Δήλωση Ευρωβουλευτή Γιώργου Γεωργίου στη Δημοσιογραφική Διάσκεψη για τις παρακολουθήσεις

Έγκριση της Έκθεσης Πορισμάτων και Συστάσεων της Επιτροπής PEGASUS:

Η Δημοκρατία υπό παρακολούθηση…

Τον Ιούλιο του 2021 μια κοινοπραξία διερευνητικών δημοσιογράφων αποκάλυψε ότι η ισραηλινή εταιρεία NSO πούλησε το στρατιωτικό κατασκοπευτικό λογισμικό ΠΗΓΑΣΟΥΣ σε κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, και ευρωπαϊκών, για την παράνομη παρακολούθηση πολιτικών, δημοσιογράφων και άλλων δημοσίων προσώπων. Υπήρξε παραδοχή ότι παρακολουθούνταν πρώην πρόεδροι δημοκρατίας, επίτροποι, ανώτατοι ευρωπαίοι αξιωματούχοι, πολιτικοί, δημοσιογράφοι και ακτιβιστές.

Απευθύνουμε σε σας, την δημοσιογραφική οικογένεια, ευγνώμονες ευχαριστίες γιατί μέσα από την δράση σας αναδείξατε τα ΠΗΓΑΣΟΥΣ και από εκεί ξεκίνησε αυτή η τεράστια προσπάθεια εξυγίανσης και διαφάνειας. Καθώς και της θωράκισης του κράτους δικαίου και προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων μας.

Ως αντίδραση στο σκάνδαλο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνέστησε στις 10 Μαρτίου 2022 Ερευνητική Επιτροπή  (PEGA)  για να εξετάσει τις παράνομες καταχρήσεις του κατασκοπευτικού λογισμικού στην Ευρώπη.

Μετά από ένα και πλέον χρόνο σκληρής και επίμονης δουλειάς, διερευνητικών αποστολών σε κράτη μέλη, ακροάσεων και δεκάδων συναντήσεων καταφέραμε, στις 8 Μαΐου 2023, με την έγκριση της Έκθεσης Πορισμάτων και της Έκθεσης Συστάσεων, να ολοκληρώσουμε τη δουλειά της Διερευνητικής Επιτροπής PEGASUS. Το έργο της Επιτροπής αντιμετώπισε πολλά εμπόδια και ανασχετικούς παράγοντες, με μεγαλύτερη την απροθυμία των εθνικών κυβερνήσεων να απαντήσουν σε αυτά που όλοι γνώριζαν… Ότι, δηλαδή, μας παρακολουθούσαν. Με κάποιους, ίσως, να συνεχίζουν να το κάνουν…

Ένα είναι το γεγονός που δεν επιδέχεται αμφισβήτησης.

Οι περισσότερες, αν όχι όλες οι κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ έχουν αγοράσει λογισμικά παρακολουθήσεων και υποκλοπών, καταρχήν για σκοπούς επιβολής του νόμου και ασφάλειας. Ωστόσο, μέσα από δημοσιεύματα, αποκαλύψεις θυμάτων και μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος, αλλά και τη δουλειά της Επιτροπής, υπάρχουν άφθονα στοιχεία για κατάχρηση αυτών των λογισμικών  σε πολλά κράτη μέλη για καθαρά πολιτικούς σκοπούς, με στόχο επικριτές και πολιτικούς αντιπάλους ή σε σχέση με τη διαφθορά… Μερικά δε, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου, διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο ως εξαγωγικοί κόμβοι για λογισμικά κατασκοπείας…

Ως Αντιπρόεδρος της σχετικής Επιτροπής ζήτησα (Αύγουστος 2022) όπως οργανωθεί άμεσα μια Διερευνητική Αποστολή στην Αθήνα, ενώ παράλληλα ενημέρωσα το Προεδρείο, έχοντας υπόψη τις αποκαλύψεις και ομολογίες ότι στην Κύπρο λειτουργούν εταιρείες όπου παράγουν και εξάγουν τέτοιου είδους λογισμικά, να τεθεί και αυτή η υπόθεση στο επίκεντρο των εργασιών της Επιτροπής.

Ήρθαμε στην Κύπρο, πήγαμε στην Ελλάδα, το Ισραήλ, αλλά και σε άλλα κράτη μέλη και ζητήσαμε απαντήσεις για αυτά τα ζητήματα. Ρωτήσαμε επίσης γιατί η Δημοκρατία πρέπει να παρακολουθείται… Εισπράξαμε πίσω απαξίωση και ελάχιστες ή καθόλου ουσιαστικές απαντήσεις από τις εθνικές αρχές…

Ο τέως  Πρόεδρος της Δημοκρατίας κύριος Αναστασιάδης κατευόδωσε την Επιτροπή ΠΗΓΑΣΟΥΣ με το αμίμητο: «ουδέν μεμπτόν, βλέπετε φαντάσματα…». Τελικά δεν ήταν φαντάσματα.

Πέρα από τις γενικές διαπιστώσεις αναφορικά με την έλλειψη ενός ευρύτερου ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου για τα λογισμικά παρακολούθησης και την ανάγκη μεταρρυθμίσεων για την χρήση τους στην βάση της αναλογικότητας, αναγκαιότητας και νομιμότητας, και στις δύο Εκθέσεις η Κύπρος είναι εκτεθειμένη.

Καταγράφεται ότι υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία κακοδιοίκησης κατά την εφαρμογή του κανονισμού της ΕΕ για τη διπλή χρήση στην Κύπρο, γίνεται αναφορά στο μαύρο βαν και στην ανάγκη δημοσιοποίησης του σχετικού πορίσματος, τεκμηριώνεται η διασύνδεση Κύπρου – Ελλάδας με την Intellexa και το λογισμικό Predator, αναφέρεται η Κύπρος ως εξαγωγικός κόμβος για λογισμικό κατασκοπείας και εντοπίζεται η ύπαρξη και η παρουσία της διαβόητης NSO στο νησί.

Στη δε Έκθεση Συστάσεων, που ψηφίστηκε στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 15 Ιουνίου 2023, με αυστηρό ύφος συστήνεται στην Κύπρο:

• να αξιολογεί διεξοδικά όλες τις άδειες εξαγωγής που εκδίδονται για λογισμικά υποκλοπής spyware και να τις καταργεί όπου χρειάζεται,
• να χαρτογραφήσει τις διάφορες ισραηλινές εταιρείες ή εταιρείες που ανήκουν και διευθύνονται από Ισραηλινούς πολίτες που είναι εγγεγραμμένοι στην Κύπρο και εμπλέκονται σε τέτοιες δραστηριότητες,
• να διερευνήσει πλήρως, με τη βοήθεια της EUROPOL, όλους τους ισχυρισμούς περί παράνομης χρήσης και εξαγωγής λογισμικού κατασκοπείας, ιδίως σε δημοσιογράφους, δικηγόρους, Κύπριους πολίτες και φορείς της κοινωνίας των πολιτών,
• να δημοσιοποιήσει την έκθεση του ειδικού ερευνητή για την υπόθεση «Spyware Van», όπως ζητήθηκε από την Επιτροπή κατά τη διάρκεια της επίσημης αποστολής στην Κύπρο

Το μήνυμα της Επιτροπής, μέσω της έγκρισης των Εκθέσεών της είναι ξεκάθαρο και απευθύνεται σε όλους. Κράτη -μέλη και Θεσμούς παράλληλα:

Χρειαζόμαστε επειγόντως δράση  για τη ρύθμιση μιας βιομηχανίας επιτήρησης που είναι εκτός ελέγχου. Καταδικάζουμε τις καταχρήσεις κατασκοπευτικού λογισμικού που αποσκοπούν στον εκφοβισμό της αντιπολίτευσης, στη φίμωση των επικριτικών μέσων ενημέρωσης και στη χειραγώγηση των εκλογών. Απαιτούνται μεταρρυθμίσεις αφού οι δομές διακυβέρνησης της ΕΕ δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τέτοιες επιθέσεις ψηφιακής επιτήρησης. Απαιτείται αυστηρότερος έλεγχος σε επίπεδο ΕΕ για να διασφαλιστεί ότι η χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού θα αποτελεί εξαίρεση, προκειμένου να διερευνηθούν σοβαρά εγκλήματα, και όχι κανόνας.

Το έργο που επετεύχθη είναι πολύ σημαντικό. Και θα χτίσουμε πάνω του. Αλλά δεν είναι αρκετό.

Βρισκόμαστε ενώπιον μια παγκόσμιας τεχνολογικής καταστροφής. Ενός νέου ψηφιακού πολέμου…

Η διεθνής κοινότητα πρέπει να αναλάβει δράση για να περιορίσει την παγκόσμια βιομηχανία λογισμικών υποκλοπής. Αρχικά μέσω ενός μορατόριουμ για την πώληση και τη μεταφορά τους μέχρι να θεσπιστεί ένα παγκόσμιο καθεστώς με διαφανείς απαιτήσεις, βασισμένες στο κράτος δικαίου.

Η πικρή αλήθεια είναι ότι οι παρακολουθήσεις, δυστυχώς, θα συνεχιστούν.

Για τον απλούστατο λόγο ότι ζούμε και λειτουργούμε σε ένα ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο και περιβάλλον που με αφορμή την ανάγκη αντιμετώπισης τρομοκρατικών φαινομένων και της   «ριζοσπαστικοποίησης» προωθεί πολιτικές και νομοθεσίες που υποσκάπτουν ή θέτουν σε κίνδυνο την ιδιωτικότητα της ζωής των πολιτών…

Η απάντησή μας προς όλους αυτούς, όμως, είναι μία και ξεκάθαρη.

Θα μας βρουν απέναντί τους. Είμαι βέβαιος και εσάς.

Η Δημοκρατία, το κράτος δικαίου, οι θεμελιώδεις ελευθερίες  δεν είναι υπό διαπραγμάτευση.

17.07.2023