Ομιλία βουλευτή ΑΚΕΛ, Γιώργου Κουκουμά στη συζήτηση για τον Κρατικό Προϋπολογισμό του έτους 2026

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Συζητούμε σήμερα τον Προϋπολογισμό μιας κυβέρνησης που μπαίνει στον τέταρτό της χρόνο και πλέον όλοι θα συμφωνήσουμε ότι ο κ. Χριστοδουλίδης υλοποίησε τη μία και μόνη αλήθεια που είπε προεκλογικά: ότι θα συνεχίσει τη διακυβέρνηση του Αναστασιάδη και τις πολιτικές του Αναστασιάδη. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που τον Προϋπολογισμό και την οικονομική πολιτική που ο Προϋπολογισμός ενσαρκώνει -μια πολιτική κομμένη και ραμμένη στα μέτρα της ΟΕΒ και του Συνδέσμου Τραπεζών- δεν τον στηρίζουν μόνο τα συγκυβερνώντα κόμματα, αλλά -και φέτος- τον ψηφίζουν μαζί τους και ο Συναγερμός και το ΕΛΑΜ. Οι ίδιοι άλλωστε που εξέλεξαν την σημερινή κυβέρνηση. Κάτι που επιβεβαιώνει ότι, όσο κι αν κοκορομαχούν, το ταξικό αίμα νερό δεν γίνεται για αυτό και στο τέλος, πάντα ψηφίζουν τα ίδια. Οπόταν είναι αυταπόδεικτο γιατί το ΑΚΕΛ καταψηφίζει ένα τέτοιο Προϋπολογισμό.

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Τα ερωτήματα που προκύπτουν για τον Προϋπολογισμό και την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης είναι αδυσώπητα, γιατί αποκαλύπτουν το μέγεθος των αντιφάσεων αλλά και της υποκρισίας:

• Μας λέτε ότι χωρίς ανάπτυξη και κέρδη για τις επιχειρήσεις δεν μπορεί να υπάρξει κοινωνική ευημερία. Έλα όμως που ακόμα και όταν η χώρα έχει έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης πανευρωπαϊκά, οι μισθοί των εργαζομένων στη χώρα μας παραμένουν 30% χαμηλότεροι από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Έλα όμως που όταν μετρούμε τον πλούτο κάθε χώρας, η Κύπρος είναι 13η στην Ευρώπη αλλά όταν μετρούμε την αγοραστική δύναμη των μισθών των εργαζομένων η Κύπρος πέφτει στην 21η θέση. Έλα όμως που ακόμα κι όταν ο κυπριακός τουρισμός έχει την καλύτερη χρονιά στην ιστορία του -κάτι που σημαίνει χρυσή κερδοφορία για τους μεγαλοξενοδόχους- ακόμα και τότε, μεγάλη μερίδα των ξενοδόχων παραβιάζει τις συλλογικές συμβάσεις, αρνείται να πληρώσει τις υπερωρίες, να καταβάλει την ΑΤΑ. Άραγε μόνοι τους τα έκαναν τα ρεκόρ εσόδων και κερδών; Άραγε ήταν ο ΠΑΣΥΞΕ στις κουζίνες και στις ρεσεψιόν, δούλευαν εκείνοι 8ωρα και 10ωρα ως καμαριέρες, καθαρίστριες και γκαρσόνια;
• Πώς γίνεται να βρίσκει η κυβέρνηση εκατομμύρια για να χαρίσει στους μεγαλοεπιχειρηματίες -μειώνοντας τον φόρο επί των μερισμάτων- αλλά δεν βρίσκει πόρους για να μειώσει το ΦΠΑ στο ρεύμα και στα είδη πρώτη ανάγκης -στα φάρμακα, τις παιδικές πάνες, στα προϊόντα γυναικείας υγιεινής- για να πάρουν έστω μια ανάσα από την ακρίβεια τα νοικοκυριά;
• Πώς γίνεται -νυν και τέως κυβερνώντες- να επιβάλλετε στον κόσμο τις ψευδοπράσινες φορολογίες στα καύσιμα, στο νερό, στα απόβλητα, φορολογίες που θα αποτελειώσουν οικονομικά χιλιάδες νοικοκυριά, αλλά όταν έρχεται η ώρα για φορολόγηση του συσσωρρευμένου πλούτου και των τραπεζών να θυμάστε ότι είστε -τάχα- εναντίον κάθε φορολογίας;

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Όσο κι αν φιλοτεχνεί η κυβέρνηση μια φανταστική πραγματικότητα, ο κυπριακός λαός γνωρίζει καλύτερα από όλους εδώ τι συμβαίνει στη ζωή του, στην τσέπη του, στο σπίτι του. Για αυτό ας μιλήσουμε τι πρέπει, τι επείγει να γίνει αν πραγματικά θέλουμε να δούμε την οικονομική ανάπτυξη να μεταφράζεται σε πραγματική βελτίωση στο βιοτικό επίπεδο των Κυπρίων. Από όλα όσα διεκδικεί το ΑΚΕΛ, ξεχωρίζω τρία κορυφαία και επιτακτικά ζητήματα:

Πρώτον. Πρέπει να ξαναθεμελιώσουμε τις εργασιακές σχέσεις στον ιδιωτικό τομέα κι αυτό προϋποθέτει να επεκταθούν ξανά οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας -που είναι η πιο ισχυρή ασπίδα για τους εργαζόμενους στους χώρους δουλειάς. Αποδεχθείτε λοιπόν την πρόταση του ΑΚΕΛ ώστε να κάνουμε νόμο την υποχρέωση κάθε επιχείρησης ή φορέα που διεκδικεί δημόσια σύμβαση ή κρατική επιχορήγηση, να έχει και να εφαρμόζει συλλογική σύμβαση εργασίας προτού υποβάλει αίτηση και προσφορά. Τι πιο λογικό κάθε επιχειρηματίας που θέλει να λαμβάνει κρατικό χρήμα πρώτα από όλα να ελέγχεται ότι σέβεται τους εργαζόμενούς του;

Δεύτερο. Αν πρόκειται να προστατεύσουμε το δικαίωμα στην στέγη για την πλειοψηφία του λαού μας, πρέπει εδώ και τώρα να μπει φρένο στις σαρωτικές αγορές ακινήτων από ξένους επενδυτές. Οι ρυθμοί και οι διαστάσεις των αγορών θέτουν το ερώτημα αν σε λίγα χρόνια θα μας ανήκει η χώρα μας και τελικά αν θα μπορούμε να ζούμε στη χώρα μας. Γιατί η πραγματικότητα είναι ότι ο τόπος μας, κυριολεκτικά, αλλάζει χέρια, ότι στα κέντρα των πόλεων συντελείται ένας καθημερινός ταξικός εκτοπισμός αφού πλέον ο μέσος Κύπριος δεν μπορεί ούτε να κτίσει, ούτε να αγοράσει, ούτε καν να ενοικιάσει σπίτι. Η δέσμη προτάσεων του ΑΚΕΛ λοιπόν που θέτει αυστηρά όρια στις αγορές ακινήτων από πολίτες τρίτων χωρών μπορεί να συγκρατήσει σημαντικά τις τιμές των ακινήτων.

Τρίτο. Να αναμετρηθούμε με την αυθαιρεσία και την επιθετικότητα των τραπεζών. Και σε όσους -στην αίθουσα – τους κακοφαίνεται που τους χαρακτηρίζουμε -και εμείς αλλά και η κοινωνία – ως σωματοφύλακες των τραπεζών ας πάψουν να λειτουργούν ως τέτοιοι. Για παράδειγμα, μην καταψηφίσετε ξανά -τώρα που θα τεθεί εκ νέου ενώπιόν σας- την Πρόταση Νόμου του ΑΚΕΛ ώστε κάθε δανειολήπτης να έχει το δικαίωμα να προσφεύγει στη Δικαιοσύνη για να ξεκαθαριστεί το πραγματικό ύψος του χρέους του, προτού τον ξεσπιτώσουν οι τράπεζες και τα funds; Διερωτώμαι τι θα πείτε πάλι σε αυτόν τον κόσμο αν κι εφόσον καταψηφίσετε ξανά την πρότασή μας; Ότι είναι «λαϊκισμός» να μην δέχεται να χάσει το σπίτι του για τις παραποθκιές των τραπεζών; Όπως επίσης, διερωτώμαι, τι θα πείτε στον κόσμο που είδε τις δόσεις στα στεγαστικά του δάνεια να εκτινάσσονται; Τον κόσμο που θα μπορούσαμε να στηρίξουμε με έκτακτη φορολόγηση των υπερκερδών των τραπεζών, οι οποίες τίποτα δεν θα πάθουν αν από τα 2.5 δισεκατομμύρια ευρώ δώσουν 100 εκατομμύρια για να στηριχθούν στεγαστικά προγράμματα; Τι θα τους πούμε σε αυτό τον κόσμο άραγε; Ότι μαλλώνει η Πρόεδρος του ΔΗΣΥ και το ΔΗΚΟ να ενοχλήσουμε τις τράπεζες, που προφανώς για κάποιους είναι ιερές και όσιες;

Και με την ευκαιρία, μια οφειλόμενη απάντηση στην Πρόεδρο του Συναγερμού που έλεγε και ξαναέλεγε χθες ότι ο Συναγερμός δεν παίζει με την οικονομία. Φοβάμαι ότι όχι μόνο με την οικονομία παίζετε, αλλά και με την κοινωνία, μα προπαντός με την νοημοσύνη της κοινωνίας. Διότι όταν μοιράζατε 7,5 χιλιάδες χρυσά διαβατήρια σε ένα φαγοπότι δισεκατομμυρίων που θα μείνει στην ιστορία, παίξατε με όλη τη χώρα για τα κέρδη και τις μπίζινες μιας τάξης συγγενών και φίλων σας. Διότι όταν όπου σηκώσεις πέτρα -από τον GSI μέχρι το τερματικό στο Βασιλικό- βρίσκεις σκάνδαλα της διακυβέρνησης του Συναγερμού τα οποία πλέον ερευνώνται από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία για πολιτικές μίζες, ναι, παίζατε με την τύχη της χώρας. Διότι όταν οργανώνατε το κλείσιμο του Συνεργατισμού, παίξατε με τις ζωές και το βιός δεκάδων χιλιάδων Κυπρίων. Το πρόβλημα όμως είναι ότι εσείς παίζατε, αλλά άλλοι έχαναν: οι εργαζόμενοι, ο λαός, η χώρα. Το πρόβλημα είναι που ο προκαθήμενος σε όλο αυτό το φαγοπότι αντί -το ολιγότερο- να βρίσκεται στο σκαμνί και να δικάζεται για σκάνδαλα, παίρνει σβάρνα τα κανάλια και τα podcast ζητώντας και τα ρέστα, πίνει στην υγεία μας από τα μπουζούκια παρέα με αυτόν που υποτίθεται ότι τον ελέγχει για τον βίο και την Πολιτεία του του ενώ και εσάς -στην Πινδάρου- σας έχει σήκω-σήκω, κάτσε-κάτσε να τον υπερασπίζεστε.

Όμως, η πραγματική μας διαφορά δεν είναι καν αυτά. Η πραγματική μας διαφορά είναι πιο θεμελιακή και βρίσκεται στο γεγονός ότι για εμάς αυτός ο τόπος δεν ανήκει στους τραπεζίτες και στους 5-6 μεγαλοεπιχειρηματίες και καναλάρχες που ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις, που υπαγορεύουν νομοθεσίες και που ενώ λένε ότι απεχθάνονται τον κρατισμό σιτίζονται μονίμως με κρατικό χρήμα εκατομμυρίων. Αυτός ο τόπος ανήκει στον κόσμο που ξυπνά κάθε μέρα και κινεί τα γρανάζια της οικονομίας και της ανάπτυξης. Σε γραφεία, εργοστάσια και εργοτάξια, σε καταστήματα, εργαστήρια, σχολικές αίθουσες, νοσοκομεία. Με τα χέρια τους, με το μυαλό τους, με τον χρόνο τους, με τον κόπο τους. Στους ανθρώπους που είτε πίσω από τον υπολογιστή είτε πίσω από τιμόνι, είτε πάνε στη δουλειά με τη φόρμα είτε με το κουστούμι, είναι εκείνοι που δουλεύουν και ζουν με τον κόπο τον δικό τους τους και όχι από τον κόπο των άλλων.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

• Μπορεί να συζητούμε τον Προϋπολογισμό του κράτους μας, είμαστε όμως υποχρεωμένοι -στις στιγμές που διέρχεται ο κόσμος- να κοιτάμε κι έξω από το παράθυρο της Κύπρου. Πόσο δε μάλλον που ο υπουργός άμυνας της Γερμανίας προανήγγειλε ότι το καλοκαίρι που πέρασε «ίσως ήταν το τελευταίο ειρηνικό» για την Ευρώπη ενώ ο αρχηγός του ΝΑΤΟ προειδοποίησε προχθές ότι επίκειται πολεμική σύγκρουση παρόμοια με αυτή που έζησαν οι παππούδες μας. Βέβαια όλα αυτά, η συλλογική Δύση τα διαμηνύει όχι από κάποια γνήσια ανησυχία αλλά ως αυτοεκπληρούμενες προφητείες. Και είναι ακριβώς σε τέτοιες στιγμές, που όλοι οι Κύπριοι καλούμαστε να αναλογιστούμε ποια θέση και ποια πλευρά παίρνουμε.
• Μπορεί άραγε η σωστή πλευρά της Ιστορίας να είναι η πλευρά των θηριωδών πολεμικών εξοπλισμών και του νέου μιλιταρισμού που κυριαρχεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με τα 800 δισεκατομμύρια ευρώ που θα διοχετευτούν στις πολεμικές βιομηχανίες αφαιρώντας, μάλιστα, κονδύλια από τα ταμεία συνοχής;
• Ποιος αποφάσισε ότι το συμφέρον της Κύπρου είναι να χειροκροτεί την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν η οποία ολοφύρεται να βάλει κι επίσημα την Τουρκία στην ευρωάμυνα; Ή στο πλευρό της Μελόνι της Ιταλίας που ξεκίνησε ήδη γιγαντιαίες στρατιωτικές μπίζινες με την Τουρκία και άφησε τους οπαδούς της στην Κύπρο -που την έχουν για ίνδαλμα- να κάνουν τις πάπιες; Ποιος αποφάσισε ότι συμφέρει στην πατρίδα μας η υποτέλεια στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Τραμπ, ο οποίος, -ακόμα και όταν ο κ. Χριστοδουλίδης του δίνει γην και ύδωρ- εκείνος συνεχίζει να γλείφει τον Ερντογάν από πάνω ως κάτω;
• Μπορεί άραγε ο κ. Χριστοδουλίδης, στην Ουκρανία να δηλώνει οπαδός του διεθνούς δικαίου και στη Γάζα να είναι οπαδός -και φίλος καρδιακός- του αρχιδολοφόνου εγκληματία πολέμου Νετανιάχου; Μπορεί άραγε να έχει αξιοπιστία μια εξωτερική πολιτική που διυλίζει την Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία αλλά καταπίνει το Ισραήλ για τη γενοκτονία που ποτέ δεν σταμάτησε εδώ δίπλα μας, με δεκάδες χιλιάδες δολοφονημένα παιδιά;
• Και αφού βρισκόταν στην Ουκρανία ο κ. Χριστοδουλίδης, άραγε δεν κατάλαβε -από τις εξελίξεις και τα παζάρια- ότι η προστασία που παρέχουν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ στους συμμάχους τους μοιάζει περισσότερο με την προστασία που πουλά ο υπόκοσμος και να αναλογιστεί τους κινδύνους από τις ιδέες του.

Όλα αυτά δεν είναι την ασφάλεια της πατρίδας μας που υπηρετούν. Γιατί ασφάλεια, σημαίνει να απαλλαγεί η πατρίδα μας από όλους τους ξένους στρατούς και όχι να μείνουν για πάντα -με άλλες σημαίες και άλλες στολές- ή να εγκατασταθούν κι άλλοι ξένοι στρατοί. Σημαίνει να απαλλαγούμε από τις λεγόμενες μητέρες πατρίδες και τους εγγυητές, όχι να αναζητούμε νέους κηδεμόνες στο Τελ Αβίβ και την Ουάσιγκτον. Σημαίνει να φύγει κάθε παρουσία του ΝΑΤΟ από την Κύπρο, όχι να μπει ολόκληρη η Κύπρος στο ΝΑΤΟ. Για αυτό, χίλιες φορές κι αν παίζετε όλοι οι υπόλοιποι σε συγχορδία ότι «η Κύπρος ανήκει στη Δύση», χίλιες και μία η Αριστερά απαντά ότι «η Κύπρος ανήκει στον λαό της».

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Η χρονιά που μπαίνει -το 2026- είναι και η χρονιά που η Αριστερά της Κύπρου συμπληρώνει 100 χρόνια, ένα αιώνα ζωής και δράσης. Ένας ολόκληρος αιώνας που αποδεικνύει ότι είμαστε μια δύναμη που κανείς – είτε συμφωνεί, είτε διαφωνεί μαζί μας- δεν μπορεί να αρνηθεί ότι η Αριστερά, το ΑΚΕΛ τολμά να διαλέγει πλευρά και όχθη, να απαντά στα διλήμματα για το μέλλον της χώρας και του λαού μας. Να παίρνει την πλευρά του κόσμου της εργασίας, την πλευρά του λαού, την πλευρά της ειρήνης και της δημοκρατίας. Και στην Κύπρο και στον κόσμο. Και τώρα και πάντα. Όποιος κι αν είναι απέναντι, όσο ισχυρός κι αν φαντάζει. Και αυτός θα είναι ο δρόμος μας και στον νέο, στο δεύτερο αιώνα της κυπριακής Αριστεράς.

Κλείνω με ευχές για καλές γιορτές σε όλους και όλες μας. Αλλά και με ξεχωριστές ευχές σε όλους εκείνους τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες που αυτές τις μέρες των γιορτών θα είναι στη δουλειά. Σε όλους αυτούς που θα μάς εξυπηρετούν σε καταστήματα και εστιατόρια, που φροντίζουν τους δικούς μας ανθρώπους σε νοσοκομεία, και δομές φροντίδας. Όλους τους εργαζόμενους που θα είναι μακριά από τις οικογένειες τους, σε βάρδιες και νυχτέρια στις ουσιώδεις υπηρεσίες της χώρας. Τις ευχές μας και το ευχαριστώ μας. Καλές γιορτές σε όλους.