Ομιλία Γενικού Γραμματέα Κ.Ε. ΑΚΕΛ Στέφανου Στεφάνου στο Μνημόσυνο Πεσόντων Ηρώων Τεμπριάς

 

Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου 2023, Ι.Ν. Αγ. Παρασκευής Τεμπριά

 

Είμαστε σήμερα εδώ για να τιμήσουμε τους ήρωες της Τεμπριάς.

Για εμάς τα μνημόσυνα των ηρώων του τόπου δεν είναι μια μηχανικά επαναλαμβανόμενη διαδικασία. Δεν είναι υποχρέωση χωρίς νόημα και περιεχόμενο. Είναι πρώτα απ’ όλα χρέος.

Είναι χρέος στη μνήμη τους. Γιατί όλοι πρέπει να θυμόμαστε, και οι νεότεροι να μαθαίνουν, ότι για ν’ αναπνέουμε εμείς αέρα ελευθερίας έστω σε μια ημικατεχόμενη πατρίδα, αυτό οφείλεται σε θυσίες νέων ανθρώπων.

Είναι χρέος προς την ιστορική μνήμη που δεν πρέπει να την αφήσουμε να σβήσει. Είναι η αφορμή για να μιλήσουμε με θάρρος για την Ιστορία. Και το κυριότερο, να μιλήσουμε με τόλμη και ειλικρίνεια για το μέλλον. Γιατί πίσω από τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες των νεκρών, των αγνοούμενων, των τραυματιών και των αιχμαλώτων, πίσω από τα δάφνινα στεφάνια της τιμής στέκει η δική μας ανεκπλήρωτη ακόμα οφειλή: να δικαιώσουμε τον λαό μας με τον τερματισμό της τουρκικής κατοχής και την επανένωση του τόπου.

Τιμούμε σήμερα τη μνήμη του Αντρέα Αβρααμίδη. Ενός παιδιού πολύτεκνης οικογένειας που έπεσε μαχόμενος κατά της αποικιοκρατίας. Με κίνδυνο της ζωής του σε πολλές περιπτώσεις, ο Αντρέας αγωνίστηκε για ν’ απαλλαγεί η πατρίδα μας από τον βρετανικό ζυγό. Μια αποστολή που του ανέθεσε η ΕΟΚΑ στάθηκε μοιραία. Η μεταφορά βομβών που ανέλαβε να κάνει μαζί με τον συναγωνιστή και φίλο του Αντρέα Έλληνα κόστισε τελικά την ζωή του. Ήταν μόλις είκοσι χρονών.

Τιμούμε τη μνήμη του Χρίστου Κύρου Χαραλάμπους, ενός ακόμα ήρωα της Τεμπριάς που πάλεψε για την ελευθερία της Κύπρου και σκοτώθηκε από τις Δυνάμεις Ασφαλείας του Αγγλικού Στρατού μόλις στα είκοσι του χρόνια.

Τιμούμε τη μνήμη του Αντρέα Χριστοφόρου που έπεσε μαχόμενος σε μια από τις σκληρότερες μάχες που δόθηκαν το 1974, στη μάχη στο Πέντε Μίλι. Ο Αντρέας μπήκε στον αγώνα για την απαλλαγή της πατρίδας από τον βρετανικό ζυγό, από τα μαθητικά του χρόνια. Εργατικός, κοινωνικός και δραστήριος ξεχώρισε και, ως εργαζόμενος, ανέπτυξε συνδικαλιστική δράση. Ήταν πλέον παντρεμένος με την αγαπημένη του Ελενίτσα και πατέρας τεσσάρων παιδιών, όταν τον Ιούλιο του 1974 απάντησε και πάλι «παρών» στο προσκλητήριο της πατρίδας. Δίχως δεύτερη σκέψη έτρεξε να υπερασπιστεί την Κύπρο ως έφεδρος αξιωματικός στο 251 Τάγμα Πεζικού. Εκεί έπεσε ο Αντρέας, μαχόμενος για την ελευθερία του τόπου μέχρι την τελευταία του πνοή.

Τιμούμε τη μνήμη του Ανδρέα Χρίστου που έπεσε ηρωικά μαχόμενος στη δεύτερη φάση της εισβολής από βομβαρδισμούς της τουρκικής αεροπορίας. Το θλιβερό μαντάτο του θανάτου του μονάκριβου γιου τους δεν έφτασε ποτέ στους γονείς του, στον Χρίστο και τη Μαρία. Για χρόνια ολόκληρα οι γονείς του Ανδρέα ανέβαιναν καρτερικά τον Γολγοθά της αναζήτησης του γιου τους, προσπαθώντας να εντοπίσουν τα ίχνη του.  Όταν οι γονείς του έμαθαν για τις σφοδρές μάχες στο ΣΟΠΑΖ στις οποίες ήξεραν ότι συμμετείχε ο γιος τους, ρωτούσαν αγωνιωδώς για την τύχη του. Όμως κανένας δεν ήταν σε θέση να τους ενημερώσει αν είχε τραυματιστεί ή αν είχε σκοτωθεί. Τ’ όνομά του περιλήφθηκε στον κατάλογο των αγνοουμένων και για χρόνια ολόκληρα η τύχη του αγνοούνταν. Οι γονείς του έφυγαν από τη ζωή δίχως να μάθουν τι απέγινε ο Ανδρέας τους. Τελικά τα οστά του ανευρέθηκαν σε ομαδικό τάφο στο κοιμητήριο Λακατάμιας και ταυτοποιήθηκαν το 2000.

Σήμερα τιμούμε επίσης τη μνήμη του Μάριου Τρύφωνος, ο οποίος τον Ιούλιο του 1974 βρέθηκε να υπηρετεί στον λόχο υποστήριξης του 256 Τάγματος Πεζικού στο κατεχόμενο Διόριος. Συμμετείχε στη μάχη για την κατάληψη της Λεύκας, όπου μάλιστα με αυταπάρνηση έσωσε έναν συνάδελφό του που έπεσε σε χαράδρα. Οι γονείς του τον είδαν τελευταία φορά εξαντλημένο και ταλαιπωρημένο στην Ευρύχου όπου μεταφέρθηκε το τάγμα του γι’ ανασυγκρότηση. Όταν ξαναπήγαν δεν τον βρήκαν εκεί. Το Τάγμα είχε μετακινηθεί με σκοπό την αναχαίτιση των Τούρκων εισβολέων που προσπαθούσαν να προελάσουν δυτικά της Κερύνειας, παρά την εκεχειρία. Ο Αττίλας απάντησε με ολομέτωπη επίθεση. Η διμοιρία του Μάριου, σύμφωνα με μαρτυρίες, έπεσε σε τουρκική ενέδρα. Έκτοτε κανένας δεν έμαθε τι απέγινε ο Μάριος και οι συμπολεμιστές του. Η οικογένειά του τον αναζητούσε απεγνωσμένα, προσπαθούσε να διασταυρώσει κάθε πληροφορία, να τον εντοπίσει σε κάθε εικόνα αιχμαλώτων. Οι γονείς του έφυγαν χωρίς να μάθουν τι απέγινε ο γιός τους και η οικογένειά του ακόμα περιμένει να διακριβωθεί η τύχη του.

Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες,

Το δράμα του κυπριακού λαού είναι γραμμένο με το αίμα αυτών των ηρώων. Μικρές ιστορίες μεγάλων ανθρώπων που αναδεικνύουν το μεγαλείο όλων αυτών που αψήφησαν τον κίνδυνο αποδεικνύοντας στην πράξη τι σημαίνει πατριωτισμός. Νέοι άνθρωποι, προδομένοι από τον φασισμό και την ακροδεξιά που άνοιξαν την Κερκόπορτα στον Αττίλα,  και έδωσαν τη ζωή τους σ’ ένα άνισο πόλεμο για να σώσουν την πατρίδα μας.

Έτσι αγάπησαν αυτοί οι ήρωες τη μικρή μας πατρίδα. Με τη ζωή και με τον θάνατό τους.

Ο θρήνος των χαροκαμένων γονιών που δεν κόπασε, το δάκρυ κάθε οικογένειας που δεν στέγνωσε εδώ και πέντε σχεδόν δεκαετίες, είναι χρέος. Χρέος βαρύ για την Πολιτεία. Χρέος τεράστιο γι’ αυτούς που κρατούν τη μοίρα του τόπου μας στα χέρια τους.

Όσα κι αν είναι τα εμπόδια, καλούμαστε να τα υπερβούμε. Όποιες και αν είναι οι δυσκολίες, πρέπει ν’ ανταποκριθούμε. Όποιες και αν είναι οι προκλήσεις, οφείλουμε να τις κάνουμε ευκαιρίες.

Η λύση του Κυπριακού προβλήματος είναι ο μόνος δρόμος για τη δικαίωση της θυσίας των ηρώων μας. Είναι ο μόνος δρόμος για να έχει μέλλον ο λαός μας, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, στη γη που τον γέννησε.

Το Κυπριακό πρόβλημα περνά σήμερα την κρισιμότερή του φάση μετά την τουρκική εισβολή. Διάγει το μακροβιότερο αδιέξοδο από ποτέ με τη διεθνή κοινότητα να επιμερίζει ευθύνες στις δύο πλευρές τόσο για το ναυάγιο στο Κραν Μοντανά όσο και για το συνεχιζόμενο αδιέξοδο. Αυτή την κατάσταση την εκμεταλλεύεται η κατοχική δύναμη για να δημιουργεί νέα κατοχικά τετελεσμένα επί του εδάφους και πλέον να μιλά ανοιχτά για λύση δύο κρατών. Γι’ αυτή την καταστροφική λύση μίλησε δυστυχώς ξανά ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Γενική Συνέλευση Ηνωμένων Εθνών.

Το ΑΚΕΛ δεν πρόκειται ποτέ ν’ αποδεχθεί τη λύση δύο κρατών. Δεν πρόκειται ποτέ να δεχθεί οποιαδήποτε διευθέτηση η οποία θα παγιώνει και θα οριστικοποιεί τη διχοτόμηση.

Η τουρκική προκλητικότητα και αρνητισμός μπορεί να απογοητεύουν και να τροφοδοτούν την απαισιοδοξία σχετικά με την προοπτική επίτευξης λύσης, αλλά δεν πρέπει να μας οδηγεί στην παθητικότητα και τη μοιρολατρία.

Από τη στιγμή που η στασιμότητα εξυπηρετεί τους τουρκικούς σχεδιασμούς εμείς πρέπει να εντείνουμε τις στοχευμένες πρωτοβουλίες μας προς τέσσερις κατευθύνσεις:

1. Να επαναλαμβάνουμε συνεχώς τη δέσμευσή μας στη συμφωνημένη βάση λύσης της δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα.
2. Να υπογραμμίζουμε την ετοιμότητά μας για συνέχιση των διαπραγματεύσεων απ’ εκεί που διακόπηκαν στη βάση του Πλαισίου Γκουτέρες διαφυλάσσοντας τις συγκλίσεις.
3. Να διαμορφώσουμε και να υλοποιήσουμε θετική ατζέντα από μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας για την Τουρκία που να έχει στο επίκεντρο της τα ενεργειακά θέματα, χωρίς να παραβιάζονται οι κόκκινές μας γραμμές.
4. Να προωθηθούν μέτρα υπέρ των Τουρκοκυπρίων από μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Μ’ αυτό τον τρόπο η ελληνοκυπριακή πλευρά μπορεί να κτίσει αξιοπιστία έναντι του διεθνούς παράγοντα για να μπορεί να πείθει για τις προθέσεις της.

Έτσι θα καταφέρουμε να στραφεί η πίεση στην Τουρκία υποχρεώνοντας την ν’ αποκαλύψει τις προθέσεις της και αναλαμβάνοντας ανάλογα τις ευθύνες.

Εμείς θέλουμε οι επόμενες γενιές να ζήσουν σε μια πατρίδα ελεύθερη, επανενωμένη, ομόσπονδη, ανεξάρτητη, κυρίαρχη, αποστρατιωτικοποιημένη. Μια πατρίδα στην οποία θα μπορούν ελεύθερες οι επόμενες γενιές να κτίζουν τα όνειρά τους και να φτιάχνουν τη ζωή τους. Μια πατρίδα φάρο και παράδειγμα δημιουργικότητας, ανάπτυξης, ασφάλειας και ειρηνικής συμβίωσης.

Αυτή η εξέλιξη θα είναι η καλύτερη τιμή στη μνήμη των ηρώων μας.

Αιωνία η μνήμη τους.