς της Ένωσης;
Εκτός αν αυτό ακριβώς θέλουν η δεξιά και η ακροδεξιά: να μετατρέπονται οι χώρες πρώτης γραμμής σε αποθήκες ανθρώπων, για να παίζουν προεκλογικά παιχνίδια με το μεταναστευτικό.
Τα στοιχεία είναι αμείλικτα. Η κυβέρνηση Αναστασιάδη παρέλαβε 2.000 αιτήσεις ασύλου και παρέδωσε πάνω από 32.000. Σήμερα εκκρεμούν περίπου 23.000. Αυτό λέγεται αποτυχία πολιτικής.
Η χώρα χρειάζεται ολοκληρωμένη μεταναστευτική πολιτική: άσυλο και ένταξη, στελεχωμένες υπηρεσίες, γρήγορες και δίκαιες διαδικασίες, ανθρώπινες συνθήκες.
Όχι συνθήματα και σίγουρα Όχι υποκρισία.
Οι ριζικές αιτίες της μετανάστευσης πρέπει επιτέλους να αντιμετωπιστούν. Οι πόλεμοι και οι ξένες επεμβάσεις στα εσωτερικά κυρίαρχων κρατών δημιουργούν μαζικές προσφυγικές ροές.
Εμείς δεν δεχόμαστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να συνεχίζει να κλείνει τα μάτια και να επιτρέπει το εμπόριο όπλων με κατοχικές χώρες, όπως η Τουρκία και το Ισραήλ. Αυτή η ανήθικη συνδιαλλαγή όχι μόνο δεν σταματά τις προσφυγικές ροές, αλλά τις τροφοδοτεί, επισφραγίζοντας μια επικίνδυνη πορεία μιλιταρισμού και εκτροπής από τις αξίες της ειρήνης και της ασφάλειας.
Πρόκειται για συμφωνίες που στάζουν αίμα, ενώ τις συνέπειες τις πληρώνουν οι λαοί.
Η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής της αδιέξοδης πολιτικής.
Επιλέγει συνειδητά να στηρίζει αποφάσεις που μεταφέρουν πόρους από τις κοινωνικές πολιτικές και τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών προς τις πολεμικές βιομηχανίες και τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς.
Ταυτόχρονα, συναινεί στη βαθύτερη σύζευξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το ΝΑΤΟ, αποδεχόμενη μια στρατηγική που ενισχύει περαιτέρω τη στρατιωτικοποίηση και απομακρύνει την ΕΕ από τον ρόλο που θα έπρεπε να διαδραματίζει ως δύναμη ειρήνης, σταθερότητας και διπλωματίας.
Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η στήριξη της κυβέρνησης στον εξοπλισμό της Ουκρανίας, μια επιλογή που δεν συμβάλλει στον τερματισμό του πολέμου, αλλά στη διαιώνισή του.
Παράλληλα, η εμπλοκή της Τουρκίας, μιας κατοχικής και επιθετικής δύναμης, στο Ουκρανικό αποτελεί διακηρυγμένη επιδίωξη της ίδιας της κυβέρνησης Ζελένσκι, την οποία η κυπριακή κυβέρνηση στηρίζει χωρίς καμία απολύτως επιφύλαξη.
Πρόκειται για μια στάση σχεδόν σχιζοφρενική που δημιουργεί σοβαρές αντιφάσεις και υπονομεύει τη θέση της Κύπρου, τη στιγμή που η χώρα μας εξακολουθεί να τελεί υπό κατοχή.
Την ώρα που ο Νίκος Χριστοδουλίδης, από το Κίεβο, τόνιζε τη δέσμευση της Κύπρου στο διεθνές δίκαιο, η κυβέρνηση απείχε από ψήφισμα του ΟΗΕ που ζητούσε την αποχώρηση του Ισραήλ από τα Υψώματα του Γκολάν. Αυτή η επιλεκτική στάση εκθέτει τη χώρα διεθνώς και υπονομεύει την αξιοπιστία μας στον αγώνα για τον τερματισμό της τουρκικής κατοχής και την επανένωση του τόπου μας.
Κάποτε θα πληρώσουμε τις συνέπειες αυτής της πολιτικής για την πατρίδα μας.
Θα πληρώσουμε την κάλυψη που παρέχει ο κ. Χριστοδουλίδης στον φονιά της γειτονιάς μας.
Ακόμη και σήμερα, μετά την υποτιθέμενη εκεχειρία, οι δολοφονίες στη Γάζα δεν έχουν σταματήσει. Όσο η ακροδεξιά κυβέρνηση του Ισραήλ συνεχίζει ανενόχλητη την εγκληματική της πορεία στην Παλαιστίνη, κανένας λαός στην περιοχή δεν μπορεί να αισθάνεται ασφαλής. Δεν πρόκειται μόνο για την ηθική μας υποχρέωση να μη μείνουμε απαθείς μπροστά στη σφαγή αθώων. Πρόκειται και για το γεγονός ότι αυτή η κατάσταση εξακολουθεί να απειλεί ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, την περιοχή μας, τη γειτονιά μας.
Και εμείς, ως Κύπριοι, γνωρίζουμε τι σημαίνει κατοχή, γνωρίζουμε τι σημαίνει απώλεια και πόνος. Με αυτή την κοινή ιστορική εμπειρία, στεκόμαστε αταλάντευτα και διαχρονικά στο πλευρό του παλαιστινιακού λαού.
Κλεινω με μια ευχη.
Ειρηνη στην Κυπρο, στην Παλαιστίνη, στον κόσμο.
Καλές Γιορτές.