ΑΚΕΛ και Κυπριακό

Aπό τον Iούλη του ’74 ο αγώνας του Kυπριακού λαού αποκτά αντικατοχικό περιεχόμενο με κύριο στόχο την αποκατάσταση της ενότητας και της εδαφικής ακεραιότητας της Kύπρου. Το ΑΚΕΛ μέσα στις καινούργιες συνθήκες καθόρισε με σαφήνεια τους στόχους και την τακτική του και από το 1974 μέχρι σήμερα το Κόμμα μας ακολουθεί με συνέπεια και υπευθυνότητα την ίδια πολιτική. Ο λαός μας θα είχε κάθε δικαίωμα να αγωνιστεί ενάντια στην κατοχή με όλα τα μέσα. Όμως, οι συνθήκες της Κύπρου και του περίγυρου της, τα ισοζύγια των δυνάμεων, η ανάγκη συνδιαλλαγής Ε/κυπρίων και Τ/κυπρίων οδήγησαν ευθύς εξ’ αρχής στη θέση ότι ειρηνικός, πολιτικός πρέπει να είναι ο αγώνας του κυπριακού λαού για την κατάκτηση των δικαίων του.

Για το Κόμμα μας ήταν ξεκάθαρο ότι λόγω του προδοτικού πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής η λύση του Κυπριακού θα είναι ένας οδυνηρός αλλά αναγκαίος συμβιβασμός. Το ΑΚΕΛ μελετώντας τις καινούργιες συνθήκες που δημιουργήθηκαν μετά το 1974 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι προκειμένου να αποτραπεί η οριστική διχοτόμηση και να αποκρουστούν τα επεκτατικά σχέδια της Τουρκίας ο συμβιβασμός θα έπρεπε να πάρει τη μορφή της λύσης ομοσπονδίας. Τη θέση αυτή το Κόμμα μας διαμήνυσε με έγγραφο της Κ.Ε. στον Μακάριο τον Νιόβρη του 1974. Όταν αργότερα συνομολογήθηκαν οι συμφωνίες υψηλού επιπέδου το ΑΚΕΛ υποστήριξε αυτές τις συμφωνίες. Και από τότε μέχρι σήμερα το ΑΚΕΛ παραμένει συνεπής υποστηριχτής της λύσης διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας.

Το ΑΚΕΛ αγωνίζεται για ειρηνική λύση του Κυπριακού στα πλαίσια των Ηνωμένων Εθνών και στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και των συμφωνιών υψηλού επιπέδου 1977 και 1979. Η λύση πρέπει να προνοεί την αποχώρηση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων και των εποίκων. Να αποκαθιστά την ενότητα, την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας χωρίς να δίδει δικαιώματα μονομερούς επέμβασης σε οποιαδήποτε ξένη χώρα. Να αποκαθιστά και να διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των κυπρίων, περιλαμβανομένου του δικαιώματος επιστροφής των προσφύγων στα σπίτια και τις περιουσίες τους. Το ΑΚΕΛ με συνέπεια υποστηρίζει την πολιτική ισότητα των δυο κοινοτήτων στα πλαίσια της ομοσπονδίας όπως αυτή καθορίζεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.

Σημαντικό συστατικό στοιχείο της πολιτικής του ΑΚΕΛ στο Κυπριακό είναι η επαναπροσέγγιση Ε/κυπρίων και Τ/κυπρίων. Το Κόμμα μας θεωρεί την επαναπροσέγγιση αναγκαία προϋπόθεση τόσο για την εξεύρεση λύσης όσο και για τη βιωσιμότητα της λύσης που θα εξευρεθεί. Το ΑΚΕΛ αγωνίστηκε μέσα στις πιο αντίξοες συνθήκες για να καταστεί η επαναπροσέγγιση συνείδηση μέσα στο λαό και να υιοθετηθεί σαν επίσημη πολιτική της ε/κυπριακής πλευράς. Είναι κύρια χάρη σ’ αυτούς τους αγώνες που η επαναπροσέγγιση σήμερα γίνεται αποδεχτή από αρκετές ηγεσίες και στις δυο κοινότητες αλλά και από μεγάλο μέρος του λαού Ε/κυπρίων και Τ/κυπρίων. Το ΑΚΕΛ θα συνεχίσει να αγωνίζεται στο μέτωπο της επαναπροσέγγισης και να αντιπαλεύει κάθε εκδήλωση εθνικισμού και σοβινισμού από όπου και αν προέρχεται.

Η δική μας αντίληψη για την επαναπροσέγγιση εδράζεται στη διεθνιστική μας ιδεολογία και την αγάπη για την κοινή μας πατρίδα. Η αντίληψη μας για την επαναπροσέγγιση είναι προέκταση στις σύγχρονες συνθήκες των κοινών αγώνων Ε/κυπρίων και Τ/κυπρίων στα πλαίσια του Λαϊκού Κινήματος, που έγιναν σε προηγούμενες εποχές. Θεωρούμε την επαναπροσέγγιση συστατικό στοιχείο του αντικατοχικού αγώνα του κυπριακού λαού και της προσδίδουμε πρώτιστα πολιτικό και κοινωνικο-ταξικό περιεχόμενο. Για τούτο και το ΑΚΕΛ αποκρούει  απολίτικες και αταξικές προσεγγίσεις που υποβιβάζουν την επαναπροσέγγιση στο επίπεδο ψυχολογικών ασκήσεων. Η επαναπροσέγγιση είναι υπόθεση πρώτα και κύρια των ιδίων των κυπρίων και των οργανωμένων τους συνόλων. Οι όποιες προσπάθειες ξένων κέντρων να ποδηγετήσουν το κίνημα της επαναπροσέγγισης δεν προσφέρουν καλή υπηρεσία στην πάλη του κυπριακού λαού για επανένωση της πατρίδας μας.

Από το 1974 και μετά όλες οι προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού προσέκρουσαν στην αδιαλλαξία της Τουρκίας, στην εμμονή της για λύση δυο ξεχωριστών κρατικών οντοτήτων και στη διεκδίκηση από μέρους της δικαιωμάτων επικυριαρχίας πάνω στην Κύπρο. Τα όποια λάθη χειρισμών έγιναν σ’ αυτά τα χρόνια από την ε/κυπριακή πλευρά δεν αποενοχοποιούν ούτε στο ελάχιστο την Τουρκία και τη σοβινιστική τ/κυπριακή ηγεσία για τις ευθύνες που φέρουν για τη διαιώνιση του Κυπριακού.

Οι τουρκικές θέσεις εύρισκαν πάντα απήχηση στους Νατοϊκούς συνεταίρους της Άγκυρας, οι οποίοι φέρουν μεγάλες ευθύνες τόσο για τη δημιουργία όσο και για τη διαιώνιση του προβλήματος. Η κατάσταση στο Κυπριακό έγινε ακόμα πιο δύσκολη μετά το 1990. Από τη μια η Κύπρος στερήθηκε παραδοσιακών φίλων και υποστηριχτών όπως ήταν η Σοβιετική Ένωση, η κοινότητα των σοσιαλιστικών χωρών και το Κίνημα των Αδεσμεύτων. Από την άλλη μέσα στα πλαίσια της λεγόμενης νέας τάξης πραγμάτων σημειώθηκε σταδιακή εκτροπή από το γράμμα και το πνεύμα των περί Κύπρου ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών, απότοκο της οποίας είναι και το σχέδιο Ανάν. ʼμοιρη ευθυνών για αυτή την εκτροπή δεν είναι και η διακυβέρνηση του Συναγερμού με τα λάθη, τις παραλείψεις, τις παραχωρήσεις και τις αντιφάσεις της.

Το ΑΚΕΛ κρίνοντας ότι το σχέδιο Ανάν είχε και θετικά αλλά και αρνητικά στοιχεία το αποδέχθηκε ως βάση για διαπραγμάτευση. Αγωνίστηκε με όλες του τις δυνάμεις για να επέλθουν οι αναγκαίες αλλαγές που θα επέτρεπαν να γίνει το σχέδιο αποδεκτό και από τις δυο κοινότητες και να οδηγήσει σε μια βιώσιμη και λειτουργική λύση του Κυπριακού. Τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα και η προβλεπόμενη διαδικασία της επιδιαιτησίας του Γ.Γ. δεν επέτρεψαν να γίνει μια ουσιαστική διαπραγμάτευση των δυο πλευρών επί του σχεδίου και να φτάσουμε σε συμφωνημένη λύση. Η επιδιαιτησία του Γ.Γ. υπήρξε άδικη και ετεροβαρής υπέρ των τουρκικών θέσεων. Η παγκύπρια συνδιάσκεψη του Κόμματος που συγκλήθηκε στις 14 Απριλίου 2004,  ζήτησε αναβολή των δημοψηφισμάτων προκειμένου να δοθεί χρόνος για να γίνει διαπραγμάτευση επί των σημείων που ανησυχούσαν την ε/κυπριακή πλευρά και να καλυφθούν τα κενά του σχεδίου. Η πρόταση του ΑΚΕΛ δυστυχώς δεν έγινε αποδεχτή από την τουρκική πλευρά αλλά και ευρύτερα από τον διεθνή παράγοντα. Για τούτο και το ΑΚΕΛ αναγκάστηκε να καλέσει τον λαό να καταψηφίσει το σχέδιο Ανάν όπως κατατέθηκε στο δημοψήφισμα.  Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι πλήρως σεβαστό από το ΑΚΕΛ. Η θέση που πήρε το Κόμμα μας κράτησε ανοικτή την προοπτική για επανάληψη της διαπραγματευτικής διαδικασίας και λύση του Κυπριακού το συντομότερο δυνατό.

Υπό το φως των νέων παγκόσμιων δεδομένων, με κύριο γνώμονα την έγνοια για την επίλυση του Κυπριακού και τη διασφάλιση του μέλλοντος του λαού μας, λαμβάνοντας υπόψη και τα αισθήματα των Τ/κυπρίων συμπατριωτών μας και επειδή το ΑΚΕΛ δεν είναι δογματικό κόμμα διαφοροποιήσαμε τη θέση μας έναντι της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Θεωρώντας ότι η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. παράλληλα με τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Τουρκίας μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για μια σωστή λύση του Κυπριακού και αναγνωρίζοντας ότι το κοινοτικό κεκτημένο μπορεί να μας δώσει επιπρόσθετα όπλα στη διεκδίκηση μιας τέτιας λύσης, το ΑΚΕΛ με απόφαση του 18ου Συνεδρίου τάχθηκε υπέρ της ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε. Αξιοποιούμε την Ε.Ε. χωρίς τις όποιες αυταπάτες για τις δυνατότητες της και γνωρίζοντας ότι και στην Ε.Ε. τα συμφέροντα λειτουργούν πάνω από τις όποιες διακηρύξεις για ευρωπαϊκές αξίες. Ταυτόχρονα διατηρούμε τις κριτικές μας απόψεις και εκτιμήσεις για  το πολιτικο-κοινωνικό και οικονομικό γίγνεσθαι στην Ε.Ε.

Στην παρούσα φάση του Κυπριακού το Κόμμα μας εργάζεται σκληρά, συνεργαζόμενο με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και το Εθνικό Συμβούλιο για τη δημιουργία των προϋποθέσεων επανέναρξης των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό στα πλαίσια των Ηνωμένων Εθνών. Η δημιουργία σωστών προϋποθέσεων έχει τεράστια σημασία δεδομένου ότι θα ήταν ισχυρό πλήγμα για την υπόθεση της Κύπρου μια νέα αποτυχία εξεύρεσης λύσης. Επιδιώκουμε το συντομότερο δυνατό την επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών χωρίς ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα και μακριά από επιδιαιτησίες με στόχο να φτάσουμε σε συμφωνημένη λύση. Αποδίδουμε μεγάλη σημασία στις επαφές μας με τα τ/κυπριακά κόμματα, που πιστεύουν στην επανένωση της Κύπρου. Εργαζόμαστε για να πείσουμε για την ανάγκη να επέλθουν εκείνες οι ουσιαστικές αλλαγές στο σχέδιο του Γ.Γ. που θα επιτρέψουν και στους Ε/κύπριους να το δεχτούν και θα οδηγήσουν σε βιώσιμη και λειτουργική λύση. Οι αλλαγές τις οποίες επιδιώκουμε δεν αλλοιώνουν τη φιλοσοφία του σχεδίου ούτε και αφαιρούν δικαιώματα από την τ/κυπριακή κοινότητα. Στοχεύουμε σε μια λύση που θα εξυπηρετεί τους κυπρίους, Ε/κύπριους και Τ/κύπριους και όχι τους οποιουσδήποτε ξένους.