Το Κυπριακό ενόψει της ουσιαστικής διαπραγμάτευσης, της Σταύρης Καλοψιδιώτου

Είναι γεγονός ότι τα ζητήματα οικονομίας έχουν εδώ και καιρό τη μερίδα του λέοντος στις δημόσιες συζητήσεις, στις τοποθετήσεις των κομμάτων και στην καθημερινή έγνοια των πολιτών. Είναι όμως εξίσου καίριας σημασίας για το μέλλον του τόπου και οι διεργασίες για το εθνικό μας ζήτημα, οι οποίες εκτυλίσσονται παράλληλα.

Αν είναι ένας προβληματισμός που προστίθεται μετά τις συναντήσεις της Νέας Υόρκης, αυτός αφορά στο ρόλο που προτίθενται να διαδραματίσουν τρίτοι παράγοντες, όπως οι ΗΠΑ στο Κυπριακό. Και κατά πόσον θα διασφαλιστεί ταυτόχρονα το περιεχόμενο και η μη εκτροπή από τη λογική της κυπριακής ιδιοκτησίας λύσης. Βέβαια, αυτός ο προβληματισμός δεν πρέπει να ερμηνευτεί ως αρνητισμός στην όποια συνδρομή για λύση προς τη σωστή κατεύθυνση, η οποία είναι καλοδεχούμενη μέσα στο πλαίσιο των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων.

Για να αποφευχθούν παράλληλες διαδικασίες που καθόλου βέβαιο δεν είναι ότι θα φέρουν θετικό πρόσημο, είναι ιδιαίτερα σημαντικό στη σημερινή ουσιαστική φάση των διαπραγματεύσεων να γίνουν χειρισμοί διαφορετικοί από αυτούς που έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα.  Τόσο επί της ουσίας όσο και από πλευράς τακτικής. Η δυνατότητα αποφυγής ενός νέου αδιεξόδου και της πιθανής άσκησης αθέμιτων πιέσεων για λύση έξω από το συμφωνημένο πλαίσιο- εξέλιξη που θα εξυπηρετούσε τον Έρογλου- είναι ακόμη μπροστά μας, υπό δοσμένες όμως προϋποθέσεις.

Βασικότερη εξ’ αυτών είναι η ανάκληση της άγονης θέσης Αναστασιάδη για εγκατάλειψη των συγκλίσεων Χριστόφια- Ταλάτ και για διαπραγμάτευση από μηδενική βάση. Αυτή η θέση έχει ήδη στοιχίσει στην ελληνοκυπριακή πλευρά ένα υποδεέστερο κοινό ανακοινωθέν, έχει επιτρέψει στον Έρογλου από τη μια να κατηγορεί την πλευρά μας για στρεψοδικία και από την άλλη να καταθέτει ανέξοδα προτάσεις που εκφεύγουν του συμφωνημένου πλαισίου εφόσον δεν του καταλογίζεται η απόρριψη των συγκλίσεων.

Αντίθετα, αν ακόμα και τώρα προταχθούν οι προηγούμενα επιτευχθείσες συγκλίσεις, σε μια ύστατη προσπάθεια να  οδηγηθούν οι διαπραγματεύσεις σε αίσια κατάληξη, δύο είναι τα πιθανά αποτελέσματα. Είτε που θα κερδηθεί χρόνος και ουσία, με γνώμονα όπου είναι δυνατό τη βελτίωση συγκλίσεων και τη σύναψη νέων στα εκκρεμούντα θέματα, είτε που οι τακτικισμοί του τουρκοκύπριου ηγέτη θα πέσουν στο κενό καθότι η ευθύνη πλέον για τα όποια αδιέξοδα θα τον βαραίνει εξολοκλήρου.

Άλλη μια σημαντική προϋπόθεση για τη λύση, είναι και η εποικοδομητική αποτίμηση των διεθνών συνθηκών, όπως διαφοροποιούνται. Για παράδειγμα, ο αυτοεγκλωβισμός της Κυπριακής Δημοκρατίας στην πλήρη συμπόρευση με τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και τις πολιτικές που προκρίνει η ΕΕ ενάντια στη Ρωσία δεν έχουν μόνο οικονομικές επιπτώσεις αλλά προφανώς και δημιουργούν σκιές στη σχέση μας με μια παραδοσιακά φίλη χώρα. Και κάθε άλλο παρά εξυπηρετούν την υπόθεση της λύσης, η οποία περνά μέσα από όλα τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Με αυτές τις παρατηρήσεις, δεν επιχειρείται η πρόβλεψη ενός ακόμη ναυαγίου. Αλλά η υπογράμμιση όσων πρέπει να συνυπολογίσει το προεδρικό στη διαχείριση του Κυπριακού. Επιπρόσθετα, είναι βέβαια και μια προειδοποίηση. Γιατί όσα καταγράφονται στις διαπραγματεύσεις και οι πολιτικές ιδεοληψίες που καθοδηγούν την κυβέρνηση στην εξωτερική της πολιτική, οδηγούν σε ατραπούς που μας ανησυχούν.

Εν κατακλείδι, είναι και ένα κάλεσμα. Ποιός μπορεί άραγε να πειστεί πώς όσα δύσκολα συμφωνήθηκαν με τον Ταλάτ, μπορούν να βελτιωθούν με τον Έρογλου σε μια διαπραγμάτευση από μηδενική βάση; Είναι προφανές ότι η συνέχιση των ουσιαστικών συνομιλιών από εκεί που είχαν μείνει και δυναμική μπορεί να τους προσδώσει και την τουρκική προπαγάνδα μπορεί να την ξεγυμνώσει. Εξυπηρετώντας ταυτόχρονα το στόχο της λύσης, αποσοβώντας τους σχεδιασμούς της Τουρκίας σε ένα παιχνίδι επίρριψης ευθυνών και μειώνοντας βεβαίως τον κίνδυνο της απόπειρας επιβολής λύσης από τρίτους.

Σε μια στιγμή μείζονος σημασίας για το εθνικό μας ζήτημα, ας αναλογιστούν Πρόεδρος και κυβέρνηση το σημερινό κόστος των τότε ανέξοδων (;) προεκλογικών τους συνθημάτων, ας εγκαταλείψουν τις όποιες μεθοδεύσεις έχουν ως στόχο την επικοινωνιακή τους επιβίωση κι ας στρέψουν της προσοχή τους στο καλώς νοούμενο συμφέρον του τόπου και του λαού. Εξάλλου, από αυτό εξαρτάται η πραγματική επιβίωση όλων.

Σταύρη Καλοψιδιώτου

Νομικός- Διεθνολόγος, Μέλος Κ.Ε. ΑΚΕΛ