Υπέρ της αύξησης του ορίου του ποσού που απαλλάσσεται από τον φόρο, το οποίο τώρα είναι στις 19.500 ευρώ, τάχθηκε, σε συνέντευξή του στον «Π», ο διευθυντής Έρευνας, EU Tax Observatory, στο Φορολογικό Παρατηρητήριο της ΕΕ, με έδρα το Paris School of Economics, δρ Παναγιώτης Νικολαΐδης. Τεκμηριώνοντας τη θέση του, ο διευθυντής Έρευνας του Ευρωπαϊκού Φορολογικού Παρατηρητηρίου, το οποίο συνδράμει την ΕΕ στην καταπολέμηση των καταχρηστικών φορολογικών πρακτικών, τόνισε ότι, λόγω του πληθωρισμού, περισσότερος κόσμος φτάνει πιο εύκολα το όριο.

Ο δρ Παναγιώτης Νικολαΐδης, ο οποίος βρέθηκε στην Κύπρο με την ευκαιρία της συμμετοχής του στο τρίτο φόρουμ Οικονομίας του ΑΚΕΛ, που πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία, ανέδειξε, την ίδια ώρα, σειρά κενών που εντοπίζει στο κυπριακό φορολογικό σύστημα, τα οποία δημιουργούν εργαζόμενους δύο ταχυτήτων, ενώ παράλληλα διαπίστωσε ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια καλή ροή εσόδων στα κρατικά ταμεία.

Σχολιάζοντας, παράλληλα, την πρόταση του βουλευτή του ΔΗΣΥ Δημήτρη Δημητρίου για περιορισμό των μετρητών μέχρι 10.000 ευρώ για αγορά προϊόντων και υπηρεσιών, ως μέτρο αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής, ο δρ Παναγιώτης Νικολαΐδης εξέφρασε τη θέση ότι είναι μια «σωστή πρόταση», προσθέτοντας μάλιστα ότι σε άλλες χώρες το όριο αυτό είναι πολύ πιο χαμηλό.

Ποια είναι αυτή τη στιγμή η φορολογική κατάσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας, από άποψη εσόδων του κράτους;

Γενικά υπάρχει μια καλή ροή εσόδων τα τελευταία χρόνια. Τα ταμεία της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι σύμφωνα με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στη βάση των δημοσιονομικών κανόνων. Άρα δεν έχουμε μεγάλο δημοσιονομικό πρόβλημα, γενικά δεν υπάρχει μεγάλη τρύπα. Μάλιστα το αντίθετο συμβαίνει, πολλές φορές μαζεύονται αρκετά επιπλέον έσοδα λόγω του πληθωρισμού. Όσο αυξάνονται οι τιμές τόσο αυξάνονται και τα φορολογικά έσοδα.

Πολύ συχνά γίνεται συζήτηση για το φορολογικό καθεστώς της Κύπρου που θεωρείται χαμηλό…

Γενικά στο εξωτερικό, η Κύπρος θεωρείται ως ένα είδος φορολογικού παραδείσου. Είναι ένα γεγονός. Δεν είμαστε, όμως, ενταγμένοι σε κάποια μαύρη ή γκρίζα λίστα φορολογικών παραδείσων, διότι η Κύπρος είναι κράτος-μέλος της ΕΕ και έχουν γίνει κάποια βήματα στον τομέα των ελέγχων. Όμως, ένας λόγος για τον οποίο η Κύπρος θεωρείται φορολογικός παράδεισος είναι όντως ο χαμηλός φορολογικός συντελεστής.

Σε παγκόσμιο επίπεδο υπήρξαν τα τελευταία χρόνια πολλές αλλαγές. Οι χώρες άρχισαν να αντιμετωπίζουν το πρόβλημα του χαμηλού φορολογικού συντελεστή, βάζοντας ένα κατώτατο όριο, το οποίο συμφωνήθηκε στο 15%. Αυτή η απόφαση αφορά τις πολυεθνικές εταιρείες οι οποίες καταγράφουν παγκόσμιο τζίρο πέραν των 750 εκατομμυρίων ευρώ. Οι χώρες συμφώνησαν σε καινούργιους κανόνες, οι οποίοι ορίζουν ότι για τις μεγάλες εταιρείες ο κατώτατος φορολογικός συντελεστής θα πρέπει να είναι στο 15%.

Για τις υπόλοιπες εταιρείες, που είναι πιο μικρές, δεν υπάρχει όριο, όμως προσπαθούμε να βάλουμε ένα τέλος/όριο, το οποίο ονομάζεται «race to the bottom», δηλαδή αφορά τον ανταγωνισμό των χωρών προς τα κάτω. Όταν όμως η μία χώρα ανταγωνίζεται με αθέμιτους τρόπους μια άλλη χώρα, μηδενίζοντας τον φορολογικό της συντελεστή, παρασύροντας και άλλες αγορές, στο τέλος είναι και οι δύο χώρες χαμένες.

Υπάρχει ο καλός ανταγωνισμός και ο αθέμιτος;

Ο «καλός ανταγωνισμός» αφορά, για παράδειγμα, την ικανότητα της χώρας να έχει και να προσελκύει καλό και ικανό εργατικό δυναμικό, αλλά και να προσελκύει επενδύσεις λόγω της γεωγραφικής της θέσης. Όμως υπάρχει και ο κακός ανταγωνισμός που είναι θέμα επιλογής: Κατεβάζω τους φορολογικούς μου συντελεστές στο 0% και κλέβω τα φορολογικά έσοδα από μια άλλη χώρα.

Το ψωμί του άλλου…

Ακριβώς. Με τη συνεργασία των χωρών, τα τελευταία χρόνια έχει τεθεί το κατώτατο όριο του 15% προκειμένου να αποφεύγονται τέτοιες πρακτικές.

Ποια κενά ή τρύπες εντοπίζετε στο κυπριακό φορολογικό σύστημα;

Υπάρχουν αρκετά κενά στο κυπριακό φορολογικό σύστημα.

To πρώτο είναι οι λεγόμενες εταιρείες-κέλυφος, που έχουμε αρκετές στην Κύπρο. Πρόκειται για εταιρείες που μπορεί να μην έχουν οικονομική δραστηριότητα αλλά να χρησιμοποιούνται για διάφορους λόγους, τόσο θεμιτούς όσο και παράνομους. Ένας τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος είναι η κάθε τέτοια εταιρεία να είναι υποχρεωμένη να διατηρεί έναν κατώτατο αριθμό εργαζομένων προκειμένου να υπάρχει πραγματικό οικονομικό ενδιαφέρον. Επίσης, να μην υπάρχει ανωνυμία, αλλά το κράτος τουλάχιστον να γνωρίζει ποιος είναι ο τελικός δικαιούχος.

Tο δεύτερο ζήτημα είναι ότι θα πρέπει να επανεξετάσουμε όλες τις παραμέτρους του φορολογικού μας συστήματος. Για παράδειγμα, τα μερίσματα είναι πολύ χαμηλά, γεγονός που επηρεάζει άμεσα τον εταιρικό φόρο. Επίσης έχουν δοθεί φορολογικά κίνητρα σε κάποιους που έρχονται από το εξωτερικό, να μην φορολογούνται για ποσά/έσοδα μέχρι 50.000. Γεγονός που δημιουργεί εργαζόμενους δύο ταχυτήτων καθώς δεν είναι δίκαιο για τους Κύπριους οι οποίοι φορολογούνται κανονικά (από τις 19.500 και πάνω).

Και το τρίτο σημείο είναι ότι χρειάζεται μια μεγάλη ένεση για να αλλάξει η νοοτροπία στο εξωτερικό. Δηλαδή να μην θεωρούμαστε πλέον φορολογικός παράδεισος. Χρειάζονται σοβαρά μέτρα για να επιτύχει ένα τέτοιο εγχείρημα.

Βρίσκεται επίσης σε εξέλιξη μια συζήτηση για την ανάγκη αύξησης των ετήσιων απολαβών που απαλλάσσονται από τον φόρο. Του μισθού που φοροαπαλλάσσεται. Τώρα το ποσό αυτό είναι στις 19.500 ευρώ.

Η απαλλαγή από φόρο για τις πρώτες 19.500 χιλιάδες ευρώ ετησίως είναι μια απόφαση που λήφθηκε πριν από αρκετά χρόνια. Πλέον, λόγω του πληθωρισμού, σίγουρα περισσότερος κόσμος φτάνει πιο εύκολα το όριο και αρχίζει να πληρώνει φόρο για έσοδα πέραν των 19.500 ευρώ. Εγώ είμαι υπέρ της αύξησης του ορίου φοροαπαλλαγής. Στη συνέχεια πρέπει η απαλλαγή να γίνεται κλιμακωτά. Για παράδειγμα, όσο ανεβαίνει το εισόδημα τόσο αυξάνεται η φορολογία. Είναι η λεγόμενη προοδευτικότητα του συστήματος. Δηλαδή οι πρώτες 19.500 -ή όποιο ποσό καθοριστεί- να απαλλάσσονται από τον φόρο και να επιβάλλεται ανάλογα με τα έσοδα κλιμακωτή φορολόγηση για ποσά άνω του ορίου των 19.500 ευρώ.

Υπάρχει και πρόταση στην κυπριακή Βουλή για περιορισμό των μετρητών μέχρι 10.000 ευρώ για αγορά προϊόντων και υπηρεσιών

Η πρόταση είναι σωστή. Μάλιστα είναι αρκετά χαλαρή. Σε άλλες χώρες, το όριο είναι πολύ πιο χαμηλό. Δηλαδή στην Ελλάδα να γίνει κάποια στιγμή για συζήτηση ή γίνεται συζήτηση για να χαμηλώσουν οι συναλλαγές σε μετρητά μέχρι τα 500 ευρώ. Αν είναι περισσότερο από 500 ευρώ πρέπει οι συναλλαγές να γίνονται τραπεζικά.

Κάτι τέτοιο όμως δεν έχει αντίκτυπο σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Μπορεί κάποιος να θέλει να κινείται μόνο με μετρητά, την προέλευση των οποίων βεβαίως οφείλει να τεκμηριώνει.

Δεν νομίζω να επηρεάζεται η καθημερινότητα του πολίτη διότι οι 10.000 είναι αρκετά υψηλό όριο.