Χαιρετισμός Γενικού Γραμματέα Κ.Ε. ΑΚΕΛ Άντρου Κυπριανού στο Οικονομικό Φόρουμ
Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στο 1ο Φόρουμ Οικονομικής Πολιτικής που διοργανώνει το ΑΚΕΛ με θέμα «Κτίζοντας την οικονομία τηs επόμενης δεκαετίας».
Σας ευχαριστώ για την παρουσία και τη συμμετοχή σας στις εργασίες του. Μας τιμά και μας επιβεβαιώνει ταυτόχρονα ότι η πρωτοβουλία που πήραμε ανταποκρίνεται σε μια ώριμη ανάγκη που γίνεται πιεστική καθώς εισερχόμαστε στην τρίτη και ίσως κρισιμότερη δεκαετία του 21ου αιώνα.
Πρόκειται για την ανάγκη που όλοι αισθανόμαστε να ξανασκεφτούμε την οικονομία μας, να ακούσουμε τους πρωταγωνιστές της και να ενημερωθούμε για τις εξελίξεις της. Να προβληματιστούμε μαζί για τις προοπτικές της και να συνειδητοποιήσουμε τους κινδύνους που διατρέχει. Να συμφωνήσουμε για τις προτεραιότητές της, να μη χάσουμε τις όποιες ευκαιρίες και δυνατότητες υπάρχουν ή μπορεί να δημιουργηθούν, για να γίνει η ανάπτυξή της δικαιότερη, σταθερότερη, δυναμικότερη και τελικά ταχύτερη. Να αποκτήσει στρατηγικό βάθος και να προσλάβει διατηρήσιμα χαρακτηριστικά αειφορίας και απεξάρτησης από τις διακυμάνσεις των διεθνών συγκυριών.
Αυτό γίνεται πιο επιτακτικό ιδιαίτερα τώρα που η ανατροπή των γεωπολιτικών ισορροπιών, η καλπάζουσα κλιματική κρίση και οι επιπτώσεις της ψηφιακής επανάστασης έρχονται να προστεθούν στις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης δημιουργώντας ένα νέο πολύ πιο ασταθές, ρευστό και αβέβαιο διεθνές περιβάλλον.
Οι αρνητικές συνέπειες της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που σημάδεψε την προηγούμενη δεκαετία δεν έχουν ακόμα ξεπεραστεί. Οι κοινωνικές ανισότητες πολλαπλασιάζονται παίρνοντας εκρηκτικές διαστάσεις. Το φάσμα της φτωχοποίησης απειλεί όλο και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού. Η κάποτε ευημερούσα μεσαία τάξη συρρικνώθηκε δραματικά. Οι νεότερες γενιές βλέπουν τα κεκτημένα και την ποιότητα ζωής των προηγούμενων γενιών να εξανεμίζονται. Ο εθνικός πλούτος ξεπουλιέται ανεξάρτητα από τη στρατηγική σημασία που έχει για την χώρα. Οι εργασιακές σχέσεις απορυθμίζονται αυξάνοντας τη δυνατότητα εκμετάλλευσης των εργαζομένων από εργοδότες. Η ανησυχία και η ανασφάλεια κυριαρχούν παραλύοντας όχι μόνο τα πιο ευάλωτα κοινωνικά στρώματα αλλά και τις πιο δυναμικές παραγωγικές ομάδες.
Είναι ολοφάνερο ότι το νεοφιλελεύθερο παραγωγικό μοντέλο που κυριάρχησε στις προηγούμενες δεκαετίες εξαντλεί τα περιθώρια βιωσιμότητάς του. Οι αναλύσεις που παλαιότερα ταυτίζονταν με τις ιδεολογικές αρχές της Αριστεράς αποκτούν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για όλους τους παρατηρητές και συντελεστές των παγκόσμιων οικονομικών εξελίξεων. Αρκεί να διαβάσει κανείς τις παρεμβάσεις ειδικών στην τελευταία συνάντηση των οικονομικών ελίτ στο Νταβός για να αντιληφθεί του λόγου το αληθές.
Είναι φανερό ότι αν δεν βρεθεί τρόπος να παραχθεί νέος πλούτος, να λειτουργήσει το Κράτος – Πρόνοιας ως εγγυητής της κοινωνικής συνοχής, να στηριχθεί το εισόδημα των εργαζομένων και να αξιοποιηθεί το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού σε καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας με κατοχυρωμένα δικαιώματα και αξιοπρεπείς συνθήκες, η αποσταθεροποίηση της οικονομίας θα είναι αναπόφευκτη με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το μέλλον της πατρίδας μας και όχι μόνο.
Η επανένωσή της Κύπρου είναι ασφαλώς μία από τις προϋποθέσεις ανάκτησης της αναπτυξιακής δυναμικής και αναθέρμανσης της οικονομίας μας. Πρόσφατες μελέτες που δημοσιεύτηκαν τεκμηριώνουν αναλυτικά τη θέση αυτή.
Δυστυχώς όμως δεν βρισκόμαστε ακόμα εκεί. Ούτε γνωρίζουμε το αν και πότε θα φθάσουμε. Αλλά ακόμη κι αν ανοίξει ο ορίζοντας αυτός, και πάλι ζητούμενο θα παραμένει η διασφάλιση της πρόσβασης του συνόλου των πολιτών στα βασικά αγαθά της παιδείας, της υγείας, της κοινωνικής ασφάλισης και της πλήρους απασχόλησης. Αν η κοινωνική συνοχή δεν αποκατασταθεί και αν δεν θεωρηθεί ως ο πυλώνας που σταθεροποιεί την οικονομία μας και παράγει συγκριτικά πλεονεκτήματα στην ανάπτυξή της, ο κίνδυνος αποσταθεροποίησης θα καταστεί μόνιμη και καταστροφική απειλή. Σταθερή μπορεί να είναι μόνο η οικονομία που προάγει τα συμφέροντα των πολλών και παράγει ευημερία για όλους. Οικονομία που εμπνέει σε όλους σιγουριά, αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση.
Το γεγονός ότι η πλειοψηφία της κοινής γνώμης πιστεύει σήμερα ότι «οι μέρες που έρχονται για την οικονομία θα είναι χειρότερες», θα έπρεπε να μας αφυπνίσει όλους.
Η κυβέρνηση, ωστόσο, φαίνεται να μη το λαμβάνει υπόψη της. Συνεχίζει να πορεύεται στο μονόδρομο που ακολουθεί τα τελευταία εφτά χρόνια αγνοώντας ότι το αφήγημά της για επιτυχή έξοδο από την κρίση είναι μόνο η μισή αλήθεια. Είναι η αλήθεια που αποτυπώνεται στη βελτίωση των οικονομικών δεικτών, όχι όμως και στη ζωή των ανθρώπων.
Το χειρότερο είναι ότι εξακολουθεί να λαμβάνει μονομερείς αποφάσεις, χωρίς διάλογο και διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους, χωρίς σχέδιο και όραμα για το μέλλον.
Από το κούρεμα των καταθέσεων και την εφαρμογή του μνημονίου, μέχρι την προσέλκυση επενδύσεων έναντι εκχώρησης υπηκοοτήτων και τη διάλυση του Συνεργατισμού, τα μέτρα που λαμβάνονται είναι απλώς πυροσβεστικά. Είναι αποσπασματικά. Παράγουν ευκαιριακού χαρακτήρα αποτελέσματα. Δε δίνουν εναλλακτικές λύσεις. Δεν ενθαρρύνουν καινοτόμες πρωτοβουλίες. Δεν απελευθερώνουν τις δημιουργικές δυνάμεις του τόπου. Το κυριότερο είναι ότι σπρώχνουν κάτω από το χαλί τα διαρθρωτικά προβλήματα της κυπριακής οικονομίας υπονομεύοντας το μέλλον της. Καλλιεργούν τον εφησυχασμό για τη βιωσιμότητα του υφιστάμενου παραγωγικού μοντέλου ενώ το ζητούμενο είναι να αλλάξει πριν γίνουν αξεπέραστα τα αδιέξοδα στα οποία οδηγείται.
Σε αυτό το ζητούμενο θέλουμε να ανταποκριθεί η πρωτοβουλία μας. Σε αυτό το ζητούμενο φιλοδοξούμε να αναζητήσουμε μαζί τις προσφορότερες απαντήσεις. Αυτός είναι ο λόγος που αποφασίσαμε να οργανώσουμε το Οικονομικό Φόρουμ.
Δεν θέλουμε να καταστήσουμε το Φόρουμ ένα ακόμα βήμα άσκησης κριτικής στην Κυβέρνηση. Θέλουμε να εγκαινιάσουμε ένα θεσμό που φιλοδοξεί να γίνει ετήσιος και να λειτουργεί ως βήμα διαλόγου μέσα από τον οποίο να παράγονται νέες ιδέες. Να κατατίθενται δημιουργικές προτάσεις με στόχο τον απεγκλωβισμό της οικονομίας μας από τους μύθους και τα δόγματα που την εγκλωβίζουν στο παρελθόν ανακυκλώνοντας τα προβλήματα ενός ξεπερασμένου από τις εξελίξεις αναπτυξιακού παραδείγματος. Να προχωρήσουμε σε μεταρρυθμίσεις που πραγματικά εξυπηρετούν την κοινωνία και όχι τις όποιες σκοπιμότητες.
Είναι καιρός κατά την άποψη μας να αφήσουμε κατά μέρος στερεότυπα, προκαταλήψεις και ιδεοληψίες, να αντικρύσουμε κατάματα την πραγματικότητα και να επανεξετάσουμε τις πολιτικές που επηρεάζουν την πορεία της οικονομίας κάτω από το φως των επιπτώσεων που έχουν στις επιχειρήσεις, τους εργαζόμενους και το περιβάλλον.
Δεν είναι ούτε με την αποσιώπηση των πραγματικών προβλημάτων ούτε με την εμμονή σε άγονες προσεγγίσεις και αντιπαραθέσεις που θα βρούμε το δρόμο για τη γεφύρωση των αντικρουόμενων συμφερόντων, την εξάλειψη των ανισοτήτων και την εξεύρεση των εναλλακτικών λύσεων που με διαφάνεια, ειλικρίνεια, συναινετικές διαδικασίες και προγραμματικές συγκλίσεις θα δώσουν στα παιδιά μας τη δυνατότητα να ζήσουν τα όνειρά τους.
Κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών του 1ου Φόρουμ Οικονομικής Πολιτικής είμαι σίγουρος ότι θα μας κάνουν όλους σοφότερους. Θα δώσουν τροφή για εποικοδομητικές σκέψεις και το παράδειγμα ενός διαλόγου από τον οποίο όλοι θα βγουν κερδισμένοι και αποφασισμένοι να συμβάλουν, ακόμα και με τις διαφωνίες τους, στην επίτευξη μιας νέας προσέγγισης στην οικονομία. Προσέγγισης με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα.
Μιας συμφωνίας που θα επιτρέψει στην οικονομία μας να ξεπεράσει τις αδυναμίες της, να δώσει στους εργαζόμενους, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τους αυτοεργοδοτούμενους, τους νέους επιστήμονες, τη νεοφυή επιχειρηματικότητα και την κοινωνία ευρύτερα, την ενθάρρυνση που χρειάζεται για να κινητοποιήσει τις δυνάμεις και να ξεπεράσει τους φόβους και τις ανησυχίες της.
Εύχομαι η συλλογική σοφία, οι γνώσεις και οι εμπειρίες των εισηγητών από την Κύπρο και το εξωτερικό αλλά και οι τοποθετήσεις αυτών που με τις παρεμβάσεις τους θα συμβάλουν στο διάλογο που θα αναπτυχθεί στις επιμέρους θεματικές συζητήσεις του Φόρουμ, να μας βοηθήσουν να καταλήξουμε στα σωστά συμπεράσματα.
Τους ευχαριστώ και πάλι θερμά για την εδώ παρουσία και τη συμβολή τους στην υλοποίηση αυτής της προσπάθειας.
Τα θέματα που θα συζητηθούν σήμερα και αύριο περιλαμβάνουν:
- τη βιωσιμότητα του σημερινού μοντέλου ανάπτυξης και την αντιμετώπιση των εισοδηματικών και κοινωνικών ανισοτήτων που υπάρχουν σήμερα.
- το δικαιότερο επιμερισμό των φορολογικών βαρών, την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και την αντιμετώπιση της παραοικονομίας και της φοροδιαφυγής.
- την ανάλυση των σύγχρονων τάσεων στην εργασία, τις δράσεις που απαιτούνται για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των εργαζομένων και τους τρόπους αντιμετώπισης των φαινομένων φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού
- και βεβαίως την έναρξη του διαλόγου για το πώς η οικονομική ανάπτυξη της επόμενης δεκαετίας μπορεί να θέσει το σεβασμό του περιβάλλοντος και την προστασία των φυσικών πόρων ως βασική και αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα.
Είμαι σίγουρος ότι τα συμπεράσματα, έστω και διαφορετικά, θα συγκλίνουν στη διαπίστωση ότι χωρίς τον άνθρωπο και τις ανάγκες του στο επίκεντρό της η οικονομία δεν πάει πουθενά.
