Η επιστολή του ΑΚΕΛ προς τον Πρόεδρο για την πρόταση Ακιντζί

Δημοσιοποιούμε σήμερα την επιστολή που απέστειλε το ΑΚΕΛ στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, την περασμένη Πέμπτη, 18 Ιουλίου 2019 με θέμα τη στάση της ελληνοκυπριακής πλευράς στην πρόταση Ακιντζί σχετικά με το Φυσικό Αέριο.

Όπως είναι γνωστό το ΑΚΕΛ τοποθετούμενο στο θέμα, είχε εκφράσει τη θέση ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν μπορεί απλά να απορρίψει την πρόταση, αλλά ότι πρέπει να απαντήσουμε με αντιπρόταση.

Οι απόψεις και προτάσεις του ΑΚΕΛ υπάρχουν στην επιστολή που αποστέλλουμε.

H επιστολή:

20/07/2019

“Λευκωσία, 18 Ιουλίου 2019

 

Α.Ε. Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας

κ. Νίκο Αναστασιάδη

Επικοινωνώ μαζί σας με την παρούσα επιστολή προκειμένου να σας μεταφέρω και γραπτώς τις ολοκληρωμένες απόψεις του ΑΚΕΛ αναφορικά με την πρόταση Ακιντζί για το ζήτημα των υδρογονανθράκων γύρω από το νησί.

Όπως έχω ήδη αναφέρει κατά την τελευταία συνεδρία του Συμβουλίου Αρχηγών, το ΑΚΕΛ θεωρεί ότι η πρόταση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Κάτι που τονίζεται και στο κοινό ανακοινωθέν. Από εκεί και πέρα, όμως, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι ιδιαίτερα μέσα στις σημερινές άκρως δυσμενείς συνθήκες η στείρα άρνηση δεν μπορεί να είναι η καταληκτική μας λέξη. Η απόρριψη της πρότασης πρέπει απαραίτητα να συνοδεύεται με αντιπρόταση της ελληνοκυπριακής πλευράς.

 Αμετάθετος στόχος και ύψιστη προτεραιότητά μας πρέπει να είναι η λύση του Κυπριακού εντός του συμφωνημένου πλαισίου. Από το 1974 έχουμε συναποφασίσει ότι ο μόνος τρόπος επιδίωξης λύσης του Κυπριακού είναι η διεξαγωγή ουσιαστικών διαπραγματεύσεων. Ως εκ τούτου αυτή η παράμετρος χρειάζεται να συνυπολογιστεί όταν αποφασίζουμε για το θέμα. Είναι πεποίθηση μας ότι το ζήτημα του φυσικού αερίου μπορεί και πρέπει να αξιοποιηθεί ως κίνητρο για τη λύση.

Ανεξάρτητα από τις καλά γνωστές απόψεις της ελληνοκυπριακής πλευράς ότι αποκλειστικός υπαίτιος για το παρατεταμένο αδιέξοδο είναι η Τουρκία, δυστυχώς ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών έχει διαφορετική άποψη, όπως τη διατυπώνει σε εκθέσεις του που υποβλήθηκαν μετά το ναυάγιο του Κραν Μοντανά: θεωρεί ότι και οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις είχαν θετική συμβολή στο μείζον ζήτημα της ασφάλειας και των εγγυήσεων και ότι η ευθύνη για το ναυάγιο ανήκει στους δύο ηγέτες.

Την ίδια στιγμή μας ανησυχούν οι εξελίξεις στην τουρκοκυπριακή κοινότητα. Το παρατεταμένο αδιέξοδο καθώς και η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, δεν βοηθά τις δυνάμεις που επιθυμούν λύση στο συμφωνημένο πλαίσιο και ενισχύει όσους επιδιώκουν λύση δύο κρατών. Αυτό απομακρύνει ακόμα περισσότερο την προοπτική της λύσης και μας φέρνει πιο κοντά στην οριστική διχοτόμηση.

Η ιστορία του Κυπριακού από το 1974 και μετά καταδεικνύει ότι τα πιο σοβαρά τετελεσμένα προκύπτουν σε περιόδους διαπραγματευτικού κενού. Πόσο μάλλον που αυτή τη φορά ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ απάλλαξε την Τουρκία από τις ευθύνες της. Ήταν, λοιπόν, αναμενόμενο ότι η συνέχιση του αδιεξόδου θα οδηγούσε κάποια στιγμή σε νέα απαράδεκτα τετελεσμένα, τα οποία σήμερα έχουμε μπροστά μας.

Η πρόταση Ακιντζί, η οποία προφανώς στηρίζεται από την  Τουρκία, επιδεινώνει περαιτέρω την κατάσταση και αποπροσανατολίζει από το πραγματικό πρόβλημα που εξακολουθεί να είναι η συνολική επίλυση του Κυπριακού. Φαίνεται ότι οι επανειλημμένες διαβεβαιώσεις σας ότι είμαστε έτοιμοι για επανέναρξη των συνομιλιών και συνέχισή τους από εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντανά, με τον τρόπο που γίνονται, δεν έχουν πείσει το Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ.

Η πρόταση Ακιντζί πάσχει πρώτα και κύρια διότι αποσυνδέει το ζήτημα του φυσικού αερίου από τις προσπάθειες για λύση του Κυπριακού. Αποσκοπεί στην «επίλυση» του ζητήματος των υδρογονανθράκων χωρίς να διαφαίνεται στον ορίζοντα οποιαδήποτε προοπτική για συνολική λύση. Αν αυτό γινόταν αποδεκτό όχι μόνο θα οδηγούσε σε αχρήστευση του σημαντικού αυτού κινήτρου για να φτάσουμε σε λύση αλλά  θα λειτουργούσε και ως αντικίνητρο. Πέραν αυτού βέβαια υπάρχουν και άλλες απαράδεκτες πρόνοιες που δεν επιτρέπουν την αποδοχή της πρότασης.

Θεωρούμε όμως ότι η αρνητική απάντηση στην πρόταση του Τουρκοκύπριου ηγέτη θα πρέπει να συνοδεύεται με έκφραση ετοιμότητας για επανέναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας στη βάση του πλαισίου Γκουτιέρες από το σημείο που είχε μείνει στο Κραν Μοντανά, με διασταυρούμενη διαπραγμάτευση των έξι βασικών θεμάτων στα δύο διαφορετικά τραπέζια. Στόχος θα πρέπει να είναι η κατάληξη σε στρατηγική συναντίληψη το συντομότερο, κάτι που ουσιαστικά θα ισοδυναμούσε με αντίστροφη μέτρηση για συνολική διευθέτηση. Πρέπει να προβληματιστείτε γιατί μέχρι στιγμής ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ δεν έχει πειστεί για τη βούληση της πλευράς μας και να πράξετε τα δέοντα έτσι ώστε ο ΟΗΕ να πειστεί ότι αυτή τη φορά «η διαδικασία θα οδηγήσει σε πρόοδο που να έχει νόημα» (πρόσφατη έκθεση Γ.Γ. για την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ).   Βεβαίως οι γεωτρήσεις της Τουρκίας δυσχεραίνουν αυτό το στόχο αλλά είμαστε ακράδαντα πεπεισμένοι ότι αν πειστεί ο  Γενικός Γραμματέας, τότε η Τουρκία είτε θα βρει τρόπο τουλάχιστον να αναστείλει τις προκλήσεις και να δώσει χώρο και χρόνο στις συνομιλίες είτε θα μείνει η ίδια εκτεθειμένη.

Πρέπει ταυτόχρονα στην απάντησή σας να κάνετε κινήσεις προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης κάποιων ανησυχιών των Τουρκοκυπρίων και της Τουρκίας για τα θέματα του Φυσικού Αερίου, χωρίς φυσικά να ξεπερνάτε τις κόκκινες γραμμές μας. Θα μπορούσατε να διακηρύξετε ότι αν επιτευχθεί η στρατηγική συναντίληψη, κάτι που στην πράξη θα καταστήσει αναπόδραστη τη συνολική λύση, τότε μπορεί να συζητηθεί το ζήτημα της εμπλοκής των Τουρκοκυπρίων στα θέματα του φυσικού αερίου. Αυτό απαντά στο επίμονο αίτημά τους για συνδιαχείριση ανεξάρτητα από τη λύση ενώ ταυτόχρονα  δεν εξουδετερώνει την καταλυτική επίδραση του εν λόγω ζητήματος στην προσπάθεια για λύση. Πέραν τούτου, αν όλοι εννοούμε αυτό που λέμε για συνέχιση των συνομιλιών από εκεί που είχαν μείνει, είναι φανερό ότι σε σύντομο διάστημα θα διαφανεί κατά πόσο είναι εφικτή η κατάληξη ή όχι.  Αυτό επειδή, όπως και ο ίδιος έχετε κατ’ επανάληψη διακηρύξει, είχαμε φτάσει πολύ κοντά σε όλα τα θέματα. Υπενθυμίζω σχετικά ότι εσείς ο ίδιος είχατε υποβάλει πρόταση στο ίδιο πνεύμα πολύ πριν το Κραν Μοντανά, αναφέροντας ότι όλα τα σχετικά εκκρεμούντα θέματα θα μπορούσαν να συζητηθούν σε ένα τελικό στάδιο των διαπραγματεύσεων.

Αναφορικά με τα κίνητρα προς την Τουρκοκυπριακή κοινότητα θα πρέπει να επαναβεβαιωθούν οι συγκλίσεις Χριστόφια-Ταλάτ που επαναβεβαιώθηκαν από Εσάς και τον κ. Ακιντζί για τις θαλάσσιες ζώνες, τους φυσικούς πόρους και το διαμοιρασμό των ομοσπονδιακών εσόδων. Αυτές στην πραγματικότητα θα επιλύσουν το ζήτημα του φυσικού αερίου ταυτόχρονα με τη λύση του Κυπριακού.

Πιστεύουμε ότι μια κίνηση που δεν θα άφηνε αδιάφορη την Τουρκία είναι μια δέσμευση ότι είμαστε έτοιμοι, μετά τη λύση του Κυπριακού, η ομοσπονδιακή Κύπρος και η Τουρκία να αρχίσουν συνομιλίες για οριοθέτηση στη βάση του Δικαίου της Θάλασσας. Και ότι ανεξάρτητα από την πορεία αυτής της διαπραγμάτευσης, η ομοσπονδιακή Κύπρος και η Τουρκία θα αρχίσουν συνομιλίες για σύναψη αμοιβαία επωφελούς συμφωνίας για μεταφορά φυσικού αερίου προς την Τουρκία με αγωγό είτε για δική της χρήση είτε για μεταφορά προς άλλους προορισμούς.

Τέλος, στην απάντησή σας πιστεύουμε ότι δεν θα έχετε δυσκολία να αποδεχθείτε τη δημιουργία Κοινού Ταμείου Υδρογονανθράκων υπενθυμίζοντας ότι έχει ήδη θεσπιστεί νομοθεσία για τέτοιο Ταμείο και μάλιστα χωρίς το δικαίωμα εκταμιεύσεων, ακριβώς λόγω της εκκρεμότητας του Κυπριακού.

Όπως και το να υπενθυμίσετε ότι με τη λύση του Κυπριακού η τουρκοκυπριακή κοινότητα θα έχει λόγο στα θέματα υδρογονανθράκων λόγω της αποτελεσματικής συμμετοχής της στα όργανα και τις αποφάσεις της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Πιστεύουμε ότι οι εξελίξεις καταδεικνύουν ότι επιβάλλεται η από μέρους σας επαναβεβαίωση της σύγκλισης για μια θετική ψήφο στο Υπουργικό Συμβούλιο και όχι η εμμονή σε συρρίκνωση της, περιλαμβανομένων μάλιστα των θεμάτων που αφορούν στους υδρογονάνθρακες. Θα μπορούσατε επίσης να επαναβεβαιώσετε τη σύγκλιση ότι τα θέματα των υδρογονανθράκων θα περιλαμβάνονται σε εκείνα που θα απαιτούνται ειδικές πλειοψηφίες στη Γερουσία.

Είμαστε ακράδαντα πεπεισμένοι ότι αν η απάντησή σας περιλαμβάνει τα πιο πάνω στοιχεία μπορεί να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά ενώ στην χειρότερη περίπτωση θα πείσει διεθνώς για τις καλές προθέσεις μας και θα μεταφέρει την πίεση στην τουρκική πλευρά. Αντιθέτως, αν η απάντηση περιοριστεί σε απόρριψη της πρότασης Ακιντζί και απλή τεκμηρίωση της θέσης μας, τότε η Τουρκία θα κερδίσει έδαφος και στο διπλωματικό τομέα, αφού η διεθνής κοινότητα μάλλον δεν θα μας κατανοήσει.  Η κατάσταση θα επιδεινωθεί αν η τουρκική πλευρά προβεί σε κίνηση για τα Βαρώσια, ανεξάρτητα από το περιεχόμενο της, γιατί θα θεωρηθεί ως δεύτερη πρωτοβουλία.

Είναι αδήριτη ανάγκη η άμεση επανέναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας, γιατί σε αντίθετη περίπτωση τα τετελεσμένα θα συνεχίζονται και η ένταση θα αυξάνεται. Ταυτόχρονα ο σφιχτός εναγκαλισμός της τουρκοκυπριακής κοινότητας από την Τουρκία θα συνεχιστεί, ενώ οι δυνάμεις που επιθυμούν και επιδιώκουν λύση αποδυναμώνονται ολοένα και περισσότερο και ενισχύονται οι φωνές για λύση δύο κρατών. Είναι φανερό ότι ενόσω συντελούνται όσα προαναφέρω ο κίνδυνος της οριστικής διχοτόμησης θα γίνεται ολοένα και μεγαλύτερος.

Είναι σεβαστό το γεγονός ότι η λήψη απόφασης για το πώς θα απαντήσετε στον κ. Ακιντζί είναι αποκλειστικό σας δικαίωμα. Η παράκληση μας είναι να σκεφτείτε πολύ σοβαρά για το πώς θα απαντήσετε. Η κλεψύδρα δυστυχώς αδειάζει και οι κίνδυνοι είναι τεράστιοι για τη χώρα και το λαό μας.

Με εκτίμηση,

Άντρος Κυπριανού

Γενικός Γραμματέας ΚΕ ΑΚΕΛ”