Φορολογικό Σύστημα – Δίκαιο, Απλό, Αποτελεσματικό
Παναγιώτης Νικολαΐδης – Διευθυντής Έρευνας, EU Tax Observatory, Paris School of Economics
- Να προσελκύσουμε βιώσιμες επενδύσεις, όχι «καυτό χρήμα»
Το βασικό πρόβλημα είναι ότι ακόμα η Κύπρος θεωρείται ως φορολογικός παράδεισος. Το κύριο χαρακτηριστικό είναι ότι έχουμε ένα εξαιρετικά χαμηλό εταιρικό φορολογικό συντελεστή και πολλά άλλα ευνοϊκά φορολογικά στοιχεία που στο τέλος μειώνουν τα φορολογικά έσοδα. Αναγκαστικά θα πρέπει οι φορολογικοί μας συντελεστές να ανέβουν και να προσπαθήσουμε να προσελκύσουμε βιώσιμες επενδύσεις, όχι «καυτό χρήμα». Αυτό είναι το ζητούμενο.
- Η φοροδιαφυγή όπως την εξετάζουμε σήμερα είναι επιλογή πολιτικής
Κάθε χρόνο περίπου, ένα τρις ευρώ δολάρια – δηλαδή το 35% των κερδών των πολυεθνικών εταιριών – περνά μέσα από φορολογικούς παραδείσους και η Κύπρος είναι ένας από αυτούς.
Το θέμα του κατώτατου συντελεστή σε εταιρίες, ο οποίος έχει συμφωνηθεί στο 15% είναι μια πολύ σημαντική μεταρρύθμιση, αλλά όχι ιδανική. Τα έσοδα για την Κύπρο είναι γύρω στα 100-120 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο.
- Ο φόρος υπερκερδών είναι ένας πάρα πολύ λογικός φόρος
Από οικονομικής άποψης τα υπερκέρδη προέκυψαν από την αύξηση του κόστους ενέργειας, η οποία επήλθε κυρίως λόγω του πολέμου. Έτσι είναι λογικό να θεσμοθετήσουμε κάποιους κανόνες για την αύξηση των κερδών η οποία δεν προήλθε από την αύξηση της παραγωγικότητας, αλλά από ένα τρίτο γεγονός.
- Οι λίγοι ζουν από το πλούτο τους και οι πολλοί από το μισθό τους.
Ο μέσος φορολογούμενος πληρώνει γύρω στο 30- 40% του συνολικού του εισοδήματος σε φόρους, ενώ το πλουσιότερο 1% του πληθυσμού πληρώνει περίπου το 15%. Το κράτος έχει τα διαθέσιμα στοιχεία για να επιβάλει ένα φόρο στον πλούτο για στήριξη της κυπριακής οικονομίας και αντιμετώπιση των ανισοτήτων.
Νατάσα Ακκίδου – Πρώην Βοηθός Έφορος Φορολογίας, Συνεργάτης Τομέα Οικονομίας ΑΚΕΛ
- Να αντιμετωπίσουμε τον φορολογούμενο δίκαια και ισότιμα
Η ανάγκη για φορολογική μεταρρύθμιση είναι και άμεση και επιτακτική. Χρειαζόμαστε ένα σύστημα το οποίο να εγγυάται τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών και να θέτει το πλαίσιο για ένα μακροπρόθεσμα ανταγωνιστικό μοντέλο, το οποίο θα επιτρέπει στην οικονομία να μεγεθύνεται.
Στόχος να αντιμετωπίσουμε τον φορολογούμενο δίκαια και ισότιμα με διαφάνεια και χωρίς να αφήνουμε την παραοικονομία να ανθίζει σε βάρος του συστήματος. Η εστίαση από την έμμεση στην άμεση φορολογία είναι αναγκαία.
- Φορολόγηση υπερκερδών για στήριξη της κοινωνίας
Έχουμε από τη μια τα υπερκέρδη των τραπεζών και από την άλλη τα υπερκέρδη στον τομέα της ενέργειας. Και στις δύο περιπτώσεις η φορολόγηση δρα ως προσωρινό μέτρο στοχεύοντας στη φορολόγηση εκείνου του μέρους των κερδών το οποίο δεν έχει αποκτηθεί μέσα από τις αποδοτικές ενέργειες είτε των τραπεζών, είτε των εταιριών ΑΠΕ, αλλά μέσα από εξωγενείς συγκυρίες.
Η άντληση εσόδων από την φορολόγηση των υπερκερδών θα ενισχύσει τη δυνατότητα του κράτους για στοχευμένη στήριξη της κοινωνίας.
- Δεν θεωρούμε ότι η μεγάλη ακίνητη ιδιοκτησία πρέπει παραμένει αφορολόγητη
Η ακίνητη περιουσία έχει πάψει να φορολογείται στην Κύπρο από το 2017. Η επαναφορά του φόρου ακίνητης περιουσίας σε αναθεωρημένες κλίμακες και σύγχρονες εκτιμημένες αξίες ήταν μια πρόταση, την οποία επανάφερε το ΑΚΕΛ, αλλά απορρίφθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση.
Εναλλακτικά, η φορολόγηση της αδρανούσας και μόνο γης, εκτός από τα σημαντικά πρόσθετα φορολογικά έσοδα που θα φέρει στο κράτος, μπορεί να δημιουργήσει κινητοποίηση σε αδρανή τεμάχια γης και ταυτόχρονα μέσω της αυξημένης προσφοράς να επιτευχθεί μείωση στις τιμές τους.
- Αναδιαμόρφωση φορολογίας εισοδήματος
Δεν μπορεί να διατηρηθεί η σημερινή κλίμακα φορολόγησης. Το αφορολόγητο μπορεί να αυξηθεί περιορισμένα, ώστε να καλύψει το μέρος του πληθωρισμού, αλλά τα ψηλά εισοδήματα πρέπει να φορολογηθούν περισσότερο και να προστεθεί τουλάχιστον μια κλίμακα για τα πολύ ψηλά εισοδήματα.
Για τη φορολόγηση των παθητικών εισοδημάτων, δηλαδή των τόκων, των ενοικίων, των μερισμάτων, μπορούμε να εξετάσουμε τη φορολόγηση των τόκων και των ενοικίων αποκλειστικά στον φόρο εισοδήματος και να βρούμε έναν πιο απλό και όχι τόσο ετεροχρονισμένο τρόπο να φορολογούμε τα μερίσματα και ιδιαίτερα τα αδιανέμητα μερίσματα.
Γιώργος Δημητρίου – Μέλος ΔΣ ΚΕΒΕ
- Η φορολογική μεταρρύθμιση να είναι ισορροπημένη
Το φορολογικό σύστημα πρέπει να είναι απλό, να είναι αποτελεσματικό και να υπάρχει συμμόρφωση. Στην απλούστευση του συστήματος θα συμβάλει η μείωση της γραφειοκρατίας, η απλοποίηση των διαδικασιών, η ψηφιοποίηση καθώς και η αξιοποίηση της τεχνολογίας. Από πλευράς μέτρων, η αύξηση του συντελεστή στο 15% τουλάχιστον, μπορεί να γίνει με αντιστάθμισμα σε διάφορα επίπεδα.
Παύλος Καλοσυνάτος – Διευθυντής Ινστιτούτο Εργασίας Κύπρου της ΠΕΟ (ΙΝΕΚ-ΠΕΟ)
- Να συνδεθεί η μεταρρύθμιση με μέτρα κοινωνικής πολιτικής
Για να είναι κοινωνικά δίκαιη η μεταρρύθμιση πρέπει να χαρακτηρίζεται από προοδευτική φορολόγηση των εισοδημάτων και με αντίστοιχη αυξημένη φορολογία των επιχειρηματικών κερδών. Παράλληλα, χρειάζεται μείωση του μεριδίου των έμμεσων φορολογιών που είναι ισοπεδωτικές ιδιαίτερα για τα μεσαία και χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, ενώ η πράσινη φορολογία δεν μπορεί να είναι οριζόντια.
