Δημοσιογραφική Διάσκεψη Γ.Γ. της Κ.Ε ΑΚΕΛ Άντρου Κυπριανού για τον Ακάμα

Θέλουμε πρώτα να εκφράσουμε τη θλίψη μας για τις πυρκαγιές στον Ακάμα. Ταυτόχρονα εκφράζουμε και την αγανάκτηση μας γιατί όπως παραδέχτηκε και ο ίδιος ο αρμόδιος Υπουργός οι πυρκαγιές τέθηκαν κακόβουλα. Όσο  δεν ολοκληρώνεται το διαχειριστικό σχέδιο, οι επιτήδειοι θα επιχειρούν να προωθούν διάφορα συμφέροντα.

Ο Ακάμας είναι ένας τους σημαντικότερους βιότοπους της Κύπρου και της Μεσογείου, μαζί με την Καρπασία. Είναι αυτονόητο ότι υπάρχει ανάγκη για  ολοκληρωμένο σχεδιασμό για την προστασία του.

Το ζήτημα της σωστής διαχείρισης και προστασίας του Ακάμα χρονολογείται. Εδώ και δεκαετίες καταβάλλονται προσπάθειες εξεύρεσης της βέλτιστης λύσης στο θέμα. Δυστυχώς τα αντικρουόμενά συμφέροντα δεν επιτρέπουν αυτό να γίνει πραγματικότητα.

Τα διαχειριστικά σχέδια του Ακάμα που είχαν ετοιμαστεί  το 2009, προνοούσαν αυστηρότατα μέτρα προστασίας της περιοχής. Ταυτόχρονα έθεταν και τις προδιαγραφές στη βάση των οποίων θα στηρίζονταν οι τοπικές κοινότητες. Προδιαγραφές που θα  τους δώσουν  τη δυνατότητα τοπικής ανάπτυξης χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η περιοχή.

Η αρχική πρόταση του 2009 προέβλεπε ανταλλαγή γης, μεταφορά των αναπτυξιακών δικαιωμάτων και  αποζημιώσεις έτσι ώστε να διασφαλιστούν οι ιδιοκτήτες γης γιατί πάνω από όλα το σχέδιο για τον Ακάμα είχε και πρέπει να έχει ως επίκεντρο τον άνθρωπο. Δυστυχώς τα σχέδια δεν προχώρησαν όπως θα έπρεπε για πολλούς και διάφορους λόγους. Από τότε τα ζητήματα της περιοχής του Ακάμα παραμένουν σε εκκρεμότητα.  Το μόνο που βλέπουμε όμως χρόνο με το χρόνο να προχωρά είναι το σχέδιο μείωσης της έκτασης των προστατευόμενων περιοχών και μια συνεχή προσπάθεια παραχώρησης δικαιωμάτων μεγάλων αναπτύξεων εντός της περιοχής.

Το Υπουργικό Συμβούλιο τα τελευταία εφτά  χρόνια αποδεικνύει με τις  αποφάσεις  του ότι δεν ενδιαφέρεται για την πραγματική προστασία του Ακάμα. Στις 20 Φεβρουαρίου 2018 το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε όπως το νέο τοπικό σχέδιο που θα εκπονηθεί θα προνοεί τις επιτρεπόμενες χρήσεις και τα αναπτυξιακά δικαιώματα των ιδιωτικών κτημάτων.

Το θέμα των ιδιοκτησιών ήταν και είναι ένα από τα μεγαλύτερα θέματα που πρέπει να μας απασχολήσουν.  Αυτό το θέμα όμως δεν μπορεί να επιλυθεί με τα τοπικά σχέδια όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση.  Η θέση μας είναι ότι πρέπει να υπάρξει ολοκληρωμένο διαχειριστικό σχέδιο για τον Ακάμα και σχέδια που θα προάγουν τις τοπικές κοινότητες. Διαφορετικά δημιουργούνται προϋποθέσεις για αναπτύξεις που θα έχουν συνέπειες σε βάρος της περιοχής.

Οι προηγούμενες υπουργικές αποφάσεις προνοούσαν είτε ανταλλαγή γης είτε μεταφορά συντελεστή δόμησης  (Απαλλοτρίωση περίκλειστων ιδιωτικών περιουσιών εντός του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, στη βάση των προνοιών των περί Αναγκαστικής Απαλλοτριώσεως Νόμων του 1962 έως 2014 και του περί Δασών Νόμου του 2012, καθώς και της νομολογίας του Ανώτατου Δικαστηρίου Κύπρου). Αν τα τοπικά σχέδια που εκπονούνται σήμερα δεν συμπεριλαμβάνουν τέτοια συστήματα ανταλλαγής γης που θα βασίζεται σε περιβαλλοντικά, χωροταξικά και πολεοδομικά κριτήρια τότε είτε θα αποτύχουν είτε θα καταδικάσουν τον Ακάμα και τους κατοίκους της περιοχής.

Όσον αφορά το Σχέδιο για την Αειφόρο Ανάπτυξη του Εθνικού Δασικού Πάρκου που εγκρίθηκε με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου τον Νοέμβριο του 2018, αφορά μόνο στην κρατική γη, άρα το αιώνιο πρόβλημα των ιδιωτικών περιοχών που εντάσσονται στο δίκτυο ΦΥΣΗ 2000 παραμένει ανοικτό. Αναλυτικά, η περιοχή ΦΥΣΗ 2000 του Ακάμα είναι 17,914 εκτάρια και στο σχέδιο έχουν ενταχθεί τα 7762, αφού τον Απρίλιο του 2016 το Ανώτατο Δικαστήριο -μετά από προσφυγή των ιδιοκτητών γης- εξαίρεσε τις ιδιωτικές περιουσίες. Ωστόσο, αυτό δεν τερματίζει την υποχρέωση της Κυπριακής Δημοκρατίας για την προστασία των περιοχών αυτών, βάση της Ευρωπαϊκής οδηγίας για τους οικότοπους.

Σύμφωνα με υπολογισμούς, στην περιοχή του Ακάμα εισέρχονται περίπου ένα εκατομμύριο επισκέπτες ετησίως, χωρίς να υπάρχει οργανωμένος τρόπος επίσκεψης. Αυτός είναι ένας πολύ σημαντικός λόγος για να εφαρμοστεί άμεσα ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός για να αποτραπούν παράνομες δραστηριότητες και αναπτύξεις.

Το Σχέδιο για το Εθνικό Δασικό Πάρκο όπως εγκρίθηκε από το Υπουργικό, οδηγεί στη διαμόρφωση ενός κατά πολύ μικρότερου προστατευόμενου δάσους. Επιπλέον, εξαιρεί το 25% της χερσαίας επικράτειας του ΦΥΣΗ 2000.

Ταυτόχρονα το νέο τοπικό σχέδιο επεκτείνοντας τις υφιστάμενες πολεοδομικές ζώνες και τα όρια ανάπτυξης των τοπικών κοινοτήτων, αντιβαίνει στο πρώτο (1998) και στο δεύτερο (2007-2010) τοπικό σχέδιο.

Το ΑΚΕΛ  διαφωνεί με το Σχέδιο από θέση αρχής. Διαφωνούμε με το Σχέδιο γιατί καταπατά βασικές αρχές και νομοθεσίες και μας παίρνει χρόνια πίσω ως προς την ολοκληρωμένη διαχείριση του Ακάμα.

Για εμάς απαραίτητή προϋπόθεση για συζήτηση του σχεδίου είναι η άρση των αυθαίρετων επεμβάσεων εντός ή πλησίον των περιοχών προστασίας.

Τέλος, θεωρούμε απαράδεκτο το γεγονός ότι για το σχέδιο δεν έγινε μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και Δέουσας Μελέτης Επιπτώσεων με βάση την νομοθεσία.

Ζητούμε από την κυβέρνηση, το αρμόδιο υπουργείο και την υπουργική επιτροπή να πουν καθαρά τί προτίθενται να κάνουν στην περιοχή του Ακάμα.

Ως ΑΚΕΛ στηρίζουμε τις προσπάθειες των περιβαλλοντικών κινημάτων για την προστασία της περιοχής, και τοποθετούμαστε υπέρ της δημιουργίας Εθνικού Πάρκου, το οποίο εάν αξιοποιηθεί σωστά και με κύρια συνιστώσα την ανάπτυξη των γύρω κοινοτήτων, θα επιφέρει μόνο θετικά για την περιοχή.

Ο σχεδιασμός για τις κοινότητες και τον Ακάμα πρέπει να περιλαμβάνει έργα ανάδειξης της παραδοσιακής πολιτιστικής και φυσικής ιδιαιτερότητας και ομορφιάς των κοινοτήτων αυτής της ξεχωριστής περιοχής. Θέλουμε να δούμε τις κοινότητες συνδεδεμένες με τις περιοχές Natura 2000 και όχι αποκομμένες. Να δοθεί η δυνατότητα στους επισκέπτες να έχουν πρόσβαση για να γνωρίσουν την αξιόλογη παραδοσιακή τους αρχιτεκτονική και άλλα στοιχεία πολιτισμού, να φάνε στα τοπικά εστιατόρια, να επισκεφθούν τα τοπικά οινοποιεία, να αγοράσουν τοπικά προϊόντα.

Η μοναδικότητα του Ακάμα, έγκειται σε όλα τα πιο πάνω. Η δημιουργία ασφαλών και ελεγχόμενων διόδων πρόσβασης στο δάσος, είναι σημαντική όσο ποτέ άλλοτε, για να γνωρίσει ο κόσμος τον Ακάμα και να συνειδητοποιήσει τη μοναδικότητα του.

Ο Ακάμας είναι περιουσία ανεκτίμητης αξίας για τον τόπο και τους κατοίκους της.  Είναι μοναδικός οικότοπος της Κύπρου και της Ευρώπης ολόκληρης, και γι’ αυτό η πολιτεία, οφείλει να δώσει λύση που θα διασφαλίζει το μέλλον της τόσο σημαντικής αυτής περιοχής και των κοινοτήτων της.

14/11/2019