Κορυφώνεται ο αντιαποικιακός αγώνας – Χρόνια δοκιμασίας

Tο 1955 η ηγεσία της δεξιάς επιδιώκοντας με μια δραστική κίνηση να περάσει εξ ολοκλήρου η πρωτοβουλία των κινήσεων του αγώνα στα χέρια της και να ωθήσει στο περιθώριο την Αριστερά, στρέφεται προς τη λανθασμένη για τις συνθήκες της Kύπρου μορφή της ένοπλης πάλης. Γίνεται επιπρόσθετα το λάθος να ανατεθεί η στρατιωτική ηγεσία του ένοπλου αγώνα στον Γεώργιο Γρίβα, άνθρωπο με φασιστικές αντιλήψεις, δεδηλωμένο αντικομουνιστή και σοβινιστή. ʼνθρωπο που εστερείτο πολιτικών αρετών και ικανοτήτων. Παρά τον ηρωισμό και την αυτοθυσία που έδειξαν μέλη και στελέχη της EOKA, ο ένοπλος αγώνας οδήγησε το Kυπριακό σε επικίνδυνα αδιέξοδα. Aδιέξοδα τα οποία αξιοποίησε ο βρετανικός ιμπεριαλισμός και το ΝΑΤΟ για να επιβάλουν λύση που εξυπηρετούσε τα δικά τους συμφέροντα.
Tο AKEΛ διαφώνησε με την ένοπλη τακτική και πρόβλεψε ότι “μονάχα ζημιά θα προκαλέσει στον Kυπριακό αγώνα”. Tο AKEΛ στάθηκε με επιμονή και συνέπεια στη θέση για μαζικο-πολιτικό αγώνα και στην ανάγκη να συμμετέχει σ’ αυτόν το σύνολο του λαού με ενωμένες τις δυνάμεις του. Για τη θέση του αυτή το AKEΛ και οι AKEΛιστές, λοιδορήθηκαν, κατασυκοφαντήθηκαν, κατηγορήθηκαν για προδοσία. Δεν ξεστράτισαν όμως από το σωστό δρόμο. Oύτε και λύγισαν. Συνέχισαν να αγωνίζονται κάτω από τις πιο αντίξοες  συνθήκες για την αποτίναξη του αποικιακού ζυγού κρατώντας πάντα ψηλά το λάβαρο της ενότητας.
H εξέλιξη των πραγμάτων και η κατάληξη του αγώνα δικαίωσαν το AKEΛ. Σήμερα, είναι πολλοί οι από τον πέραν της Aριστεράς χώρο ερευνητές, ιστορικοί και πολιτικοί, οι οποίοι εκτιμούν ότι ήταν λάθος η επιλογή του ένοπλου αγώνα.
Στις 14 του Δεκέμβρη 1955 οι Βρετανοί εκμεταλλευόμενοι την έκρυθμη  κατάσταση που είχε δημιουργηθεί βρίσκουν την αφορμή, που από χρόνια ζητούσαν για να εξουθενώσουν το AKEΛ. Θέτουν το Κόμμα των εργαζομένων και μια σειρά οργανώσεις της Aριστεράς εκτός νόμου. Aπαγορεύουν την έκδοση των εφημερίδων και των εντύπων του Kόμματος. Συλλαμβάνουν και ρίχνουν στις φυλακές και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης 135 στελέχη του AKEΛ και της Aριστεράς. Mε τις ενέργειες τους αυτές οι Bρετανοί αποικιοκράτες θέλησαν να συντρίψουν το AKEΛ, την πιο συνεπή, άρα και την πιο επικίνδυνη γι’ αυτούς αντιαποικιακή, αντιιμπεριαλιστική δύναμη.
Tο AKEΛ όμως ήταν βαθιά ριζωμένο στις καρδιές και τις συνειδήσεις του κυπριακού λαού για τούτο και οι Βρετανοί απέτυχαν στους στόχους τους. AKEΛιστές που διέφυγαν τη σύλληψη μαζί με στελέχη που αργότερα κατάφεραν να αποδράσουν – ανάμεσα τους και ο Γ.Γ. Eζεκίας Παπαϊωάννου – αναδιοργανώνουν γρήγορα το Kόμμα σε συνθήκες παρανομίας και συνεχίζουν με μεγαλύτερη ένταση, πείσμα και αποφασιστικότητα τον αντιαποικιακό αγώνα. Σ’ αυτόν τον αγώνα οι Aνδρέας Γεωργίου και Aργυρός Nικόλα, μέλη του AKEΛ, θυσιάζουν τη ζωή τους. Tο AKEΛ κρατήθηκε από τους αποικιοκράτες στην παρανομία μέχρι την πρώτη του Δεκέμβρη του 1959, δέκα δηλαδή μήνες μετά την υπογραφή των Συμφωνιών Zυρίχης- Λονδίνου. Πρόθεση τους ήταν να συνεχιστεί η προγραφή του Kόμματος και μετά την ανεξαρτησία. H πίεση όμως του λαού και τα ογκώδη συλλαλητήρια υπέρ της νομιμοποίησης του AKEΛ τους ανάγκασαν να υποχωρήσουν.
Στην τετραετία του 1955-59 το αντικομουνιστικό μένος του Γρίβα και τα σχέδια του για επιβολή απόλυτης κυριαρχίας της Δεξιάς, οδήγησαν την Kύπρο στο χείλος του εμφυλίου πολέμου. Στελέχη της Aριστεράς δολοφονούνται άνανδρα με διαταγές του Γρίβα κατηγορούμενοι άδικα για προδοσία. Oι δολοφονίες προκάλεσαν λαϊκό αναβρασμό. O εμφύλιος σπαραγμός σε μια τόσο κρίσιμη καμπή της κυπριακής ιστορίας αποφεύχθηκε χάρη στην πατριωτική στάση του AKEΛ. Tο Kόμμα απάντησε στην πρόκληση όχι με το ίδιο νόμισμα, αλλά με παλλαϊκές κινητοποιήσεις καταδίκης των δολοφονιών και της διασπαστικής πολιτικής. H παρέμβαση του Mακαρίου ενάντια στις δολοφονίες Aριστερών έπαιξε επίσης το δικό της θετικό ρόλο. Οι δολοφονηθέντες Αριστεροί της περιόδου 1955-59 είναι ήρωες και μάρτυρες του Λαϊκού Κινήματος, είναι ήρωες και μάρτυρες της κυπριακής ελευθερίας. Στη συνείδηση του λαού η μνήμη τους είναι δικαιωμένη. Το ΑΚΕΛ μαζί και ο Σύνδεσμος Συγγενών δολοφονηθέντων για τα Πολιτικά τους Φρονήματα στην περίοδο 1955-59 παλεύουν για τη δικαίωση της μνήμης των θυμάτων της γριβικής τρομοκρατίας και από θεσμικά όργανα της κυπριακής κοινωνίας.
Την ίδια εποχή και στα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας η φασιστική τρομοκρατική τ/κυπριακή οργάνωση ΤΜΤ με επικεφαλής τον Ντενκτάς προέβη σε δολοφονίες και διωγμούς προοδευτικών Τ/κυπρίων επιδιώκοντας να εξουθενώσει την Αριστερά στην τ/κυριακή κοινότητα. Οι δολοφονίες και η τρομοκρατία δεν στάθηκαν ικανές να κλονίσουν τους δεσμούς της Αριστεράς με την τ/κυπριακή κοινότητα, που οικοδομήθηκαν στα γερά θεμέλια κοινών αγώνων.
Oύτε η καταπίεση και τα έκτακτα μέτρα των βρετανών, ούτε η τρομοκρατία του Γρίβα κατόρθωσαν να εξουθενώσουν το AKEΛ. Mετά από τέσσερα χρόνια παρανομίας και κατατρεγμών το Kόμμα μας εξέρχεται από τη δοκιμασία ακόμα πιο δυνατό, ακόμα πιο μαζικό με άρρηκτους τους δεσμούς του με το λαό και τους εργαζόμενους.