Ομιλία Γενικού Γραμματέα της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ Στέφανου Στεφάνου στην εκδήλωση μνήμης και τιμής της Αντίστασης στο πραξικόπημα

7 Ιουλίου 2023 και ώρα 19:30, Μνημείο Πεσόντων Αντιστασιακών Λεμεσός

Κυρίες και κύριοι,

Φίλες και φίλοι,

Φίλτατοι και σεβαστοί μαχητές της Αντίστασης, συνοδοιπόροι και συναγωνιστές στην αέναη πορεία για ένα δημοκρατικότερο κόσμο,

Δεν υπήρξε εποχή στην ιστορία της ανθρωπότητας που να μην ήταν αναγκαίοι, επιβεβλημένοι και νομοτελειακοί οι αντιστασιακοί αγώνες. Η αντίσταση είναι σύμφυτη με την ανθρώπινη εξέλιξη και πρόοδο. Και ο τροχός της Ιστορίας, για να κυλίσει μπροστά, εκτός από όραμα χρειάζεται αντίσταση και ώθηση. Αντίσταση στη βουλησιαρχία των ολίγων, αντίσταση στα ιδιοτελή συμφέροντα, αντίσταση στην οπισθοδρόμηση, τον σκοταδισμό και τον συντηρητισμό των λογής – λογής κατεστημένων.

Γιατί και ο Σπάρτακος, τι άλλο ήταν παρά ένας αντιστασιακός επαναστάτης κατά της δουλοκτημοσύνης; Γιατί και ο δικός μας Ρε Αλέξης, τι άλλο ήταν παρά ένας αντιστασιακός επαναστάτης κατά του δουλοπάροικου καθεστώτος που δυνάστευε τότε την πατρίδα μας; Η αντίσταση και οι αντιστασιακοί αγωνιστές λοιπόν, διατρέχουν τους αιώνες. Και θα είναι πάντοτε παρόντες ως ώριμα τέκνα της ανάγκης και της οργής κάθε εποχής. Αφού οι εποχές που έρχονται δεν θα είναι λιγότερο οργισμένες από αυτές που παρήλθαν.

Εσείς, αγαπητοί μου αντιστασιακοί, διαδραματίσατε τον ρόλο του σύγχρονου Σπάρτακου, του σύγχρονου Ρε Αλέξη. Δεν διστάσατε να το κάνετε όταν κληθήκατε να σηκώσετε στους ώμους σας πανανθρώπινες αξίες, όπως είναι η δημοκρατία και η ελευθερία. Χωρίς να λογαριάσετε προσωπικό κόστος και κινδύνους, έστω κι αν απέναντί σας είχατε επιτιθέμενους πάνοπλους, άγριους, βάρβαρους. Ναι, βάρβαρους που ήταν έτοιμοι να δολοφονήσουν εν ψυχρώ αθώους ανθρώπους. Και σε πολλές περιπτώσεις αυτό έκαναν.

Είναι γι’ αυτό που αξίζει κάθε τιμή και διάκριση σε ‘σας. Γιατί αυτό κάνει κάθε ευνομούμενο κράτος σε ολόκληρο τον κόσμο. Αποδίδει τιμές και διακρίσεις σε ήρωες που γράφουν ιστορία υπερασπιζόμενοι αρχές και αξίες. Στην Κύπρο κάποιοι έχουν διαφορετική άποψη αδιαφορώντας αν υποβαθμίζουν το ευνομούμενο κράτος και προσβάλλουν τη μνήμη των ηρώων. Η πολιτική να εξισώνονται θύτες και θύματα, αμυνόμενοι και επιτιθέμενοι, η νομιμότητα και η παρανομία, είναι κυπριακή παραδοξότητα και παραλογισμός. Άρχισε να εφαρμόζεται στις κυβερνήσεις του ΔΗΣΥ -ένα κόμμα που παρείχε πολιτική στέγη στο πραξικόπημα- και συνεχίζεται τώρα από την παρούσα κυβέρνηση, προφανώς για να εμπεδωθεί αυτό που ο νυν Πρόεδρος συχνά επαναλαμβάνει: δηλαδή, ότι η διακυβέρνησή του είναι συνέχεια της προηγούμενης. Γι’ αυτό όλοι μαζί, Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Πρόεδρος του ΔΗΣΥ και το ΕΛΑΜ κατέθεσαν δάφνινα στεφάνια στους επιτιθέμενους στο Προεδρικό. Κατ’ αυτούς είναι όλοι ήρωες! Αυτό συνιστά αίσχος και ντροπή!

Προς πάσα κατεύθυνση για ακόμα μια φορά θέλω να επαναλάβω τη διαχρονική θέση του ΑΚΕΛ: Για να τιμά κάποιος έντιμα και ειλικρινά τη θυσία των ηρώων της αντίστασης στο πραξικόπημα και την εισβολή επιβάλλεται να τιμά την ιστορική αλήθεια. Αλλιώς είναι υποκρισία!

Φίλες και φίλοι,

Χαιρετίζω την αποψινή εκδήλωση μνήμης και τιμής των πεσόντων αλλά και των ζώντων αγωνιστών της αντίστασης. Της αντίστασης κατά της ΕΟΚΑ Β’, κατά του ολετήρα Γρίβα, κατά της Χούντας των Αθηνών.

Χαιρετίζω με δέος, συγκίνηση και σέβας, ένα ακροατήριο που ανάμεσά του διακρίνω πολλούς μαχητές της αντίστασης, που πρόταξαν στήθη, προασπιζόμενοι τη Δημοκρατία και τη νομιμότητα. Προασπιζόμενοι την ελευθερία μα και την εδαφική ακεραιότητα της πατρίδας μας, γιατί όλοι εσείς οι αντιστασιακοί, όλοι οι δημοκρατικοί και προοδευτικοί άνθρωποι που στήριζαν τον εκλεγμένο Πρόεδρο Μακάριο και τη νομιμότητα, γνώριζαν πολύ καλά ότι ένα πραξικόπημα θα έφερνε την Τουρκία στην Κύπρο.

Μα πιο πολύ χαιρετίζω αυτούς που δεν είναι πια μαζί μας, αυτούς που έδωσαν την ίδια τους τη ζωή, θυσία στον βωμό της αντίστασης κατά της ΕΟΚΑ Β’, της Χούντας και του Τούρκου εισβολέα. Είναι χρέος να θυμόμαστε, είναι οφειλή, είναι καθήκον, απέναντι σε εκείνους που έπεσαν, απέναντι σε εκείνους που επέζησαν και συνεχίζουν τον αγώνα, μα προπαντός απέναντι σε εκείνους που ήλθαν και έρχονται, τις επόμενες γενιές. Διότι η ιστορική μνήμη και η ιστορική συνείδηση ενός λαού είναι το πιο ισχυρό όπλο στη φαρέτρα των αγώνων του, τωρινών και μελλοντικών.

Είναι χρέος και οφειλή στους ήρωες μαχητές της αντίστασης μα και στις νέες γενιές να υπερασπιζόμαστε την ιστορική αλήθεια. Και η ιστορική αλήθεια δεν χωρεί συμψηφισμούς ότι η υπεράσπιση της δημοκρατίας ενάντια στην τρομοκρατία της ΕΟΚΑ Β’ ήταν δήθεν βία και αντιβία. Η υπεράσπιση της δημοκρατίας και της νομιμότητας είναι υπέρτατη πράξη πατριωτισμού. Δεν μπορεί αυτό να ονομάζεται βία και πολύ περισσότερο να δίνεται το μήνυμα ότι οι παρανομούντες που δρούσαν στο σκοτάδι απαντούσαν στη βία με τη δική τους βία.

Η ιστορική αλήθεια δεν αντέχει ισχυρισμούς του τύπου ότι το πραξικόπημα ήταν δήθεν άφρον. Πράξη προδοτική ήταν και όχι πράξη αφροσύνης. Τα σενάρια για συνταγματική ανατροπή που θα οδηγούσε σε εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο ήταν γνωστά και χιλιοειπωμένα. Υπήρχαν σχετικές προειδοποιήσεις τόσο από τον Μακάριο, όσο και από το ΑΚΕΛ αλλά και από άλλες δημοκρατικές δυνάμεις. Οι προειδοποιήσεις ήταν σε εξώφυλλα εφημερίδων και βασικό θέμα συζήτησης εκείνη την περίοδο. Επομένως, κανένας δεν μπορεί να πιστωθεί με άγνοια. Οι πρωταγωνιστές του πραξικοπήματος εφάρμοσαν σχεδιασμούς ξένων, σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ που εκπονήθηκαν με τη συνεργασία της Τουρκίας και της χουντικής Ελλάδας, για να διχοτομήσουν την Κύπρο μας.

Ναι, το δίδυμο έγκλημα σε βάρος της Κύπρου ήταν ΝΑΤΟϊκής έμπνευσης. Η Κύπρος είναι θύμα του ΝΑΤΟ. Και για όλους όσοι επαναφέρουν το θέμα της ένταξης της χώρας μας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, ένα έχουμε να πούμε: το πρόβλημα με το ΝΑΤΟ δεν είναι μόνο το παρελθόν του αλλά και το παρόν του. Για το ΝΑΤΟ η Τουρκία είναι στρατηγικός και πολύτιμος σύμμαχος, γεγονός που αποδείχθηκε και στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής της Συμμαχίας. Ό,τι ήθελε η Τουρκία ουσιαστικά το πήρε. Αμφιβάλλει κανείς ότι το ΝΑΤΟ αδιαφορεί για το γεγονός ότι η Τουρκία είναι δύναμη κατοχής σε Κύπρο, Συρία και Ιράκ και συνεχίζει να την εξευμενίζει με κάθε τρόπο; Αμφιβάλλει κανείς ότι η επιθετικότητα της Τουρκίας ενάντια στην Ελλάδα είναι με την ανοχή του ΝΑΤΟ; Ας μην επιχειρούν, λοιπόν, κάποιοι να καλλιεργούν ψευδαισθήσεις. Φτάνει πλέον με τις ψευδαισθήσεις που τόσο κόστισαν στην Κύπρο μας.

Το μέγεθος της προδοσίας του 1974 ήταν τόσο μεγάλο που έφτανε μέχρι του σημείου οι πραξικοπηματίες να διευκολύνουν την εισβολή της Τουρκίας, όταν αυτή πάτησε πόδι στις ακτές της Κερύνειας. Τάγματα της Εθνικής Φρουράς που είχαν αποστολή να αντιμετωπίσουν μια ενδεχόμενη τουρκική εισβολή είχαν μετακινηθεί μακριά από τον χώρο ευθύνης τους. Εθνοφρουροί που ζητούσαν να κτυπήσουν τους εισβολείς εμποδίστηκαν να το κάνουν, γιατί κατά τους χουντικούς αξιωματικούς η Τουρκία έκανε άσκηση.

Είναι επίσης ιστορική αλήθεια ότι ΕΟΚΑβητατζήδες συνέχισαν το τρομοκρατικό και δολοφονικό τους έργο και μετά το ξέσπασμα της εισβολής. Συνέχισαν να τριγυρνούν σε γειτονιές και συλλάμβαναν αριστερούς και δημοκρατικούς πολίτες. Πολλοί βέβαια από τους πραξικοπηματίες κρύφτηκαν στα μετόπισθεν μαζί με τους ηλικιωμένους και τα γυναικόπαιδα ή ανηφόρησαν στο Τρόοδος την ώρα που δημοκρατικοί αντιστασιακοί, μαζί με χιλιάδες άλλα παιδιά του λαού, ανηφόριζαν με λειψό οπλισμό τον Πενταδάκτυλο για να τον υπερασπιστούν.

Φίλες και φίλοι,

Σ’ αυτή τη γειτονιά, στον Αη Νικόλα, σ’ αυτή την πόλη, τέτοιες ημέρες σαράντα εννιά χρόνια πριν, ακούγονταν οι κλαγγές των όπλων, κροτάλιζαν τα καλασνίκοφ και τα τυφέκια, πυροκόκκινοι σπινθήρες ξεπρόβαλλαν μέσα στη νύκτα. Ποιος, αλήθεια, ξεχνά τη μάχη του Εφτάπατου, τη μάχη του Αη Γιάννη; Η Λεμεσός ήταν ένα κάστρο αντίστασης. Σήκωσε το μπόι της ενάντια στην παρανομία, την τρομοκρατία και τον φασισμό. Χύθηκε αίμα σε τούτη την πόλη. Όπως  χύθηκε βέβαια σε όλη την Κύπρο.

Είπα όμως ότι  η ανάγκη για αντίσταση δεν εκλείπει ποτέ. Και δεν εκλείπει ούτε στις μέρες μας. Η αντίσταση στην τουρκική κατοχή είναι αδήριτη ανάγκη για την επιβίωσή μας ως λαού. Η αντίσταση στην αντίληψη ότι μπορούμε να βολευτούμε με το στάτους κβο και την προσωρινότητα όπως διαμορφώθηκε μετά το 1974 είναι επιβεβλημένη, γιατί η παράνομη παρουσία του Αττίλα στην Κύπρο αποτελεί συνεχή και εντεινόμενο κίνδυνο για τον λαό μας.

Επιβεβλημένη είναι και η αντίσταση στην αντίληψη που κάποιοι υποβάλλουν ότι η λύση είναι ανέφικτη. Ότι η Τουρκία δεν πρόκειται ποτέ να αποδεχθεί λύση που να απελευθερώνει και να επανενώνει. Αν κυριαρχήσει αυτή η προσέγγιση, τότε θα οδηγηθούμε σε παραίτηση από τις προσπάθειες για λύση και θα μας μείνει η κατοχή.

Δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να παραδώσουμε την Κύπρο στις επόμενες γενιές υποθηκευμένη στις διαθέσεις της Τουρκίας. Δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να αφήσουμε μια ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της χώρας μας απειλώντας την επιβίωση του λαού μας, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, αλλά και της ίδιας της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Έχουμε υποχρέωση να συνεχίσουμε τις προσπάθειες για να δημιουργήσουμε εμείς ευκαιρία και δυναμική λύσης. Αν δεν το κάνουμε εμείς κανείς τρίτος δεν πρόκειται να το κάνει για εμάς. Η προσπάθεια αυτή δεν είναι καθόλου εύκολη ούτε και κανείς διασφαλίζει εκ των προτέρων την επιτυχία της. Οφείλουμε όμως να το προσπαθήσουμε χωρίς μεγάλα λόγια και επικοινωνιακά τεχνάσματα για ικανοποίηση της εσωτερικής κοινής γνώμης.

Δεν χωράει καμία αμφιβολία ότι η κατάσταση στο Κυπριακό είναι απελπιστική. Η τουρκική πλευρά επίσημα πλέον προωθεί τη λύση δύο κρατών, η οποία ασφαλώς δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Ζούμε το μακροβιότερο αδιέξοδο που υπήρξε ποτέ κι αυτή την κατάσταση την εργαλειοποιεί η Τουρκία για να ενισχύει τη διχοτόμηση επί του εδάφους. Ο χρόνος εργάζεται σε βάρος της προοπτικής επίτευξης λύσης.

Το ΑΚΕΛ εδώ και καιρό έχει καταθέσει τις ολοκληρωμένες θέσεις του για το πώς πρέπει να κινηθούμε ως ελληνοκυπριακή πλευρά και εν γένει ως Κυπριακή Δημοκρατία. Οι θέσεις μας στηρίζονται πάνω σε τρεις άξονες: πρώτο, συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν το 2017 στη βάση του Πλαισίου Γκουτέρες, διαφυλάσσοντας τις συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν έπειτα από μακρόχρονη προσπάθεια. Δεύτερο, διαμόρφωση θετικής ατζέντας στο επίκεντρο της οποίας να τεθούν τα ενεργειακά δεδομένα της περιοχής και το κυπριακό φυσικό αέριο χωρίς να παραβιάζονται οι κόκκινές μας γραμμές. Τρίτο, προώθηση πακέτου μέτρων στήριξης της τουρκοκυπριακής κοινότητας από μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Πιστεύουμε ότι με αυτό τον τρόπο μπορούμε να πείσουμε τον ΓΓ του ΟΗΕ να αναλάβει μια νέα πρωτοβουλία για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.

Φίλες και φίλοι, σεβαστοί αγωνιστές της Αντίστασης,

Για 49 χρόνια εμείς λέμε αλήθειες στον λαό και αυτό θα συνεχίσουμε να πράττουμε για πάντα. Η αντίσταση όλων εσάς, αγαπητοί φίλοι αντιστασιακοί, μας δείχνει τον δρόμο και μας καθοδηγεί.

Αιωνία η μνήμη στους πεσόντες και τους θυσιασθέντες της ηρωικής, της απαράμιλλης και αλησμόνητης Αντίστασης του 1974 κατά του δίδυμου εγκλήματος σε βάρος της πατρίδας και του λαού μας, Ε/κ και Τ/κ.

Αιώνια ευγνωμοσύνη και βαθύτατο σέβας στους αγωνιστές, στους μαχητές αυτής της Αντίστασης. Η φλόγα της δεν θα κατασιγάσει ποτέ.

Ζήτω η Κύπρος μας!

Ζήτω το όραμα της επανενωμένης, ειρηνικής και ευημερούσας Κύπρου, πατρίδας όλων των παιδιών της, Ελληνοκύπριους, Τουρκοκύπριους, Μαρωνίτες, Αρμένιους και Λατίνους!

Αυτό το όραμα θα φλογίζει για πάντα τις καρδιές μας!