Ομιλία Γενικού Γραμματέα ΚΕ ΑΚΕΛ Στέφανου Στεφάνου στη συνάντηση – συζήτηση με θέμα Νέο Αναπτυξιακό Μοντέλο Βιώσιμο, Σύγχρονο, Κοινωνικά Προσανατολισμένο

Δευτέρα 10 Ιουλίου 2023 και ώρα 17:00, Δημοσιογραφική Εστία

Αγαπητές φίλες,

Αγαπητοί φίλοι,

Είναι με ιδιαίτερη χαρά που σας καλωσορίζω στη σημερινή Συνάντηση Οικονομίας. Ο στόχος μας είναι με αυτή τη Συνάντηση να δημιουργήσουμε και να ενισχύσουμε ένα δίαυλο επικοινωνίας με όλους εσάς τους προοδευτικούς και κοινωνικά ευαίσθητους ανθρώπους της οικονομίας, της παραγωγής και του επιχειρείν.

Τα ζητήματα της οικονομίας είναι πολύ ψηλά στην πολιτική ατζέντα και στην καθημερινή δράση του ΑΚΕΛ. Κι αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Χωρίς γερή και εύρωστη οικονομία κανένα κράτος δεν μπορεί να επιβιώσει στον σημερινό κόσμο. Χωρίς γερή και εύρωστη οικονομία δεν μπορεί κανένα κράτος να έχει ολοκληρωμένη και αποτελεσματική κοινωνική πολιτική.

Θέλουμε στη σημερινή συνάντηση να ανοίξουμε μια συζήτηση για την κυπριακή οικονομία και τις προοπτικές της, αξιοποιώντας τις γνώσεις, την εμπειρία, την τεχνογνωσία όλων εσάς που ασχολείστε με την πραγματική οικονομία, την παραγωγή, το εμπόριο, τις υπηρεσίες. Αυτή η συζήτηση θα μας βοηθήσει για την περαιτέρω επεξεργασία και ολοκλήρωση των πολιτικών μας θέσεων και για τη διαμόρφωση συγκεκριμένων προτάσεων για την οικονομία και κατ’ επέκταση για την κοινωνία.

Κάποιοι συντηρούν την λανθασμένη αντίληψη ότι το ΑΚΕΛ τάχα δεν ασχολείται με την Οικονομία. Αν εννοούν τη διαπλοκή και τη διαφθορά, τις αρπαχτές και τις εικονικές επενδύσεις των χρυσών διαβατηρίων, ναι, με αυτά δεν ασχολούμαστε και δεν πρόκειται να ασχοληθούμε ποτέ. Για κάποιους αυτή είναι η οικονομική πολιτική. Για ‘μας δεν είναι και δεν πρόκειται να γίνει. Δεν πρόκειται ποτέ να αποδεχθούμε πολιτικές που τα προηγούμενα χρόνια προκάλεσαν μεγάλες ανισορροπίες στην οικονομία και υποθήκευσαν το μέλλον της διασύροντας τη χώρα μας διεθνώς. Δεν πρόκειται ποτέ να υποστηρίξουμε οικονομικές πολιτικές που υπηρετούν μεγάλα συμφέροντα κατεστημένων σε βάρος της κοινωνίας ή τα ιδιοτελή συμφέροντα κάποιων φίλων, συγγενών και γνωστών που πλήττουν τους εργαζόμενους, την επιχειρηματική δραστηριότητα, την οικονομία στο σύνολό της.

Θέλουμε μια οικονομία που να χαρακτηρίζεται από υγεία και να παρουσιάζει δυναμική ανάπτυξη. Μια ανάπτυξη η οποία να καταλήγει σε πολιτικές για την πρόοδο της κοινωνίας, για την ευημερία των ανθρώπων. Αυτό βέβαια για να γίνει χρειάζεται να υπάρχουν ολοκληρωμένες πολιτικές τόσο για την οικονομία όσο και για το κοινωνικό κράτος. Αυτοί είναι οι δύο πυλώνες πάνω στους οποίους το ΑΚΕΛ στηρίζει την πολιτική του και την παρέμβασή του στη δημόσια σφαίρα. Πυλώνες αλληλένδετοι και αλληλοσυμπληρούμενοι.

Για το ΑΚΕΛ είναι ξεκάθαρο: Δεν αντέχει άλλο η Κύπρος την Οικονομία της Αρπαχτής και του πρόσκαιρου κέρδους. Χρειάζεται μια οικονομία βιώσιμη, σύγχρονη, κοινωνικά προσανατολισμένη.

Η οικονομία δεν είναι μόνο αριθμοί και λογιστικές φόρμουλες. Πίσω από τους αριθμούς υπάρχουν πάντοτε άνθρωποι και εργαζόμενοι κι αυτούς είναι που θέλουμε πρώτιστα να υπηρετήσουμε. Θέλουμε να δώσουμε στη χώρα προοπτική, να την οδηγήσουμε μακριά από κινδύνους και περιπέτειες.

Μια οικονομία που να μπορεί να δημιουργεί ποιοτικές θέσεις εργασίας με δικαιώματα για όλους.

Επιδιώκουμε τη διαμόρφωση πολιτικής που να αντιμετωπίζει τις κοινωνικές ανισότητες, να διασφαλίζει την περιβαλλοντική αειφορία και βιωσιμότητα στα δημόσια οικονομικά.

Θέλουμε σταθερότητα στην οικονομία, αλλά και στο χρηματοοικονομικό σύστημα. Πρέπει να αλλάξει η ζημιογόνα για την οικονομία πολιτική αντίληψη ότι για να υπάρχει σταθερότητα πρέπει να φορτώνουμε τα βάρη, ειδικά στις περιόδους κρίσης, οριζόντια σε όλους και συνήθως τα σπασμένα να τα πληρώνουν οι εργαζόμενοι.

Η οικονομία έχει ανάγκη από ένα Κράτος Δικαίου που να χαρακτηρίζεται από την αντικειμενική, διαφανή και αμερόληπτη λειτουργία των θεσμών, καθώς και από ισονομία σε όλους τους τομείς και τις εκφάνσεις της οικονομικής δραστηριότητας του τόπου. Τα τελευταία χρόνια στον τόπο μας αυτά έχουν υποχωρήσει πολύ. Θα μπορούσα να παραθέσω πολλά παραδείγματα, αλλά δεν θα το κάνω. Όχι από αδυναμία, αλλά από έγνοια για το μέλλον. Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον θέλουμε να κάνουμε τη σημερινή συζήτηση για το αναπτυξιακό μας μοντέλο. Θέλουμε να δούμε πώς μπορούμε να οικοδομήσουμε την Κύπρο του αύριο.

Φίλες και φίλοι,

Όταν σχεδιάζουμε για το μέλλον είναι κρίσιμο να γνωρίζουμε ποια δεδομένα έχουμε μπροστά μας.

Η πρώτη διαπίστωση αφορά την εσωτερική πραγματικότητα. Η Κυπριακή οικονομία τα τελευταία χρόνια στηρίχθηκε στην άναρχη ανάπτυξη με αποτέλεσμα τη διόγκωση των εισοδηματικών και κοινωνικών ανισοτήτων. Η ακρίβεια, τα αυξημένα ενοίκια στις αστικές περιοχές, το βάρος του ιδιωτικού χρέους και η στασιμότητα των μισθών και των εισοδημάτων -ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα- έχουν οδηγήσει το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας να βλέπει το μέλλον με απαισιοδοξία και να νιώθει οικονομική ανασφάλεια.

Η δεύτερη έχει να κάνει με την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό. Η απαξίωση της χώρας στο εξωτερικό και η γιγάντωση της διαπλοκής και της διαφθοράς πλήττουν την προοπτική της οικονομίας. Περιορίζουν τη δυνατότητα επενδύσεων, μειώνουν την ευελιξία στην άσκηση οικονομικής πολιτικής και καθιστούν τη χώρα αναξιόπιστο οικονομικό εταίρο.

Γνωρίζουμε ότι τα πράγματα στην οικονομία δεν είναι εύκολα. Αντιλαμβανόμαστε τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού και τις προκλήσεις που συνεχώς αυξάνονται για τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας. Γι’ αυτό και πιστεύουμε ότι το αναπτυξιακό μας όραμα για το μέλλον θα πρέπει να συμπυκνώνει δυο βασικά συστατικά: Οικονομική μεγέθυνση και παράλληλη ενίσχυση του εισοδήματος της κοινωνίας.

Διαχρονική πυξίδα των θέσεων μας είναι:

• Η βιώσιμη ανάπτυξη με επανασχεδιασμό του αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας
• Η αντιμετώπιση των αυξανόμενων εισοδηματικών και κοινωνικών ανισοτήτων
• Ο καταμερισμός των οικονομικών βαρών ανάλογα με το εισόδημα και το οικονομικό εκτόπισμα του καθενός.
• Η διασφάλιση ποιοτικών θέσεων εργασίας με δικαιώματα, αξιοπρεπείς μισθούς και συντάξεις.
• Η στήριξη του επιχειρείν και κυρίως της μικρομεσαίας επιχείρησης που αποτελεί τον βασικό άξονα της οικονομίας.
• Η προστασία του περιβάλλοντος από την άναρχη ανάπτυξη.
• Η ύπαρξη ισονομίας και δικαιοσύνης σε όλα τα επίπεδα της οικονομικής δραστηριότητας, τόσο στον ιδιωτικό, όσο και στον δημόσιο τομέα.

Σε αυτά στηρίζουμε τη δράση μας και με αυτά πορευόμαστε. Γνωρίζουμε πως λειτουργεί η οικονομία και αντιλαμβανόμαστε πως λειτουργούν οι δυνάμεις της αγοράς. Δεν πιστεύουμε όμως ότι κάποιο αόρατο χέρι με μαγικό τρόπο θα μοιράσει όσο το δυνατόν πιο δίκαια τον πλούτο που παράγει η κοινωνία και θα διορθώσει τις ανισότητες. Ούτε και δίνει λύσεις προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος και της κοινωνίας. Είναι φανερό ότι χωρίς αλλαγές στην οικονομική διακυβέρνηση, χωρίς μεταρρυθμίσεις και υποδομές, η οικονομία δεν μπορεί να καλύψει τις σύγχρονες ανάγκες της ανάπτυξης και της κοινωνίας.

Στη δική μας αντίληψη το νέο αναπτυξιακό μοντέλο θα πρέπει να εξυπηρετεί τους παρακάτω στόχους:

Πρώτο, να μεγεθύνει την οικονομία μέσα από παραγωγικές επενδύσεις.

Οι επενδύσεις, εγχώριες και ξένες, πρέπει να μην είναι πρόσκαιρες αλλά να έχουν μόνιμο χαρακτήρα και να εξυπηρετούν ευρύτερους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους. Θέλουμε γερά θεμέλια στην οικονομία, για να μπορέσουμε να χρηματοδοτήσουμε καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους και να κάνουμε τη μετάβαση σε μια ενεργειακά και περιβαλλοντικά φιλικότερη ανάπτυξη.

Δεν θέλουμε η Κύπρος να μείνει καθηλωμένη στον ήλιο και τη θάλασσα και στην προσφορά διεθνών υπηρεσιών. Θέλουμε να γίνει τουριστικός προορισμός σε ολόχρονη βάση, να εξελιχθεί σε εξειδικευμένο κέντρο παροχής ιατρικών υπηρεσιών, να γίνει κόμβος Έρευνας, Καινοτομίας, Τεχνολογίας, Πανεπιστημιακής Αριστείας, να ενισχύσει τη θέση της ως ναυτιλιακό κέντρο διεθνούς εμβέλειας. Να αναπτύξει τον πρωτογενή και τον δευτερογενή τομέα.

Δεύτερο, θέλουμε το νέο αναπτυξιακό μοντέλο να στηρίζει την κοινωνία. Αυτό αποτελεί στόχος πρώτιστης σημασίας, ειδικά στις μέρες μας που ο πληθωρισμός και η ακρίβεια επελαύνουν. Χρειαζόμαστε επειγόντως ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό για ουσιαστική στήριξη των ευάλωτων ομάδων αλλά και της μεσαίας τάξης, που νιώθουν την ακρίβεια να τους πνίγει.

Τρίτο, να κάνει τους πολίτες της χώρας περήφανους που ζουν στην Κύπρο, παρέχοντας τα βασικά αγαθά και  υπηρεσίες στους πολίτες. Ξεκινώντας από την πρόσβαση στη στέγη, τις ποιοτικές υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, αξιοπρεπείς συντάξεις, σύγχρονη εκπαίδευση.

Τέταρτο, να διασφαλίζει σταθερότητα στα δημόσια οικονομικά. Έχουμε την πεποίθηση ότι πρέπει να προωθηθεί μια σε βάθος φορολογική μεταρρύθμιση. Το Κράτος για να μπορεί να στηρίζει την κοινωνία χρειάζεται επαρκείς πόρους. Και για να γίνει αυτό πρέπει να συνεισφέρουν περισσότερο αυτοί που κατέχουν τον μεγάλο πλούτο. Όταν αυτοί που έχουν τη μεγαλύτερη δυνατότητα δεν συνεισφέρουν σημαίνει ότι θα πληρώνουν πολύ περισσότερα αυτοί που δεν έχουν τίποτα.

Πέμπτο, να επενδύσει σ’ ένα Κράτος πρότυπο. Μακριά από λογικές και πολιτικές «λιγότερου Κράτους» που στη δύσκολη ώρα αφήνει τους πολίτες απροστάτευτους. Καλύτερο παράδειγμα από την πανδημία δεν υπάρχει. Χωρίς τα δημόσια νοσηλευτήρια, χωρίς τις κρατικές υποδομές υγείας, δεν θα μπορούσαμε ποτέ να αντιμετωπίσουμε αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση. Η Κύπρος είναι μια μικρή ημικατεχόμενη χώρα, απομονωμένη στην Ανατολική Μεσόγειο, δεν μπορεί τους στρατηγικούς τομείς να τους αφήνει χωρίς έλεγχο.

Έκτο, να εξασφαλίζει αξιοπρεπείς μισθούς και συνθήκες εργασίας.

Διασφαλίζοντας βασικά εργασιακά δικαιώματα, αποκαθιστώντας την αγοραστική δύναμη των μισθών, δίνοντας κίνητρα στους εργοδότες για να κινηθούν προς αυτή την κατεύθυνση.

Για το τέλος άφησα το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Διότι είναι καίριας σημασίας για την οικονομία. Χρειαζόμαστε ένα αξιόπιστο χρηματοπιστωτικό σύστημα που να λειτουργεί προς όφελος και όχι σε βάρος της οικονομίας. Αφήνοντας πίσω την τραπεζική κρίση του 2013 και βάζοντας τέρμα στα φαινόμενα ασυδοσίας και καιροσκοπισμού του παρελθόντος. Που σέβεται τις προσπάθειες και τους κόπους των εργαζομένων και των επιχειρήσεων. Αυτών δηλαδή που τα τελευταία χρόνια έβαλαν πλάτη για να είμαστε σήμερα εδώ. Που αντιλαμβάνεται ότι η σχέση του με την κοινωνία δεν στηρίζεται στον εκβιασμό και την εκμετάλλευση αλλά τη συνεργασία, βάζοντας τέρμα στις καταχρήσεις και τις παράνομες πρακτικές που τόσο πληγώνουν την οικονομία. Διασφαλίζοντας ισχυρή εποπτεία, με λογοδοσία και διαφάνεια, που να επιτρέπει ακόμα και σε συνεργατικά ιδρύματα να έχουν χώρο στο νέο τραπεζικό χάρτη.

Αγαπητές φίλες, Αγαπητοί φίλοι,

Σε αυτά τα πλαίσια σκιαγραφούμε τα επόμενα βήματά μας. Δεν θέλουμε να δούμε την οικονομία να οδηγείται σε σκοτεινές ατραπούς. Όμως δεν είμαστε εδώ για να αφήσουμε την κοινωνία έρμαιο στην ασυδοσία και την εκμετάλλευση. Δεν θέλουμε να δούμε τη διαφθορά να αποτελεί το βασικό πυλώνα παραγωγής πλούτου. Ούτε μπορούμε να δεχθούμε ότι οι επόμενες γενιές θα συνεχίσουν να ζουν χειρότερα από τις προηγούμενες.

Σε αυτό το δρόμο καλούμε τον καθένα και την κάθε μια από εσάς μαζί και χωριστά να συμβάλλετε και να προσθέσετε σε αυτή την προσπάθεια. Το γνωρίζω ότι δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε σε όλα. Αντιλαμβάνομαι  τις διαφορετικές αφετηρίες και τις διαφορετικές παραστάσεις. Όμως η ανάγκη να μπει ο τόπος και η ευημερία του πάνω από όλα είναι ικανή βάση που μπορεί να επιτρέψει την κοινή αντίληψη, την κοινή προσπάθεια και την κοινή πορεία.

Σας ευχαριστώ πολύ για τη συμμετοχή!