Άρθρο Μαρίνας Ανδρέου για την Ανάγκη Αναμόρφωσης του Ραδιομαραθωνίου για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 

Ο Ραδιομαραθώνιος, παρότι παρουσιάζεται ως θεσμός που στηρίζει τα άτομα με αναπηρία, έχει πλέον καταστεί ένας μηχανισμός που συντηρεί αρνητικά στερεότυπα και προκαταλήψεις, υπονομεύοντας τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Αντί να προάγει την ισότητα και την ενσωμάτωση, καλλιεργεί αισθήματα οίκτου και φιλανθρωπίας, παρουσιάζοντας τα παιδιά με αναπηρία ως αδύναμα και εξαρτημένα από τη γενναιοδωρία των συμπολιτών τους για μια αξιοπρεπή ζωή. Αυτή η προσέγγιση είναι όχι μόνο προσβλητική αλλά και επιζήμια, διαιωνίζοντας τη νοοτροπία ότι τα άτομα με αναπηρία χρειάζονται ελεημοσύνη αντί για τα δικαιώματά τους.
Όταν ο Ραδιομαραθώνιος θεσμοθετήθηκε, αντανακλούσε την πραγματικότητα μιας εποχής όπου τα άτομα με αναπηρία βρίσκονταν στο περιθώριο. Ωστόσο, οι καιροί άλλαξαν και η κοινωνία μας οφείλει να επανεξετάσει το ρόλο του θεσμού, καθώς τα σημερινά μηνύματα που εκπέμπει ενισχύουν τη διάκριση και τη συντήρηση παρωχημένων αντιλήψεων.

Τα τελευταία χρόνια το αναπηρικό κίνημα απέχει από τον Ραδιομαραθώνιο και εκφράζει την έντονη αντίθεση του με τον τρόπο διοργάνωσης του και με τα μηνύματα οίκτου που προωθούνται προς τα παιδιά με αναπηρία. Το 2024, τέτοιες αντιλήψεις είναι απαξιωτικές, λανθασμένες και απαρχαιωμένες. Τα παιδιά με αναπηρία δεν χρειάζονται ελεημοσύνη, αλλά συμπερίληψη.

Ως ΑΚΕΛ, αφουγκραζόμαστε και συμφωνούμε με το αναπηρικό κίνημα ότι ο Ραδιομαραθώνιος πρέπει να μετεξελιχθεί σε εκστρατεία συμπερίληψης για τα παιδιά με αναπηρία, υπογραμμίζοντας ότι η φιλανθρωπία δεν μπορεί να υποκαθιστά τα δικαιώματα. Το κράτος και η κοινωνία έχουν την υποχρέωση να στηρίζουν τα άτομα με αναπηρία, χωρίς να τα παρουσιάζουν ως παθητικούς αποδέκτες ελεημοσύνης.

Για εμάς, πρώτιστο μέλημα αποτελεί η προώθηση, μέσα και έξω από τη Βουλή, των διεκδικήσεων του αναπηρικού κινήματος και η πλήρης εφαρμογή της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, που η Κύπρος έχει κυρώσει από το 2011. Το κράτος οφείλει να συμμορφωθεί πλήρως με τις διεθνείς αυτές δεσμεύσεις, διασφαλίζοντας τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία μέσω μόνιμων και δομημένων πολιτικών και όχι μέσω φιλανθρωπικών δράσεων που πλήττουν την αξιοπρέπειά τους.

Η αλλαγή αυτής της νοοτροπίας είναι επιτακτική. Ο θεσμός του Ραδιομαραθωνίου, όπως λειτουργεί σήμερα, συντηρεί μια εικόνα υποταγής και εξάρτησης, σε πλήρη αντίθεση με την ανάγκη να αντιμετωπίζονται τα άτομα με αναπηρία ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας. Η ισότητα προϋποθέτει όχι μόνο την αναγνώριση αλλά και την έμπρακτη εφαρμογή των δικαιωμάτων τους και την ισότιμη συμμετοχή τους στην εκπαίδευση και την κοινωνική ζωή, χωρίς να επιτρέπουμε την εξάρτησή τους από φιλανθρωπικές εκστρατείες που συντηρούν την εικόνα του οίκτου.
Η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας πρέπει να επιτευχθεί μέσω στοχευμένων εκπαιδευτικών δράσεων που ενισχύουν την κατανόηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η ένταξη των ατόμων με αναπηρία ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας είναι αδιαπραγμάτευτη και απαιτεί την ενεργή στήριξη θεσμικών και εκπαιδευτικών δομών, πέρα από την επιφανειακή προσέγγιση της φιλανθρωπίας.
Ως ΑΚΕΛ, διαμηνύουμε ξεκάθαρα ότι η στήριξη των ατόμων με αναπηρία πρέπει να βασίζεται στον σεβασμό και την ισότητα, απορρίπτοντας τις ξεπερασμένες αντιλήψεις περί φιλανθρωπίας. Δεσμευόμαστε να εργαστούμε αδιάκοπα για να διασφαλίσουμε ότι όλοι οι πολίτες, ανεξαρτήτως αναπηρίας, έχουν πλήρη πρόσβαση στα δικαιώματά τους και ισότιμη συμμετοχή στην κοινωνία.

Μαρίνα Ανδρέου

επικεφαλής Γραφείου ΑΚΕΛ για τα Άτομα με Αναπηρία