Προτάσεις του ΑΚΕΛ για την Κοινωνική Πολιτική

Δημοσιογραφική Διάσκεψη Γ. Γ. της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ Άντρου Κυπριανού 29/03/2021

[…]Τη στιγμή που το οικογενειακό εισόδημα μειώνεται μήνα με το μήνα και τα έξοδα διαβίωσης και άλλων οικογενειακών αναγκών αυξάνονται, η στρατηγική και οι δράσεις του κράτους θα πρέπει να είναι συγκεκριμένες στο πλαίσιο ολοκληρωμένης κοινωνικής οικογενειακής πολιτικής.

Προς αυτή την κατεύθυνση ως ΑΚΕΛ θεωρούμε απαραίτητο να γίνουν τα εξής:

Επανεξέταση και διαμόρφωση των επιδομάτων τέκνου και μονογονιών σύμφωνα με τις σημερινές ανάγκες των οικογενειών.

Προώθηση πληρωμένης γονικής άδειας στον πατέρα ή την μητέρα.

Υλοποίηση σχεδίου επιδότησης με βάση τα εισοδήματα της οικογένειας σ’ ότι αφορά τα τροφεία σε παιδοκομικούς-βρεφοκομικούς σταθμούς, κέντρα προστασίας και δημιουργικής απασχόλησης παιδιών για οικογένειες με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.

Αύξηση των πόρων προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση για δημιουργία δομών στήριξης της οικογένειας και λειτουργία υποδομών φροντίδας με χαμηλό κόστος για παιδιά, βρέφη, ηλικιωμένους.

ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΟ

Το στεγαστικό πρόβλημα αποτελεί σήμερα ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα της κοινωνίας, ιδιαίτερα των λαϊκών στρωμάτων. Η βιομηχανία πώλησης διαβατηρίων και ανέγερσης πύργων εκτόξευσε στα ύψη τα ενοίκια και τις τιμές των ακινήτων. Το ξεπούλημα του Συνεργατισμού και η ασυδοσία των ιδιωτικών τραπεζών, το νομοθετικό πλαίσιο για τις εκποιήσεις που θεσπίστηκε κατά παραγγελία των τραπεζών, η απουσία ολοκληρωμένης στεγαστικής πολιτικής του κράτους, η περιορισμένη δανειοδότηση για απόκτηση ιδιόκτητης στέγης για ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού ιδιαίτερα για τους νέους και η δραματική συρρίκνωση των μισθών έκαναν τη στέγη ακριβοπληρωμένο προνόμιο αντί κοινωνικό δικαίωμα για όλους.

Η κυβέρνηση Αναστασιάδη αντί να ενισχύσει τη στεγαστική πολιτική επέλεξε το κουτσούρεμα της. Κάθε χρόνο τα κονδύλια για τη στέγαση, σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, μειώνονται και ποσοστιαία και αριθμητικά.

Τα πρόσφατα στεγαστικά σχέδια, που ανακοινώθηκαν, για αναζωογόνηση της υπαίθρου σε καμία περίπτωση δεν επιλύουν ούτε στο ελάχιστο το πρόβλημα της στέγασης. Το κονδύλι δεν επαρκεί για να δώσει πραγματική στήριξη σε χιλιάδες χαμηλά αμοιβόμενους που δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στα αβάστακτα ενοίκια, στις δόσεις δανείων, στο κόστος απόκτησης ιδιόκτητης κατοικίας και στα έξοδα διαβίωσης κατοικίας.

Ως ΑΚΕΛ θεωρούμε πως πρέπει άμεσα να προωθηθούν τα ακόλουθα μέτρα στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης κοινωνικής στεγαστικής πολιτικής:

Ίδρυση Κεντρικού Φορέα Στεγαστικής Πολιτικής.

Αύξηση του ύψους του ενοικίου που παραχωρείται  στα άτομα που λαμβάνουν Ε.Ε.Ε. και στους πρόσφυγες.

Εφαρμογή σχεδίου επιδότησης ενοικίου με κοινωνικοοικονομικά κριτήρια.

Εφαρμογή προγραμμάτων κοινωνικής στέγασης με φορείς υλοποίησης την κεντρική διοίκηση και την τοπική αυτοδιοίκηση.

Επαναφορά κλιμακωτής φορολογίας της ακίνητης ιδιοκτησίας και ειδικής φορολογίας σε τεμάχια γης ή οικοδομές που μένουν αναξιοποίητα στις πόλεις.

Φορολογικές ελαφρύνσεις για ανέγερση πρώτης κατοικίας σε νεαρά ζευγάρια.

Φορολογικά κίνητρα σε ενοικιαστές που ενοικιάζουν υποστατικά σε φοιτητές (πχ μειωμένη φορολογία) και βελτίωση κριτηρίων επιδότησης ενοικίου σε φοιτητές.

ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ

Σε ότι αφορά την πλειοψηφία των συνταξιούχων μας, η κυβέρνηση Αναστασιάδη παρουσιάζει ως επίτευγμα την αύξηση του επιδόματος χαμηλοσυνταξιούχων, ώστε να μην υπάρχει σύνταξη κάτω από το όριο της φτώχειας. Ως ΑΚΕΛ χαιρετίσαμε την απόφαση αυτή, καθώς αποτελούσε διαχρονικό μας αίτημα. Στην ουσία όμως τα προβλήματα των συνταξιούχων δεν επιλύονται μόνο από κάποιες αυξήσεις στα επιδόματα.

Απαιτείται ολοκληρωμένη πολιτική στήριξης των ατόμων της τρίτης ηλικίας που θα ενισχύεται από υποδομές. Σε μια περίοδο που οι υπηρεσίες φροντίδας χρειάζονται στήριξη, αντί η κυβέρνηση Αναστασιάδη να ενισχύσει τις δομές προστασίας και φροντίδας των ηλικιωμένων, προχώρησε στον τερματισμό λειτουργίας τους ανοίγοντας το δρόμο στους ιδιώτες. Ιδιαίτερα στην περίοδο της πανδημίας η κυβέρνηση άφησε ανοχύρωτες τις δομές φροντίδας με αποτέλεσμα την ανεξέλεγκτη αύξηση κρουσμάτων κορονοϊού.

Αυτό επιβεβαιώνεται και από τις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίες υπογραμμίζουν πως η Κύπρος κατατάσσεται στις πιο χαμηλές θέσεις σε ότι αφορά τις δαπάνες για τη μακροχρόνια φροντίδα.

Ως ΑΚΕΛ απαιτούμε για τους συνταξιούχους:

Κατάργηση του πέναλτι 12% για όσους επιλέγουν να συνταξιοδοτηθούν στο 63ο έτος της ηλικίας τους.

Μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος το οποίο θα εξασφαλίζει επαρκείς και αξιοπρεπείς συντάξεις για όλους και αξιοπρεπές βιωτικό επίπεδο ζωής.

Βελτίωση της νομοθεσίας που αφορά τη λειτουργία υποδομών στέγης τρίτης ηλικίας.

ΑΜΕΑ

Σε ότι αφορά τα ΑΜΕΑ, η Κύπρος κατατάσσεται ως η τελευταία χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τις σχετικές δαπάνες. Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας αναφέρουν πως ένα στα δύο άτομα με αναπηρία στην Κύπρο αδυνατεί να καλύψει τα έξοδα του.

Η απουσία ολοκληρωμένου σχεδιασμού και μέτρων στήριξης στη βάση των αναγκών τους, οδηγεί τα άτομα με αναπηρίες στη φτωχοποίηση και σε καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας τους.

Η οικονομική στήριξη των ατόμων με αναπηρία καλύπτονται από τη νομοθεσία του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος. Τα προβλήματα των ατόμων αυτών αντιμετωπίζονται ισοπεδωτικά ενώ ταυτόχρονα δεν είναι επαρκής η κάλυψη των ξεχωριστών αναγκών που η κάθε αναπηρία δημιουργεί.

Από το 2014 αναμένουμε από την κυβέρνηση να υλοποιήσει τη δέσμευσή της για εκπόνηση ξεχωριστής νομοθεσίας σε ό,τι αφορά τη στήριξη των ατόμων με αναπηρία. Τέλος, σημειώνουμε την πρωτοφανή ασέβεια που παρουσιάζει η κυβέρνηση προς τις οργανώσεις αναπήρων, καθώς λαμβάνουν αποφάσεις για ζητήματα που τους αφορούν, χωρίς να εφαρμόζει το Νόμο για υποχρεωτική διαβούλευση με τις οργανώσεις αυτές.

Ως ΑΚΕΛ πιστεύομε ότι πρέπει να υπάρχει ένας ολοκληρωμένος στρατηγικός σχεδιασμός εφαρμογής προγραμμάτων κοινωνικής προστασίας και στοχευμένη επιδοματική πολιτική με απώτερο σκοπό την ενσωμάτωση των ανάπηρων ατόμων στην κοινωνία και την ποιοτική διαβίωση τους.  Απαιτείται:

Η άμεση και πλήρης εφαρμογή της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του ΟΗΕ για τα άτομα με αναπηρία.

Οι πολιτικές στήριξης των ατόμων με αναπηρία να εξειδικευτούν σε ειδική νομοθεσία με αφετηρία τις ανάγκες που η κάθε αναπηρία δημιουργεί και όχι στα πλαίσια του νόμου για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.

Διαβούλευση με τις οργανώσεις αναπήρων για τα θέματα που τους αφορούν.

Σε ό,τι αφορά συνολικά την κοινωνική πολιτική, είναι προφανές ότι η μονόπλευρη εστίαση στο Ε.Ε.Ε., οι περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες, που είναι οι χαμηλότερες στην Ε.Ε. για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού και το κλείσιμο κρατικών προγραμμάτων κοινωνικής φροντίδας, οδήγησαν σε συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους και σε αναποτελεσματικά μέτρα μείωσης της φτώχειας.

Επιπλέον, ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ) κατά γενική ομολογία δεν μπορούν να ασκήσουν αποτελεσματικά τους σύνθετους ρόλους που οι σημερινές κοινωνικές πραγματικότητες απαιτούν. Οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας ουσιαστικά μετατράπηκαν σε διεκπεραιωτές του Ε.Ε.Ε., παρουσιάζοντας συνεχώς προβλήματα συγκεντρωτισμού, γραφειοκρατίας, συντηρητισμού και μη σωστής αξιοποίησης ανθρώπινου δυναμικού με βάση τα προσόντα και τις γνώσεις που αυτό διαθέτει.

Η καθυστέρηση που παρατηρείται στον εκσυγχρονισμό των ΥΚΕ συνοδεύεται με τραγικά αποτελέσματα σε ότι αφορά τις απώλειες ανθρώπινων ζωών και αυξημένης ενδοοικογενειακής βίας. Όλη αυτή η κατάσταση αποδεικνύει ότι η κοινωνική πολιτική που εφαρμόζεται είναι συνολικά ανεπαρκής.

Η κυβέρνηση Αναστασιάδη και ο ΔΗΣΥ διαφημίζουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα ως μια σπουδαία κοινωνική μεταρρύθμιση.  Αυτό που γίνεται στην πράξη, είναι η στήριξη μόνο της ακραίας φτώχειας με κονδύλια που προέρχονται από μειώσεις και αποκοπές από τα μικρομεσαία και φτωχά στρώματα του πληθυσμού. Η νεοφιλελεύθερη αντίληψη της κυβέρνησης Αναστασιάδη – ΔΗΣΥ για την κοινωνική πολιτική εξαντλείται με το Ε.Ε.Ε. Ταυτόχρονα κατεδαφίζει κομμάτι-κομμάτι το κοινωνικό κράτος και τις κοινωνικές υποδομές παραδίδοντας τις στον ιδιωτικό τομέα.

Πέντε χρόνια από την ημέρα που το ανακοίνωσε, η Υπουργός Εργασίας προχώρησε στην εξαγγελία του σχεδίου αναδιοργάνωσης των ΥΚΕ, το οποίο περιορίζει το ρόλο τους σε επιτελικό επίπεδο και ανάθεσης του ρόλου της εξειδικευμένης παρέμβασης και της εφαρμογής κοινωνικών προγραμμάτων, με τη μέθοδο της αγοράς υπηρεσιών, στον ιδιωτικό τομέα. Εξαγγέλθηκε επίσης η δημιουργία Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας, το οποίο θα είναι ουσιαστικά η μετεξέλιξη των ΥΚΕ. Αυτό από μόνο του αποτελεί έμμεση παραδοχή πολιτικής αποτυχίας της κυβέρνησης Αναστασιάδη σε ό,τι αφορά στον εκσυγχρονισμό των ΥΚΕ.

Η κοινωνία χρειάζεται σύγχρονες, αποτελεσματικές και ανθρώπινες ΥΚΕ που να ανταποκρίνονται στην τόσο ευαίσθητη και νευραλγική αποστολή τους.

Ως ΑΚΕΛ έχουμε ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων για τον εκσυγχρονισμό των ΥΚΕ  που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:

Αποκέντρωση των δομών και υπηρεσιών άσκησης κοινωνικής πολιτικής από το κεντρικό κράτος στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Λειτουργία κοινωνικών υπηρεσιών με βάση την κοινότητα η οποία θα πρέπει να συνοδευτεί με άνοιγμα υπηρεσιών προς τους πολίτες.

Δημιουργία εντός των ΥΚΕ εξειδικευμένων υπηρεσιών για την οικογένεια, όπως σχολική κοινωνική εργασία, κοινωνική εργασία στα πλαίσια υγείας και ψυχικής υγείας, φυλακές, εθνική φρουρά κ.λπ.

Λειτουργία σε μόνιμη βάση διατμηματικών και διυπουργικών πολυθεματικών επιστημονικών ομάδων.

Αυτές είναι επιγραμματικά οι προτάσεις μας για τα βασικά θέματα κοινωνικής πολιτικής. Σύντομα θα έχουμε συναντήσεις με οργανώσεις και φορείς που ασχολούνται με διάφορες πτυχές της κοινωνικής πολιτικής για να τους ακούσουμε και να συζητήσουμε μαζί τους τις προτάσεις μας.

Οι εργαζόμενοι, οι αδύνατοι, οι ευάλωτες ομάδες πλήρωσαν και με το παραπάνω τις συνέπειες της κρίσης των αντιλαϊκών πολιτικών. Τώρα είναι η ώρα να προωθηθούν πολιτικές που να τους προστατεύουν και να τους στηρίζουν.

29/03/2021