Ομιλία Γενικού Γραμματέα της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ Στέφανου Στεφάνου στην ταφή των οστών των αδελφών Χαράλαμπου και Τάσου Χριστοφή Σιαμμά

Σάββατο 12 Νοεμβρίου 2022, ώρα 09:00,
Ιερός Ναός Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, Φικάρδου

Αγαπητοί συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,
Αγαπητοί συγγενείς του Χαράλαμπου και του Τάσου,
Είναι με βαθιά αισθήματα συγκίνησης που βρίσκομαι σήμερα εδώ. Μα πρωτίστως με αισθήματα θυμού, οργής και αγανάκτησης.
Κι αυτό γιατί σήμερα αποδίδουμε την οφειλόμενη τιμή σε δυο ήρωες της πατρίδας μας που έπεσαν θύματα της θηριωδίας όχι των ξένων εισβολέων αλλά των Κύπριων πραξικοπηματιών. Μιας θηριωδίας που δεν μπορεί να τη χωρέσει ο ανθρώπινος νους.
Σήμερα τιμούμε τον Χαράλαμπο και τον Τάσο. Τα δυο αδέλφια που δεν τους έριξαν σε πηγάδια ούτε τους στοιβάξαν σε ομαδικούς τάφους οι ξένοι καταπατητές της γης μας. Τα δυο αδέλφια, τους δυο ήρωες της δημοκρατίας και των πανανθρώπινων αξιών, που τους δολοφόνησαν άγρια και τους πέταξαν σε σκουπιδότοπο, μαζί με δυο άλλους συναγωνιστές τους, όχι οι ξένοι εισβολείς, αλλά Κύπριοι υπάνθρωποι.
Ο Χαράλαμπος και ο Τάσος επιστρέφουν σήμερα στον γενέθλιο τόπο τους, μετά από 48 χρόνια, για να ταφούν για 3η φορά. Την πρώτη φορά πρόχειρα τους έθαψαν οι πραξικοπηματίες σε σκουπιδότοπο μετά την άγρια δολοφονία που διέπραξαν. Τη δεύτερη φορά, υπό το βάρος της ΕΟΚΑΒήτικης τρομοκρατίας, θάφτηκαν σε ομαδικό τάφο στο κοιμητήριο του Άη Νικόλα στη Λεμεσό. Σήμερα, επιστρέφουν με πολλή προσπάθεια και μεγάλη χρονική καθυστέρηση στο χωριό τους, για να έχουν για πρώτη φορά μια κανονική ταφή, χωρίς όμως να ανταμώνουν με τους δικούς τους ανθρώπους. Και πολύ περισσότερο χωρίς να είναι εδώ οι γονείς τους αφού έφυγαν από τη ζωή πικραμένοι και μαραζωμένοι από την άγρια δολοφονία των παιδιών τους.
Η αδιάκοπη και συνεχής προσπάθεια των οικογενειών των τεσσάρων ηρώων, αλλά και του συν. Αριστοφάνη Γεωργίου, συνέβαλε στην επιστροφή των ηρώων στη γενέτειρά τους.
Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,
Η απόφαση και η διαδικασία της εκταφής, της έρευνας που ακολούθησε, αλλά και της επαναταφής του Χαράλαμπου, του Τάσου και των δυο συναγωνιστών τους, του Χριστάκη Κόμπου και του Παντελάκη Χαραλάμπους, οδηγεί σε πολλά συμπεράσματα.
Το πρώτο και το βασικότερο: Σε αυτό τον τόπο έγιναν φρικτά εγκλήματα. Εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Εγκλήματα κατά της πατρίδας μας. Και τα διέπραξαν όχι μόνο ξένοι. Αλλά και Κύπριοι.
Το δεύτερο: Ο αγώνας του λαού μας ήταν εξαρχής προδομένος και άνισος.
Το τρίτο: Όπου υπάρχει το θύμα, υπάρχει πάντα και ο θύτης.
Και δεν μπορείς μπροστά στα εγκλήματα να είσαι και με το θύμα και με τον θύτη. Δεν γίνεται να καταδικάζεις την τουρκική εισβολή, χωρίς να καταδικάζεις αυτούς που την προκάλεσαν, αυτούς που έστρωσαν το χαλί για να εισβάλει η Τουρκία στην Κύπρο.
Δεν γίνεται να καταδικάζεις το πραξικόπημα και να μην καταδικάζεις τους πρωταγωνιστές του, την ΕΟΚΑ Β’ και τη Χούντα.
Δεν γίνεται να ξεχνάς ότι σχεδόν σε κάθε χωριό και σε κάθε συνοικία Κύπριοι λεγόμενοι υπερπατριώτες με τα καλασνίκοφ στα χέρια συλλάμβαναν, ξυλοκοπούσαν, δολοφονούσαν πολίτες, συγχωριανούς, ακόμα και συγγενείς απλά και μόνο γιατί ήταν αριστεροί, δημοκράτες, μακαριακοί. Είναι ανιστόρητο, είναι ανήθικο, είναι βαθύτατα προκλητικό σε βάρος του λαού μας. Σε βάρος των οικογενειών που συγγενέψαν με τον πόνο και τον θρήνο όλα αυτά τα χρόνια.
Αυτός ο παραλογισμός, που φτάνει σε επίπεδα εμμονής και δογματικής περιχαράκωσης, καλά κρατεί μέχρι σήμερα. Πώς μπορεί να εξηγηθεί διαφορετικά η επιμονή πολιτικών δυνάμεων και υποψηφίων για ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ, τον εμπνευστή και ενορχηστρωτή των διχοτομικών σχεδιασμών σε βάρος της Κύπρου; Τον οργανωτή του δίδυμου εγκλήματος σε βάρος του λαού μας;
Πώς είναι δυνατόν η πολιτεία να τιμά τους πεσόντες της αντίστασης, της δημοκρατίας και της ελευθερίας, αλλά μαζί με αυτούς να τιμά και όλους όσοι έστρεψαν τα όπλα τους σε βάρος της δημοκρατικής νομιμότητας;
Πώς είναι δυνατόν, όταν ακόμα το μισοφέγγαρο της διχοτόμησης φέγγει τις νύχτες στον κατεχόμενο Πενταδάκτυλο να υπερψηφίζονται κονδύλια, μόλις πρόσφατα, για ανέγερση μουσείου αφιερωμένου στον ολετήρα της Κύπρου Γρίβα; Αίσχος και ντροπή!
Αυτό τον πολιτικό παραλογισμό, αυτή την ωμή παραχάραξη της ιστορίας όχι μόνο δεν θα την ακολουθήσουμε αλλά αντίθετα θα συνεχίσουμε, όπως κάνουμε από το 1974, να στεκόμαστε απέναντι. Έχουμε χρέος προς την πατρίδα, έχουμε χρέος προς αυτούς που θυσιάστηκαν για τη δημοκρατία και τον τόπο, έχουμε χρέος προς το μέλλον των παιδιών μας να την αντιμετωπίσουμε.
Και θα συνεχίσουμε να την αντιμετωπίζουμε προτάσσοντας, θυμίζοντας και επιμένοντας στην ιστορική αλήθεια. Την αλήθεια που καταθέτει μπροστά μας η σημερινή ημέρα. Γιατί η ιστορία των αδελφών Χριστοφή, του Χαράλαμπου και του Τάσου, δεν αποτελεί δυστυχώς το μόνο αιματοβαμμένο επεισόδιο της παραφροσύνης και της θηριωδίας των πραξικοπηματιών του μαύρου Ιούλη του ‘74. Παρόμοια εξέλιξη είχαν και οι ιστορίες πολλών άλλων αντιστασιακών νέων κατά την πραξικοπηματική περίοδο. Νέων που οι πραξικοπηματίες τους έκοψαν άδικα και πρόωρα το νήμα της ζωής. Που στέρησαν από αυτούς τα όνειρα και από τις οικογένειές τους τα παιδιά, τα αδέλφια και τους συζύγους.
Παρόμοιες ιστορίες έχουν πολλοί αντιστασιακοί που ευτύχησαν να γλυτώσουν από του χάρου τα δόντια πολεμώντας την ΕΟΚΑ Β’ και το πραξικόπημα. Αντιστασιακοί που βρίσκονται σήμερα εδώ, με δαγκωμένα τα χείλη και σφιγμένες τις γροθιές για να αποχαιρετήσουν τα παλικάρια που τόσο άνανδρα δολοφονήθηκαν.
Αγαπητοί συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,
Ο Χαράλαμπος και ο Τάσος από το Φικάρδου ήταν δυο νέοι γεμάτοι όνειρα και προσδοκίες για τη ζωή, δραστήριοι και κοινωνικά ευαισθητοποιημένοι. Μηχανοδηγός ο ένας, πελεκάνος ο άλλος βρέθηκαν από νωρίς στη βιοπάλη. Στη μάχη της ζωής για το μεροκάματο. Αγωνίζονταν κι ονειρεύονταν τις καλύτερες ημέρες που ήταν σίγουροι πως θα ερχόντουσαν και γι’ αυτούς με τη σκληρή και τίμια δουλειά.
Μέχρι τη μέρα που το ημερολόγιο έγραψε 16 Ιουλίου του 1974. Μια ημέρα μετά το προδοτικό πραξικόπημα της ΕΟΚΑ Β’ και την απόπειρα δολοφονίας του Προέδρου Μακαρίου. Οι πραξικοπηματίες ήδη από την προηγουμένη επιδίδονταν σε μια άνευ προηγουμένου τρομοκρατία και καταδίωξη σε βάρος των δημοκρατικών ανθρώπων. Άλλοι συλλαμβάνονταν και ανακρίνονταν, άλλοι φυλακίζονταν και άλλοι δολοφονούνταν.
Τα αδέλφια Χριστοφή βρέθηκαν εκείνη την ημέρα μαζί με τον φίλο τους Παντελάκη Χαραλάμπους στο Φικάρδου. Εκεί συναντήθηκαν με το μέλος του Εφεδρικού Χριστάκη Κόμπο, κατά την προσπάθεια διαφυγής του τελευταίου από τους πραξικοπηματίες. Του πρότειναν να τον μεταφέρουν στη Λεμεσό κι έτσι ξεκίνησε το δικό τους μοιραίο ταξίδι. Στη διαδρομή συνελήφθησαν από τους πραξικοπηματίες. Βασανίστηκαν άγρια και εκτελέστηκαν εν ψυχρώ υπό τους πανηγυρισμούς των δολοφόνων. Στη συνέχεια τούς έθαψαν πρόχειρα σε ένα σκουπιδότοπο στον Άγιο Τύχωνα.
Τα δυο αδέλφια, ο Χαράλαμπος και ο Τάσος, βρέθηκαν, αρκετές ημέρες μετά, αγκαλιασμένοι στον ομαδικό τάφο.
Από τις μαρτυρίες και την πρόσφατη ανθρωπολογική μελέτη που διενεργήθηκε αποτυπώνεται η θηριωδία. Οι ήρωες βασανίστηκαν άγρια, αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό να ικανοποιήσει τους αδίστακτους πραξικοπηματίες. Τους πυροβόλησαν μια φορά, αλλά δεν ήταν αρκετό. Τους πυροβόλησαν πολλές φορές, αλλά ούτε κι αυτό ήταν αρκετό. Οι θρασύδειλοι δολοφόνοι έπρεπε να τσακίσουν και τα κρανία των αδικοχαμένων παλικαριών.
Πόσο μίσος; Πόσος παραλογισμός; Πόσο φασισμός;
Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,
Οι δολοφόνοι και οι συμμέτοχοι στη δολοφονία των τεσσάρων ηρώων στον Άγιο Τύχωνα είναι γνωστοί. Μετά από πολλές προσπάθειες των οικογενειών, των συγγενών και του ΑΚΕΛ, οι δολοφόνοι προσήχθησαν στη δικαστήριο, αλλά δικαιοσύνη δεν αποδόθηκε. Ο δικαστής αποδείχθηκε κατώτερος των περιστάσεων και επηρεασμένος προφανώς από την ΕΟΚΑβήτικη τρομοκρατία που ακόμα κυριαρχούσε έστω κι αν οι Τούρκοι εισβολείς εδραίωναν της κατοχής τους στην Κύπρο, και μέσα στο περιβάλλον μιας κάθαρσης που ποτέ στην πραγματικότητα δεν έγινε, αθώωσε τους εγκληματίες με αστείες δικαιολογίες. Τελικά, οι περισσότεροι απ’ αυτούς καταδικάστηκαν και φυλακίστηκαν αργότερα για οπλοκατοχή. Πολύ ελαφριά τιμωρία για ένα τόσο μεγάλο έγκλημα.
Στις δικές μας καρδιές, στη δική μας συνείδηση οι δολοφόνοι δεν πρόκειται ποτέ να βρουν συγχώρεση. Ποτέ! Οι δολοφόνοι ας μην βρουν ποτέ ανάπαυση.
Εκείνους που επράξαν το κακό δεν τους πήρε μαύρο σύννεφο. Ατιμώρητοι, και το χειρότερο αμετανόητοι, ζουν και κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Και όταν το έγκλημα παραμένει ατιμώρητο, δεν κλείνουν οι πληγές που άνοιξε. Αιμάσσουν και κηλιδώνουν τη μνήμη των νεκρών. Αιμάσσουν και τραυματίζουν τα όνειρα των ζωντανών.
Ποια είναι όμως η τιμωρία και ποιος είναι αυτός που θα αποδώσει δικαιοσύνη; Σίγουρα κανένας από τους υπεύθυνους για την τραγωδία που βιώνουμε εδώ και 48 χρόνια. Και σίγουρα κανένας από αυτούς που δεν τολμούν να ονοματίσουν καν τους ενόχους και τους υπαίτιους. Και το έγκλημα παραμένει ατιμώρητο. Και όχι μόνο αυτό. Στην άρνηση απόδοσης δικαιοσύνης με την τιμωρία των ενόχων προστίθεται και η προσπάθεια νομιμοποίησης του εγκλήματος.
Και αυτό γίνεται με πολλούς τρόπους. Από τη μια με τις ενοχηστρωμένες προσπάθειες παραχάραξης της ιστορίας και αποενοχοποίησης του Γρίβα και της ΕΟΚΑ Β’. Και από την άλλη με την άγονη παρέλευση του χρόνου και τη μονιμοποίηση της κατοχής και της διχοτόμησης τόσο επί του εδάφους όσο και στη συνείδηση του κόσμου.
Σε αυτό το στάδιο δυστυχώς βρισκόμαστε σήμερα. Το Κυπριακό διάγει την πιο κρίσιμη περίοδο που βρέθηκε ποτέ και δυστυχώς διολισθαίνει προς τη διχοτόμηση μέρα με τη μέρα. Ο χρόνος εργάζεται σε βάρος του λαού μας και υπέρ της Τουρκίας, η οποία εργαλειοποιεί το παρατεταμένο αδιέξοδο, τορπιλίζοντας με την προκλητική της στάση κάθε προοπτική.
Μπροστά σε αυτή την επικίνδυνη κατάσταση δεν μπορούμε να μένουμε απαθείς. Χρειάζεται να κινηθούμε εμείς προς την κατεύθυνση της λύσης. Να αναλάβουμε στοχευμένες πρωτοβουλίες για άρση του αδιεξόδου και επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Να πείσουμε τη διεθνή κοινότητα πως πραγματικά θέλουμε λύση και επειγόμαστε για αυτή. Ότι θέλουμε επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν το 2017.
Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,
Μόνο με την επίλυση του Κυπριακού θα αντιμετωπιστούν αποφασιστικά οι συνέπειες του εγκλήματος του ‘74 σε βάρος του λαού μας. Μόνο έτσι θα δικαιωθεί η θυσία όλων όσοι αγωνίστηκαν και έπεσαν το μαύρο εκείνο καλοκαίρι για τη δημοκρατία και την ελευθερία αυτής της πικρίας χώρας, της Κύπρου μας. Μόνο έτσι θα δικαιωθεί η θυσία των ηρώων μας Χαράλαμπου και Τάσου, αλλά και όλων των υπόλοιπων μαχητών της αντίστασης που έδωσαν τη ζωή τους για τη δημοκρατία και τη νομιμότητα.
Αιωνία θα είναι σε όλους εμάς και σε όλους τους δημοκρατικούς Κύπριους η μνήμη τους!
Αθάνατοι και δοξασμένοι!