Ομιλία Κώστα Κώστα, Βουλευτή ΑΚΕΛ – Αριστερά – Νέες Δυνάμεις

«Τα νέα δεδομένα στον τομέα της διαχείρισης του φυσικού αερίου, η πολιτική της κυβέρνησης ως προς την αξιοποίησή του και η ανάγκη πλήρους ενημέρωσης και διαφάνειας στους χειρισμούς».

Συζήτηση στο Κεφάλαιο Δ’ της Ολομέλειας της Βουλής των Αντιπροσώπων

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Μέσα από την αβεβαιότητα για το μέλλον και τα φοβερά αδιέξοδα που μας οδηγεί το μνημόνιο και οι πολιτικές λιτότητας, η προσοχή μας στρέφεται στην προοπτική του Φυσικού Αερίου, ως μία από τις λίγες ακτίνες φωτός και ελπίδας για ανάκαμψη, για έξοδο από την κρίση, για καλύτερες μέρες για τον τόπο μας. Η ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική μας Ζώνη και οι προοπτικές που διανοίγονται για τον τόπο, είναι υπόθεση που αφορά ολόκληρο το λαό. Για το λόγο αυτό τα βήματα μας πρέπει να χαρακτηρίζονται από σωστό προγραμματισμό, διαφάνεια και αποφασιστικότητα  ώστε να είμαστε σε θέση να εκμεταλλευτούμε σωστά το φυσικό μας πλούτο προς όφελος του συνόλου του λαού μας και όχι προς όφελος των λίγων.

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Η ανακάλυψη των υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ μας αλλά και σε άλλες γειτονικές χώρες, έχει μεταβάλει δραματικά τα δεδομένα και επιβάλλεται πλέον να αλλάξουμε προσεγγίσεις και πολιτικές στον ενεργειακό τομέα. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι η προηγούμενη κυβέρνηση χειρίστηκε με επιτυχία τα ζητήματα της αξιοποίησης και διαχείρισης του φυσικού μας πλούτου και κατάφερε να ανοίξει παράθυρο ελπίδας για το λαό μας. Μέσα από συνετούς και υπεύθυνους χειρισμούς αλλά και με εξωστρεφή πολιτική, έκανε αποφασιστικά βήματα για την εμπορική αξιοποίηση του υποθαλάσσιου πλούτου μας με τεράστια οφέλη για τον τόπο μας, τόσο στον οικονομικό όσο και στον πολιτικό τομέα. Οριοθέτησε την ΑΟΖ με το Ισραήλ συνεχίζοντας την προσπάθεια των δύο προηγουμένων κυβερνήσεων με Αίγυπτο και Λίβανο και χωρίς μεγάλα λόγια και αφού κινήθηκε σε διπλωματικό επίπεδο εξασφαλίζοντας τη στήριξη του διεθνούς παράγοντα, προχώρησε στην ερευνητική γεώτρηση στο οικόπεδο 12’ και ακολούθως στην υπογραφή συμβολαίων με εταιρείες κολοσσούς για έρευνες σε ακόμα 5 οικόπεδα, τοποθετώντας τη Κύπρο στον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη, παρά τις έντονες αντιδράσεις και απειλές της Τουρκίας, η οποία δέχθηκε την πρώτη διπλωματική της ήττα από το 1974.

Παράλληλα, η υιοθέτηση και των τριών προτάσεων που κατατέθηκαν τον Ιούνιο του 2012 από την Ε.Ε. και συγκεκριμένα η ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας, ο υποθαλάσσιος αγωγός Φ.Α. σύνδεσης των τριών χωρών και ιδιαίτερα το τερματικό αποθήκευσης υγροποιημένου Φ.Α., αποτελούν επιστέγασμα των προσπαθειών της προηγούμενης Κυβέρνησης και οδηγούν στη δημιουργία του Διαδρόμου Νοτιοανατολικής Μεσογείου για ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης.

Με τη δημιουργία του τερματικού υγροποίησης, διαμορφώνουμε νέα δεδομένα στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ με τις συμμαχίες που εδραιώνουμε με το Ισραήλ, την Αίγυπτο, το Λίβανο και άλλες χώρες της περιοχής, μπορεί να επιτευχθεί η μετατροπή της χώρας μας σε περιφερειακό ενεργειακό κέντρο για τη μεταφορά Φ.Α.

Με αυτά τα δεδομένα, η Κύπρος πλέον θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τις αδιέξοδες και χωρίς αποτέλεσμα πολιτικές λιτότητας, ενώ δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για ανάπτυξη και σταδιακή ανάκαμψη. Εμπορική εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, επενδύσεις και ανάπτυξη αναγκαίας υποδομής για αξιοποίηση του πλούτου και σημαντικότατη μείωση του κόστους παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας, είναι μόνο κάποια από τα οικονομικά οφέλη, ενώ παράλληλα η Κύπρος θα είναι σε θέση να εδραιώσει τις στρατηγικές συμμαχίες της που είναι αναγκαίες για την προστασία και διασφάλιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας αλλά και για την απρόσκοπτη εμπορική εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων.

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Ένα χρόνο μετά την ανάληψη της εξουσίας από την παρούσα Κυβέρνηση, βλέπουμε ότι πολύ λίγο έχουμε προχωρήσει στο τομέα των υδρογονανθράκων. Χώρις να μηδενίζουμε το τι έχει κάνει μέχρι σήμερα η παρούσα Κυβέρνηση, τα περισσότερα από όσα προχώρησαν τον τελευταίο αυτό χρόνο, όπως η επιβεβαιωτική γεώτρηση της NOBLE στο οικόπεδο 12’ και η υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ Κύπρου – Ελλάδας και Ισραήλ, είχαν τροχειοδρομηθεί από την προηγούμενη Κυβέρνηση. Παράλληλα, η Κυβέρνηση απέσυρε το νομοσχέδιο για το Ταμείο Υδρογονανθράκων το οποίο είχε ετοιμασθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση στη βάση του Νορβηγικού μοντέλου και το οποίο καθόριζε ότι τα έσοδα θα κατέληγαν στο χρέος για τις υποδομές, στον προϋπολογισμό και κυρίως για τις μελλοντικές γενιές. Η Κυβέρνηση έδωσε εντολές στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να ετοιμάσει νέο νομοσχέδιο, το οποίο ενσωμάτωθηκε στο Νόμο Περί Δημοσιονομικής Ευθύνης και Δημοσιονομικού Πλαισίου που κατά πλειοψηφία ενέκρινε η Βουλή πριν μερικές εβδομάδες.

Ταυτόχρονα, ο διάλογος με τη NOBLE για σύναψη συμφωνίας για  τη δημιουργία τερματικού παρατηρούμε ότι δεν προχωρεί, όπως επίσης έχει σταματήσει όλη η προεργασία και η μελέτη που ξεκίνησε το 2012 για το σχεδιασμό των υποδομών με αποτέλεσμα  το 2019 να έχει πάψει να αποτελεί ορόσημο για τη δημιουργία τερματικού για μεταφορά Φ.Α. στην παγκόσμια αγορά, ενώ σήμερα γίνεται λόγος για το 2023 και έπειτα.

 Η καθυστέρηση οφείλεται στο γεγονός ότι, ενώ επί προηγούμενης κυβέρνησης τις διαπραγματεύσεις από μέρους της Δημοκρατίας έκαναν οι επιστήμονες της ΚΡΕΤΥΚ, οι οποίοι βεβαίως είχαν βαθιά γνώση του αντικειμένου, με την ανάληψη της εξουσίας από την παρούσα κυβέρνηση, οι επιστήμονες αυτοί απομακρύνθηκαν και τις διαπραγματεύσεις πλέον κάνει μια ομάδα δημοσίων υπαλλήλων – τεχνοκρατών διαφόρων υπουργείων, οι οποίοι, χωρίς να αμφισβητείται το ακέραιο του χαρακτήρα τους, δεν έχουν ιδιαίτερη γνώση σε ζητήματα ενέργειας και κυρίως υδρογονανθράκων. Τα αποτελέσματα της καθυστέρησης που σημειώνεται είναι απτά και αυτό φαίνεται ξεκάθαρα μέσα από την ανακοίνωση της NOBLE αλλά και από τις πρόσφατες δηλώσεις του εκτελεστικού διευθυντή της DELEK , ότι το τερματικό της Κύπρου δεν είναι η πρώτη της επιλογή για εξαγωγή Φ.Α. από το Λεβιάθαν προς την Ασία, αλλά οι αγωγοί της Ιορδανίας ή τα τερματικά της Αιγύπτου, ή η πλωτή μονάδα υγροποίησης. Παράλληλα, παρακολουθούμε με απογοήτευση τις δηλώσεις Αμερικανών αλλά και Ευρωπαίων αξιωματούχων οι οποίοι τονίζουν ότι η καλύτερη επιλογή του γειτονικού μας Ισραήλ αλλά και της Κύπρου ,για μεταφορά Φ.Α. στην Ευρώπη είναι μέσω Τουρκίας, αλλά και εσχάτως τις δηλώσεις κάποιων πολιτικών αλλά και άλλων εντός Κύπρου, οι οποίοι αναφέρουν ότι αν οικονομικά ή πολιτικά συμφέρει στην Πατρίδα μας, τότε να μελετήσουμε τη λύση μεταφοράς του κυπριακού φυσικού αερίου με αγωγό μέσω Τουρκίας,κάτι που σύμφωνα με πόλλες μελέτες ,δεν είναι βιώσιμο. Κάτω από συνθήκες τουρκικής κατοχής, η επιλογή αυτή δεν είναι μόνο πολιτικά λανθασμένη αλλά ακυρώνει την προοπτική να μετατραπεί η Κύπρος σε ένα αυτόνομο περιφερειακό ενεργειακό κόμβο, με όλα τα συνεπακόλουθα οφέλη που θα προκύψουν. Με τη δημιουργία του τερματικού και τη λύση του Κυπριακού, η Κύπρος θα μπορούσε να προμηθεύει τη Τουρκια αλλά και άλλες γειτονικες χώρες με υγροποιημένο φυσικό αέριο.

Ως ΑΚΕΛ, για μια ακόμα φορά καλούμε την Κυβέρνηση να προχωρήσει στην ολοκλήρωση των τεχνικών και οικονομικών μελετών που ξεκίνησε η προηγούμενη κυβέρνηση για τη δημιουργία του τερματικού υγροποίησης με βάση τον οδικό χάρτη της ΡΑΕΚ, μελέτες οι οποίες πρέπει να είναι έτοιμες μέχρι τα τέλη του 2015, οπόταν και αφού μετρήσουμε όλα τα δεδομένα ,θα προχωρήσουμε στη λήψη οριστικής απόφασης για το τερματικό.

Με τον τρόπο αυτό δίνουμε το μήνυμα στις γειτονικές μας χώρες οι οποίες θέλουν να συνεργαστούν μαζί μας, όπως το Ισραήλ, ο Λίβανος και η Αίγυπτος ότι είμαστε αποφασισμένοι να προχωρήσουμε, στέλλουμε το μήνυμα διεθνώς ότι θέλουμε το τερματικό πραγματικά, ότι είμαστε ένα βήμα μπροστά από όλους τους άλλους ενεργειακούς παίκτες της περιοχής μας. Με τη δημιουργία τερματικού Υγροποίησης διαμορφώνουμε νέα δεδομένα στην Α. Μεσόγειο, ενώ εδραιώνονται οι συμμαχίες που είναι αναγκαίες για την προστασία και τη διασφάλιση τόσο των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας όσο και για την απρόσκοπτη εμπορική εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων.

Σημαντικη είναι η πρόσφατη δήλωση του διευθύνοντα συμβούλου της TOTAL ,  ο οποίος επιβεβαιώνει το γεγονός ότι η καλύτερη επιλογή για μας είναι η δημιουργία Τερματικού Υγροποίησης. Η εξαγωγή Φ.Α. σε υγροποιημένη μορφή προσφέρει περισσότερη ευελιξία στην εμπορία και στη δημιουργία αξίας, ενώ παράλληλα, η δημιουργία χερσαίου τερματικού σε μια χώρα προσφέρει μακροπρόθεσμα οφέλη. Πρέπει να καταλάβουμε ότι οι αγορές της Ασίας, οι οποίες δίνουν ψηλότερες τιμές αγοράς φυσικού αερίου από τις αγορές της Ευρώπης, δε μπορούν να μας περιμένουν άλλο. Εξάλλου πολλές άλλες χώρες που ανακάλυψαν φυσικό αέριο, είναι έτοιμες να υπογράψουν ή έχουν ήδη υπογράψει χρυσοφόρα συμβόλαια με τις αγορές αυτές.Πρέπει να καταλάβουμε ότι πρέπει να κινηθούμε πιο γρήγορα ,πιο αποφασιστικά αν πραγματικά θέλουμε να βγούμε από τη τραγική οικονομικά κατάσταση που ευρίσκεται ο τόπος και να δώσουμε ανάσα ζωής στο Λαό μας το συντομότερο.

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

 Ερωτηματικά προκύπτουν από τις έντονες πληροφορίες για αιφνίδια απόφαση της NOBLE να αποσυναρμολογήσει το εργοστάσιο λάσπης στο λιμάνι Λεμεσού, η οποία θα χρησιμοποιηθεί για τις γεωτρήσεις που θα γίνουν στην ΑΟΖ μας. Και ενώ στην αρχή η εταιρεία αναζήτησε αποθηκευτικούς χώρους εντός της χώρας, στη συνέχεια φαίνεται ότι αποφάσισε ότι τα υλικά που θα αποσυναρμολογηθούν θα μεταφερθούν στο Ισραήλ, γεγονός που γεννά πολλά ερωτηματικά, δεδομένου ότι μέχρι τον Οκτώβριο η εταιρεία θα προχωρήσει σε νέα επιβεβαιωτική γεώτρηση στο τεμάχιο 12. Μήπως αυτό σημαίνει ότι η διαδικασία για τη νέα επιβεβαιωτική γεώτρηση αναβλήθηκε ή μετατίθεται σε βάθος χρόνου; Μήπως η απόφαση για αποσυναρμολόγηση του εργοστασίου, το οποίο ειρήσθω εν παρόδω, κόστισε πολλές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, σχετίζεται με πιθανές απειλές από την Τουρκία, αφού η ενέργεια αυτή ακολούθησε την επίσκεψη εκπροσώπων της εταιρείας στην Άγκυρα;

 Ή μήπως η απόφαση σχετίζεται με την αναβλητικότητα και κωλυσιεργία που παρατηρείται στην προώθηση των ζητημάτων των υδρογονανθράκων, γεγονός που, όπως είναι φυσικό, δεν ικανοποιεί την αμερικανική εταιρεία η οποία φέρεται να επιθυμεί προώθηση των διαδικασιών με πολύ γοργούς ρυθμούς;

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Μέσα στις πρόνοιες του Μνημονίου που υπέγραψε η κυβέρνηση Αναστασιάδη, συμπεριλαμβάνεται ρήτρα που προνοεί ότι όλοι οι σχεδιασμοί για το Φ.Α. είναι υπό την έγκριση της Τρόικα, ενώ στο επικαιροποιημένο Μνημόνιο ενσωματώθηκε νέα πρόνοια σύμφωνα με την οποία οι επενδύσεις για το τερματικό υγροποίησης πρέπει να εντάσσονται στα δημοσιονομικά πλαίσια και τις δεσμεύσεις σε σχέση με τους στόχους για τον Προϋπολογισμό του 2016.

Το γεγονός αυτό δημιουργεί τις προϋποθέσεις για εκχώρηση ιδιοκτησίας των υποδομών από το κράτος στους ιδιώτες και δε μπορεί να είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι διεθνείς σύμβουλοι που προσέλαβε η κυβέρνηση Αναστασιάδη πρότειναν η ανάπτυξη και αξιοποίηση του τερματικού να γίνει αποκλειστικά από ιδιώτες.

Ταυτόχρονα, με βάση τις αλλαγές που προώθησε η κυβέρνηση, η ΚΡΕΤΥΚ υποβαθμίστηκε και καθίσταται πλέον απλά ως ένας εμπορικός βραχίονας του κράτους με νέο όνομα και Διοικητικό Συμβούλιο. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αφαιρεθεί από το κράτος η δυνατότητα να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαχείριση των στρατηγικών υποδομών τόσο του τερματικού όσο και των αγωγών, όπως προνοεί το νορβηγικό μοντέλο. Έτσι, η διαχείριση των υποδομών αφήνεται σε πολυεθνικές εταιρείες. Με την ευκαιρία αυτή και επειδή σήμερα εκτάκτως στην Επιτροπή Εμπορίου και σύμφωνα με το άρθρο 16’ του Περί Υδρογονανθράκων Νόμου, γνωστοποιήθηκαν τα ονόματα της Προέδρου και των μελών της Εταιρείας Υδρογονανθράκων Κύπρου όπως έχει μετονομασθεί η ΚΡΕΤΥΚ,ως ΑΚΕΛ ευχόμαστε στο νέο Δ/Σ καλή επιτυχία και δηλώνουμε ότι  θα αναμένουμε να δούμε το έργο του  για να το αξιολογήσουμε και να το κρίνουμε αν χρειασθεί. Ελπίζουμε ότι το Δ/Σ της ΕΥΚ θα δώσει ώθηση στα ζητήματα των υδρογονανθράκων και θα εργασθεί με στόχο να καταλήξουν τα οφέλη στο Λαό μας και πουθενά αλλού.

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Τα θέματα ενέργειας, δεν αφορούν μόνο εμάς σήμερα αλλά περισσότερο αφορούν τις γενιές που θα έρθουν. Ο διχασμός και η αδιαφάνεια είναι κακοί σύμβουλοι για τη λήψη σωστών και μεγαλόπνοων αποφάσεων στον τομέα αυτό. Είναι λοιπόν η ώρα για συναίνεση και ομοψυχία για το καλό του τόπου μας. Γι’ αυτό και καλούμε την Κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα στη σύσταση του Συμβουλίου Ενεργειακής Πολιτικής, κάτι το οποίο είχε αποφασίσει η προηγούμενη Κυβέρνηση τον περασμένο Ιανουάριο.Θα αναμένουμε επίσης τη λήψη αποφάσεων από το νέο Υπουργικό Συμβούλιο όπως δήλωσε πρόσφατα ο Υπουργός Ενέργειας, οι οποίες ελπίζουμε ότι θα δώσουν ώθηση στα θέματα υδρογονανθράκων και οι οποίες θα διασφαλίζουν ότι τα οφέλη θα καταλήγουν στο Κυπριακό Λαό και όχι στους λίγους.

Όλοι μαζί ενωμένοι μπορούμε να φέρουμε την ελπίδα για την Κύπρο μας και αυτό πρέπει να γίνει μακριά από οποιαδήποτε μικροπολιτικά ή άλλα συμφέροντα. Ας μην αφήσουμε την ελπίδα του Λαού μας να χαθεί τούτη τη φορά, ας μην μετατρέψουμε το όνειρο σε εφιάλτη… Από εμάς εξαρτάται.