Διακήρυξη του 23^ου Συνεδρίου του ΑΚΕΛ για το Κυπριακό

Το 23^ο Συνέδριο του ΑΚΕΛ, που συνήλθε στη Λευκωσία από τις 2 μέχρι τις 4 Ιουλίου 2021, απευθύνει κάλεσμα προς το σύνολο του κυπριακού λαού, ανεξαρτήτως κοινοτικής προέλευσης, για συνεργασία και κοινό αγώνα υπέρ της απελευθέρωσης και επανένωσης της πατρίδας και του λαού μας. Η κοινώς αποδεκτή διαπίστωση πως το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα θα καθορίσει την πορεία του Κυπριακού προβλήματος και η εντεινόμενη ανησυχία μας για τον κίνδυνο της οριστικής διχοτόμησης, καθιστούν αναγκαία την άμεση και δυναμική μας αντίδραση.

Ελληνοκύπριοι, Τουρκοκύπριοι, Μαρωνίτες, Αρμένιοι και Λατίνοι,

Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες,

1. Το ναυάγιο της Διάσκεψης για την Κύπρο στο Κραν Μοντανά το καλοκαίρι του 2017, διαδέχτηκε μια περίοδος παρατεταμένου διαπραγματευτικού αδιεξόδου. Η μικρή απόσταση που απέμενε για να καταλήξει η εν λόγω Διάσκεψη σε στρατηγική συναντίληψη με ορατή την προοπτική επίτευξης συνολικής λύσης, μετατράπηκε στα χρόνια που ακολούθησαν σε τεράστια απόσταση.
2. Την κύρια ευθύνη για τη συνεχιζόμενη εδώ και δεκαετίες αποτυχία λύσης του Κυπριακού έχει η κατοχική Τουρκία, η οποία εξακολουθεί να παραβιάζει απροκάλυπτα την ανεξαρτησία και εδαφική ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στην απουσία ουσιαστικού διαλόγου, η Τουρκία συνέχισε να προχωρά σε παράνομες δραστηριότητες εντός των χωρικών υδάτων και της οριοθετημένης ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και να κλιμακώνει τις μεθοδεύσεις για τον παράνομο εποικισμό των Βαρωσίων. Εν τω μεταξύ, η από μέρους της Τουρκίας επιβολή του διχοτομιστή Ερσίν Τατάρ στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας έχει διευκολύνει αυτές τις μεθοδεύσεις. Την ίδια στιγμή, οι λανθασμένοι χειρισμοί του Προέδρου Αναστασιάδη και η αδυναμία του να πείσει τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ ότι είχε την πολιτική βούληση να προχωρήσει μέχρι τέλους στο Κραν Μοντανά, επέτρεψαν την απενοχοποίηση της Τουρκίας από τη διεθνή κοινότητα. Γεγονός που, ανάμεσα σε άλλα, έδωσε το άλλοθι στην Άγκυρα να προχωρά από το 2017 μέχρι σήμερα στη δημιουργία νέων και άκρως επικίνδυνων τετελεσμένων χωρίς κανένα ουσιαστικό κόστος.
3. Η διαρκής καλλιέργεια ψευδαισθήσεων για τον τρόπο αντιμετώπισης των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας από την κυβέρνηση Αναστασιάδη και η αποσύνδεσή του από την πορεία του Κυπριακού, έχει εκθέσει περαιτέρω την ανεπάρκεια Προεδρικού-ΔΗΣΥ στη διαχείριση του Κυπριακού. Δεν έλαβαν υπόψη την ιστορική εμπειρία που διδάσκει ότι τα χειρότερα τετελεσμένα επισυμβαίνουν σε περιόδους διαπραγματευτικού κενού, όπως δυστυχώς επιβεβαιώνεται και σήμερα.
4. Η απουσία ουσιαστικού διαλόγου, οι επαναλαμβανόμενες παλινδρομήσεις και η αμφισβήτηση του διαπραγματευτικού κεκτημένου που είχε διαμορφωθεί μέχρι και το τέλος της Διάσκεψης για την Κύπρο, καθώς επίσης και η πρόταξη «νέων ιδεών» που αναιρούν υφιστάμενες συγκλίσεις, εγκλώβισαν την προοπτική επανέναρξης ενός διαλόγου που να έχει νόημα. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ και η διεθνής κοινότητα συνέχισαν να αμφιβάλλουν για την ετοιμότητα των πλευρών να προσέλθουν σε ένα ουσιαστικό διάλογο. Ταυτόχρονα, η Τουρκία επιδόθηκε σε μια προσπάθεια αμφισβήτησης του συμφωνημένου πλαισίου λύσης, προτάσσοντας την απαράδεκτη θέση για λύση δύο κρατών.
5. Η έλλειψη πολιτικής βούλησης του Προέδρου Αναστασιάδη να διαμορφώσει και να υπηρετήσει πειστικά μια στρατηγική που να υπηρετεί την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από εκεί που είχαν μείνει το 2017, όπως διακηρύττει ότι επιδιώκει, εκφράστηκε έντονα μέσα από την προσπάθεια αποδόμησης της ολοκληρωμένης πρότασης που τον Δεκέμβριο του 2020 κατέθεσε το ΑΚΕΛ. Το πρώτο σκέλος της οποίας αφορούσε την επανέναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας και το δεύτερο την παροχή κινήτρων προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα και την Τουρκία – χωρίς να ξεπερνούμε κόκκινες γραμμές της ελληνοκυπριακής κοινότητας – ώστε είτε να συνεργαστούν προς αυτή την κατεύθυνση είτε να εκτεθούν.
6. Κάτω από τις διαμορφωθείσες συνθήκες, η άτυπη διάσκεψη της Γενεύης τον περασμένο Απρίλιο δεν είχε πιθανότητα επιτυχίας. Ο κύριος λόγος ήταν η επίσημη υποβολή της απαράδεκτης θέσης της Τουρκίας και του Τουρκοκύπριου ηγέτη για λύση δύο κρατών. Ούτε όμως ο κ. Αναστασιάδης έπεισε για την ετοιμότητά του να συνεχίσει από εκεί που είχαμε μείνει το 2017, αφού η αυτονόητη απόρριψη της τουρκικής θέσης δεν συνοδεύτηκε με κάποια πειστική αντιπρόταση. Ως αποτέλεσμα διαφαίνεται άμεσος κίνδυνος εκτροπής από τη συμφωνημένη βάση διαπραγμάτευσης και λύσης του Κυπριακού.
7. Το ΑΚΕΛ, χωρίς σύνδρομα αυτοδικαίωσης και με μοναδικό γνώμονα το συμφέρον του τόπου και του συνόλου του κυπριακού λαού, εκτιμά ότι οι εξελίξεις στο Κυπριακό επιβεβαιώνουν την ορθότητα των θέσεων που δημόσια διατυπώνει, καθώς και των προτάσεων που κατά καιρούς έχει υποβάλει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Για να αποτραπούν η διολίσθηση του Κυπριακού, η δημιουργία νέων επικίνδυνων τετελεσμένων και η οριστική διχοτόμηση, πρέπει άμεσα να επαναρχίσουν ουσιαστικές διαπραγματεύσεις με προοπτική επιτυχούς κατάληξης. Για να γίνει όμως αυτό, μοναδική επιλογή που υπάρχει ενώπιον μας συνιστά η επανέναρξη τους από εκεί που έμειναν κατά τις συνομιλίες του Κραν Μοντανά, δηλαδή στη βάση της κοινής διακήρυξης του 2014, του Πλαισίου Γκουτέρες της 30^ης Ιουνίου 2017 και με το κεκτημένο των συγκλίσεων που είχαν επιτευχθεί, ενώ οι όποιες γεφυρωτικές προτάσεις πρέπει να αφορούν μόνο τα εκκρεμούντα ζητήματα.
8. Το ΑΚΕΛ, στηριζόμενο στην μακρόχρονη ιστορία του, στην πατριωτική ιστορική διαδρομή του και αντλώντας δύναμη από τον κυρίαρχο λαό που επιθυμεί και δικαιούται να ευημερεί σε μια ελεύθερη πατρίδα, θα συνεχίσει να αγωνίζεται ενάντια στο διχοτομικό στάτους κβο και σε κάθε αλλότριο σχεδιασμό για το μέλλον της πατρίδας και του λαού μας. Θα εντείνουμε την προσπάθειά μας, ώστε σε αυτή την τόσο κρίσιμη περίοδο για την πορεία του Κυπριακού, οι δυνάμεις της λύσης και στις δύο κοινότητες να σταθούν ανάχωμα στις όποιες επικίνδυνες μεθοδεύσεις εκτός αλλά και εντός της Κύπρου. Ασυμβίβαστα και ακούραστα, με συνέπεια στο συμφωνημένο πλαίσιο της δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα και στις αρχές που πρέπει να διέπουν τη λύση του Κυπριακού, θα συνεχίσουμε να βρισκόμαστε στην πρωτοπορία της καθημερινής δράσης για ένα μέλλον ειρηνικό και πραγματικά ελπιδοφόρο.