Παρέμβαση ΑΚΕΛ στην Ευρωπαϊκή Κομμουνιστική Συνάντηση
Βρυξέλλες, 11 Απριλίου 2018
«H δουλειά μέσα στην εργατική τάξη και το εργατικό κίνημα ως αναγκαία προϋπόθεση για τη ρήξη με την ΕΕ, για την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού»
Από μέρους της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ εκφράζουμε τις ευχαριστίες μας προς το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας για την πρόσκληση να συμμετέχουμε στη σημερινή Συνάντηση. Παράλληλα, συγχαίρουμε τους διοργανωτές για την επιλογή του συγκεκριμένου θέματος γιατί αντιστοιχεί στην ανάγκη της εποχής για ενίσχυση της οργάνωσης και των αγώνων της εργατικής τάξης και συνολικά των εργαζομένων σε κάθε χώρα της Ευρώπης.
Γιατί, παρά το γεγονός ότι μπορεί να υπάρχουν μεταξύ μας διαφορετικές προσεγγίσεις σε θέματα στρατηγικής και τακτικής, όλοι αναγνωρίζουμε ότι η οργανωμένη και συστηματική παρέμβαση των μελών και στελεχών κάθε Κομμουνιστικού και Εργατικού Κόμματος –που είναι η ανώτατη μορφή ταξικής οργάνωσης των εργαζομένων- στα συνδικάτα, στις μαζικοπολιτικές οργανώσεις, στο συνεργατικό κίνημα και σε κοινωνικούς φορείς της χώρας του αποτελεί βασικό και καθημερινό καθήκον. Ειδικά όμως, όσο αφορά το εργατικό κίνημα, το καθήκον αυτό αποκτά κρίσιμη σημασία που υπηρετεί πολλαπλούς στόχους.
- Την ανάγκη να υπάρχει, να διατηρείται και να ενισχύεται ο αγωνιστικός προσανατολισμός του εργατικού κινήματος σε κάθε χώρα.
- Τη διαρκή ενίσχυση των δεσμών του Κόμματος με τα ευρύτερα λαϊκά στρώματα. Στη δική μας αντίληψη και από τη δική μας εμπειρία, οι πιο στέρεοι και πιο βαθιοί δεσμοί με το λαό επιτυγχάνονται με τη ζύμωση των μελών και στελεχών του Κόμματος μέσα στην καθημερινότητα, μέσα στους αγώνες για τα άμεσα προβλήματα και αιτήματα του κόσμου της δουλειάς -μικρά ή μεγάλα- εκεί δηλαδή που οι κομμουνιστές μπορούν και πρέπει να κατακτούν την εμπιστοσύνη των εργαζομένων και του λαού, ακόμα και των εργαζομένων που δεν ταυτίζονται πολιτικά και κομματικά μαζί μας ή δεν συμφωνούν σε όλα μαζί μας.
- Την ιδεολογικοπολιτική επιρροή των κομμουνιστών μέσα στις μάζες. το μπόλιασμα των συνειδήσεων των εργαζομένων με τις αξίες της αλληλεγγύης ανάμεσα στα διάφορα τμήματα της εργατικής τάξης (μετανάστες, γυναίκες, άνεργοι), του αντιρατσισμού, του διεθνισμού και, σε τελική ανάλυση, την επαναστατική και αντικαπιταλιστική διαπαιδαγώγηση των εργαζομένων προς την κατεύθυνση της ρήξης με το σύστημα, με τoν χαρακτήρα και τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και προς την κατεύθυνση της σοσιαλιστικής προοπτικής. Άλλωστε είναι μέσα από τη δράση του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος που πολλοί εργαζόμενοι συνειδητοποιούνται ιδεολογικά και αναδεικνύονται σε μέλη του Κόμματος δηλαδή του φορέα της επαναστατικής προοπτικής.
- Ταυτόχρονα, όπως υπογραμμίσαμε και στην απόφαση του Προγραμματικού Συνεδρίου του Κόμματος μας το 2014, η ενεργός συμμετοχή των κομματικών μελών στα συνδικάτα ενισχύει και την ικανότητα του Κόμματος να διαμορφώνει ορθή πολιτική συνολικά, γιατί την διαμορφώνει λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές έγνοιες, ανησυχίες, σκέψεις που κυριαρχούν μέσα στον κόσμο της εργασίας.
Πριν παραθέσουμε τις δικές μας σκέψεις για τη δράση μέσα στο εργατικό κίνημα, πρέπει να επισημάνουμε δύο ιδιομορφίες που παρουσιάζει η περίπτωση της Κύπρου:
- Πρώτο, το γεγονός ότι το κομμουνιστικό κίνημα της χώρας μας γεννήθηκε σε συνθήκες βρετανικής αποικιοκρατίας, ταυτόχρονα, αν όχι νωρίτερα, με τις πρώτες προσπάθειες οργάνωσης των συντεχνιών ενώ δεν πρόλαβε να εμφανιστεί σοσιαλδημοκρατία και πόσο μάλλον να διεκδικήσει παρέμβαση στο εργατικό κίνημα. Ουσιαστικά, το ΚΚΚ ήταν αυτό που πρωτοστάτησε στην ίδρυση των πρώτων εργατικών ενώσεων και συντεχνιών, που οργάνωσε και καθοδήγησε τους πρώτους απεργιακούς αγώνες στο νησί. Δεν αποτελεί υπερβολή ότι τουλάχιστον μέχρι τη δεκαετία του 1950 οι ηγέτες του ΚΚΚ και στη συνέχεια του ΑΚΕΛ ήταν ταυτόχρονα και οι ηγέτες του εργατικού κινήματος της Κύπρου κάτι που αναγνωριζόταν συνολικά από το λαό. “Οι Κύπριοι κομμουνιστές υπήρξαν η ψυχή του Εργατικού Κινήματος στα πρώτα δύσκολα βήματα της γέννησης και εδραίωσής του. Στην πορεία, αυτή η σχέση ενισχύθηκε περαιτέρω ως αποτέλεσμα των αγώνων για εργατικά δικαιώματα και για τη βελτίωση της ζωής των εργαζομένων της Κύπρου, με το ΑΚΕΛ σταθερό, συνεπή συμπαραστάτη και συνοδοιπόρο στους αγώνες και τις διεκδικήσεις τους”[1].
- Επιπρόσθετα πρέπει να ληφθεί επίσης υπόψη ότι εδώ και πολλές δεκαετίες στην Κύπρο δεν υπάρχει μία ενιαία «πανεθνική» (national) εργατική ομοσπονδία ή συνομοσπονδία, που να συνενώνει όλες τις συντεχνίες και εργατικές ενώσεις. Η αιτία για αυτό βρίσκεται στον αντικομμουνισμό και τον εθνικισμό που κυριάρχησε τις δεκαετίες του 1940 και 1950 στο νησί, που οδήγησε στη διάσπαση από την Παγκύπρια Συντεχνιακή Επιτροπή των δεξιών και αντικομμουνιστικών δυνάμεων που δημιούργησαν τη ΣΕΚ. Έτσι, σήμερα, στο συνδικαλιστικό κίνημα της Κύπρου, δρουν:
- η ΠΕΟ (Παγκύπρια Εργατική Ομοσπονδία) που είναι η πιο μαζική, πιο ιστορική και η ταξικά προσανατολισμένη συντεχνία του νησιού, της οποίας ψυχή και νους είναι οι ΑΚΕΛιστές και ΑΚΕΛίστριες,
- η Συνομοσπονδία Εργατών Κύπρου (ΣΕΚ), η οποία είναι η συντεχνία της δεξιάς
- και η πολύ μικρότερη, ΔΕΟΚ που ταυτίζεται με την κυπριακή σοσιαλδημοκρατία.
- Παράλληλα, υπάρχουν άλλες κλαδικές συντεχνίες εκ των οποίων οι πιο ισχυρές είναι η Παγκύπρια Συντεχνία Δημοσίων Υπαλλήλων και η ΕΤΥΚ Ένωση Τραπεζικών Υπαλλήλων Κύπρου όπου η παρέμβαση μας είναι περιορισμένη και σαφώς μικρότερη της εκλογικής δύναμης του ΑΚΕΛ, με αποτέλεσμα πολύ συχνά να κυριαρχούν λογικές αποδοχής της πολιτικής της κυβέρνησης και της εργοδοσίας. Αντίθετα, διαρκώς ενισχυμένες είναι οι Προοδευτικές Κινήσεις στις συντεχνίες της εκπαίδευσης.
Με βάση όλα τα πιο πάνω, οι δικές μας προτεραιότητες όσο αφορά την παρέμβαση μας στο εργατικό κίνημα στην Κύπρο μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:
- Ενίσχυση της ΠΕΟ σε κάθε χώρο δουλειάς και κλάδο όπου δραστηριοποιείται και οργάνωση εργαζομένων σε νέες επιχειρήσεις ιδιαίτερα στους κλάδους των υπηρεσιών και του εμπορίου. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η κρίση, η ανασφάλεια και η τρομοκράτηση των εργαζομένων μαζί με την προπαγάνδα για απαξίωση του συνδικαλιστικού κινήματος από πλευράς αστικών ΜΜΕ και κυβέρνησης Αναστασιάδη έχει επηρεάσει σημαντικά το επίπεδο οργάνωσης των εργαζομένων. Αυτό πρέπει να αναχαιτιστεί με στοχευμένη δουλειά. Ιδιαίτερη βαρύτητα πρέπει να δοθεί στη νέα γενιά, έναντι της οποίας επωμιζόμαστε το καθήκον να την πείσουμε για τη σημασία της συνδικαλιστικής οργάνωσης και των εργατικών αγώνων. Αυτό αποτελεί ίσως ένα από τα πιο κρίσιμα θέματα της δουλειάς μας στο εργατικό κίνημα, που συνδέεται ευθέως με το στόχο να αναζωογονηθεί αγωνιστικά το εργατικό κίνημα σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Χωρίς πλατύ εργατικό κίνημα, χωρίς συνδικάτα μαζικά και δραστήρια, η κομμουνιστική Αριστερά δεν θα έχει το κατεξοχήν πεδίο όπου κατακτά κύρος, εμπιστοσύνη, επιρροή μέσα στο λαό καθώς και την ικανότητα να συσπειρώνει τους εργαζόμενους για τους αγώνες του σήμερα αλλά και για την επαναστατική προοπτική στις κρίσιμες μελλοντικές στιγμές της ιστορίας.
- Ολόπλευρη στήριξη στην πολιτική δυναμικής αντεπίθεσης που αποφάσισε το Έκτακτο Συνέδριο της ΠΕΟ από το 2016 και εντεύθεν με βασικό στόχο να αποκατασταθούν οι απώλειες που υπέστησαν οι εργαζόμενοι στα χρόνια της κρίσης και να ενδυναμωθεί η αντίσταση στις πολιτικές της κυβέρνησης Αναστασιάδη και κεφαλαίου. Ήδη στη μεγάλη πλειοψηφία των συλλογικών συμβάσεων επαναφέρθηκαν είτε στο σύνολο τους, είτε σε μεγάλο βαθμό, οι υποχωρήσεις που έγιναν στα χρόνια της κρίσης. Αυτό θα πρέπει να ολοκληρωθεί και επιπρόσθετα να επιδιωχθούν και γενικές αυξήσεις με στόχο τη σμίκρυνση των τεράστιων ανισοτήτων που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια σε βάρος των εργαζομένων.Πρέπει επίσης να σημειωθεί, ότι προς το παρόν καταφέρνουμε να αποτρέπουμε την ιδιωτικοποίηση των μεγάλων δημόσιων οργανισμών κοινής ωφέλειας στις τηλεπικοινωνίες και τον ηλεκτρισμό κάτι που θα πρέπει να συνεχιστεί. Επιπρόσθετα, προτάσσουμε ιδιαίτερα αιτήματα όπως: η προστασία του δικαιώματος της απεργίας, η θεσμική και νομοθετική προστασία των συλλογικών συμβάσεων, η κατοχύρωση κατώτατου μισθού και ελάχιστων όρων εργασίας για όσους εργαζόμενους δεν καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις, η εφαρμογή του Γενικού Συστήματος Υγείας ενάντια στις επιβουλές των ασφαλιστικών εταιριών και του κυβερνώντος κόμματος καθώς και ο αγώνας για την προστασία της πρώτης κατοικίας από τις εκποιήσεις. Πρόκειται για στόχους πάλης που μπορούν να ενώσουν την εργατική τάξη, εργαζόμενους από διάφορους κλάδους καθώς και μικρομεσαίους που υφίστανται τις πολιτικές του κεφαλαίου.
- Συστηματική και εκλαϊκευμένη διαφώτιση των εργαζομένων για όσα τεκταίνονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για το χαρακτήρα και τις πολιτικές της, για τις εξελίξεις και την κατεύθυνσή της. Οφείλουμε βέβαια να κάνουμε μια αυτοκριτική παραδοχή. Η αλήθεια είναι ότι ως Αριστερά δεν πετυχαίνουμε, στο βαθμό που απαιτούν οι περιστάσεις, να πείθουμε τους λαούς και κυρίως τους εργαζόμενους των χωρών μας, ότι όσα βιώνουν οφείλονται στις ταξικές επιλογές της άρχουσας τάξης σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αναμφίβολα, η εμπειρία που υπέστη η Κύπρος το 2013, με τις γνωστές αποφάσεις της κυβέρνησης Αναστασιάδη και του Eurogroup, έδωσαν την ευκαιρία για να ανοίξει ξανά η συζήτηση για την ΕΕ ενώ πολλοί θυμήθηκαν τις διαχρονικές θέσεις του ΑΚΕΛ για την πραγματικότητα της ΕΕ. Εντούτοις, η απόγνωση που βιώνουν τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα συχνά θολώνει δυστυχώς την κρίση, ενώ η πλειοψηφία των ΜΜΕ είναι ταξικά στρατευμένα απέναντι μας. Για αυτό, χρειάζεται επίπονη προσπάθεια για να αποκωδικοποιείται κάθε φορά τι κρύβεται πίσω από τους εύηχους τίτλους των συμφωνιών, αποφάσεων και διακηρύξεων. «Σύμφωνο Σταθερότητας», «Σύμφωνο για το ευρώ +», «Ενιαίος Μηχανισμός Στήριξης», το Δημοσιονομικό Σύμφωνο», Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, «Ενισχυμένη Οικονομική Διακυβέρνηση», «Εξαπλό πακέτο», «Διπλό Πακέτο». Πρόκειται για όλα αυτά που έχουν θεσμοθετήσει τη λιτότητα, τη συμπίεση του εργατικού κόστους και τη συρρίκνωση της εθνικής κυριαρχίας στην άσκηση οικονομικής πολιτικής. Είναι η εργαλειοθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επιβολή την ιδιωτικοποιήσεων και των αναδιαρθρώσεων που απαιτεί το μεγάλο κεφάλαιο σε συνδυασμό με περικοπές στα εισοδήματα των εργαζομένων και στις κοινωνικές κατακτήσεις. Αντίστοιχα, η πολυδιαφημισμένη «Τραπεζική Ένωση» στοχεύει στη συγκεντροποίηση του τραπεζιτικού κεφαλαίου και την προάσπιση των μεγάλων τραπεζών ενώ η δρομολογούμενη Ένωση Κεφαλαιαγορών (που σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2019) θα δρομολογήσει ένα σκιώδες τραπεζικό σύστημα το οποίο θα υπηρετεί τους μεγάλους επενδυτές Επιπρόσθετα, το σχέδιο Γιούνκερ για το μέλλον της ΕΕ εμβαθύνει ακόμα περισσότερο σε αυτή την κατεύθυνση αφού προβλέπει: (i) Μόνιμους μηχανισμούς λιτότητας στα κράτη μέλη, τις λεγόμενες επιτροπές ανταγωνιστικότητας. (ii) Yπερυπουργό οικονομικών, ο οποίος προφανώς δεν θα υπόκειται σε δημοκρατική λογοδοσία και (iii) προληπτικό «έλεγχο» κάθε νομοθετικής πρωτοβουλίας της Επιτροπής και των κρατών-μελών μέσα από οικονομικό πρίσμα, ώστε να μην ξεφεύγουν από τους δημοσιονομικούς δείκτες.
Σε αυτό τον άξονα, ιδιαίτερη σημασία έχει και η δράση του Ευρωπαϊκού Γραφείου της ΠΣΟ, του οποίου η ΠΕΟ έχει τον συντονισμό, με στόχο να ενισχυθεί η συσπείρωση των ταξικών δυνάμεων στην Ευρώπη και να εντατικοποιηθούν οι δράσεις και οι παρεμβάσεις του ταξικού εργατικού κινήματος στα όσα τεκταίνονται σε επίπεδο ΕΕ.
- Ιδεολογική δουλειά που να αναδεικνύει τον εγγενώς εκμεταλλευτικό και άδικο χαρακτήρα του καπιταλιστικού συστήματος και τα ιστορικά του όρια. Η εκδήλωση της καπιταλιστικής κρίσης αποτέλεσε αφορμή για να αναδειχθεί η πραγματική φύση της κρίσης και του συστήματος. Οι πόλεμοι, η στρατιωτικοποίηση και οι ενεργειακοί ανταγωνισμοί, ο ρατσισμός και η άνοδος του νεοφασισμού είναι επίσης ζητήματα αιχμής για το εργατικό κίνημα. Όχι μόνο για να αναπτύσσεται η διεθνιστική αλληλεγγύη και η αντιπολεμική δράση του εργατικού κινήματος. Αλλά και για να αντιπαλεύονται ως αναπόσπαστες πτυχές ενός οικονομικού συστήματος που σαπίζει, αναπαράγοντας φτώχεια, ανισότητες, όλεθρο και θανάσιμους κίνδυνους για τους λαούς και τον πλανήτη. Eίναι ακριβώς στο έδαφος αυτών των αγώνων –και όχι στο επίπεδο της θεωρίας- που θα μπορούν ευρύτερες μάζες εργαζομένων –συμμετέχοντας!- να συνειδητοποιούν την αναγκαιότητα για το πέρασμα σε ένα διαφορετικό τρόπο οργάνωσης της οικονομίας και της κοινωνίας: το σοσιαλισμό.
Ελπίζουμε με αυτές τις σκέψεις να έχουμε συμβάλει στον προβληματισμό και στην ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών γύρω από το θέμα της σημερινής συνάντησης. Για άλλη μια φορά ευχαριστούμε τους διοργανωτές για την πρόσκληση.
