Η Κύπρος τί κερδίζει κύριε Πρόεδρε; Της Μαρίνας Σάββα

 

Στα διάφορα δημοσιεύματα που κυκλοφόρησαν για το σχέδιο του Προέδρου Χριστοδουλίδη για ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στο ΝΑΤΟ, έγινε αναφορά σε «στρατηγική επιλογή» στη βάση της οποίας ετοιμάστηκε ένα «λεπτομερές καλά μελετημένο σχέδιο μακροπρόθεσμου προσανατολισμού».

Το πρώτο, αυθόρμητο ερώτημα που προκύπτει, είναι αν αυτό το σχέδιο υπάρχει, γιατί δεν ενημερώθηκε κανένας γι’ αυτό. Γιατί για ένα τόσο σημαντικό θέμα που θα καθορίσει την πορεία, τις διεθνείς σχέσεις και την τύχη της Κύπρου, δεν ενημερώθηκε το Εθνικό Συμβούλιο.

Το δεύτερο και ουσιαστικότερο ερώτημα που προκύπτει, είναι τι κερδίζει η Κύπρος από αυτή τη στρατηγική;

Στην περίπτωση που η λέξη «στρατηγική» δεν χρησιμοποιείται για χάριν των εντυπώσεων από το Προεδρικό και όντως έγινε στρατηγική ανάλυση, αξίζει τον κόπο πρώτα ν’ αναφερθούμε σε αυτή τη βασική έννοια. Στρατηγική, αυτό που ονομάστηκε σε περασμένους αιώνες raison d’ etat, σημαίνει ότι η Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη προσδιόρισε τα ζωτικά συμφέροντα της Κύπρου, τα συνέδεσε με τα σημαντικά θέματα ασφάλειας και τις σχέσεις που έχει ή θέλει να έχει με άλλα σημαντικά κράτη και τις προτεραιότητες που θέτει και αποφάσισε ότι αυτό είναι το καλύτερο για την Κύπρο.

Και μια και ξεμύτισαν από διάφορες πλευρές «καθηγητές» του ρεαλισμού για να εξηγήσουν στους «ιθαγενείς» πόσο ωφέλιμη θα είναι αυτή η στρατηγική επιλογή για την Κύπρο, αξίζει να βάλουμε κάτω στοιχεία και στόχους για να δούμε αν εκπληρώνονται.

Από τους founding fathers των ΗΠΑ, στα υπομνήματα του Βίσμαρκ και στη στρατηγική των ΗΠΑ τα πρώτα χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όλες οι σχολές στρατηγικής σκέψης διακρίνονται από ορισμένα κοινά στοιχεία: ορθολογισμός, ρεαλιστική εκτίμηση του διεθνούς πλαισίου, σύνδεση των στρατηγικών και στρατιωτικών επιλογών με τη βεβαιότητα ότι υπάρχουν τα πολιτικά πλεονεκτήματα.

Να τα πάρουμε ένα προς ένα λοιπόν, να δούμε αν το σχέδιο του Προέδρου Χριστοδουλίδη βασίζεται σε μια στρατηγική που εκπληρώνει τα κριτήρια.

Ορθολογισμός. Στη βάση ποιας λογικής η Κύπρος που διαχρονικά κατάφερε, έστω και με σκαμπανεβάσματα στο πέρασμα της Ιστορίας, ν’ αναπτύξει σχέσεις με τα κράτη της ευρύτερης περιοχής αποφασίζει τώρα να κάνει ένα βήμα που θ’ ανατρέψει ισορροπίες; Τι θα κερδίσει σε μια τόσο κρίσιμη συγκυρία από αυτή την κίνηση;

Ρεαλιστική εκτίμηση του διεθνούς πλαισίου. Την ώρα που οι μεγάλοι διεθνείς παίκτες μετρούν τις δυνάμεις τους στα πλαίσια συγκρούσεων που κανένας δε μπορεί να προβλέψει την τροπή που θα πάρουν, τι ακριβώς κερδίζει η Κύπρος με την εμπλοκή της σε πολεμικές επιχειρήσεις παραχωρώντας γη και αέρα σε ξένους στρατούς; Τι ακριβώς κερδίζει με την επιλογή αυτή μια χώρα ημικατεχόμενη και τρομακτικά κοντά στην εστία της σύγκρουσης, με ανοικτό το ενδεχόμενο γενικής ανάφλεξης;

Πολιτικά πλεονεκτήματα. Αντί η Κύπρος ν’ αξιοποιήσει τη θέση της για να γίνει γέφυρα ειρήνης και συνεργασίας, επιλέγει να μην είναι παίκτης για τον εαυτό της, αλλά πιόνι για τους άλλους. Αρκεί μόνο να θυμίσουμε ότι για τα μάτια της «στρατηγικής επιλογής» της υποταγής στις ΗΠΑ και στο ΝΑΤΟ, η Κύπρος καλείται να θυσιάσει τις σχέσεις της με τη Ρωσία και την Κίνα, δύο μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, στα οποία διαχρονικά υπολογίζει η Κυπριακή Δημοκρατία, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις προσπάθειες λύσης του Κυπριακού. Ο μόνιμος κίνδυνος της τουρκικής κατοχής και της διχοτόμησης πώς ακριβώς αποσοβείται αν η Κύπρος παίξει με τη φωτιά της στρατιωτικοποίησης για συμφέροντα άλλων;

Σε αυτά τα κρίσιμα ερωτήματα οφείλει ν’ απαντήσει το Προεδρικό με στέρεα, αν υπάρχουν, επιχειρήματα. Γιατί το «ανάθεμα» του «μείνατε κολλημένοι στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου» εύκολα αντιστρέφεται. Σε μια εποχή που τα δεδομένα επιβάλλουν εξωστρεφή και πολυεπίπεδη εξωτερική επιλογή το «κόλλημα» είναι η κοντόφθαλμη και δογματική εξωτερική πολιτική που αγνοεί τα πραγματικά συμφέροντα του τόπου για να ικανοποιήσει, χωρίς κανένα κέρδος, τα συμφέροντα άλλων.

 

Μαρίνα Σάββα

Μέλος Κ.Ε. ΑΚΕΛ