Ομιλία Γενικού Γραμματέα Κ.Ε. του ΑΚΕΛ, Άντρου Κυπριανού, στην Ολομέλεια της Βουλής για καταδίκη του πραξικοπήματος και της εισβολής
Συμπληρώνονται φέτος 40 χρόνια από τη μέρα που τα όπλα της προδοσίας στράφηκαν ενάντια στην Κύπρο. Από τη μέρα που ΕΟΚΑβητατζήδες και Χουντικοί πήραν τα όπλα ενάντια στη Δημοκρατία. Από τη μέρα που η Τουρκία βρήκε ανοιχτές τις πόρτες για να εισβάλει και να χαράξει την πατρίδα μας με τα συρματοπλέγματα της κατοχής.
Κάθε χρόνο τέτοια μέρα τιμούμε αυτούς που έπεσαν μαχόμενοι για την ελευθερία και την αξιοπρέπεια της Κύπρου και του λαού της. Τιμούμε αυτούς που δε δείλιασαν. Αυτούς που έμειναν για πάντα ανάμνηση σε μια φωτογραφία στην άδεια αγκαλιά της χαροκαμένης μάνας. Τιμούμε αυτούς που αντιστάθηκαν. Αυτούς που στάθηκαν στην πρώτη γραμμή και υπερασπίστηκαν τη νομιμότητα από την προδοσία. Αυτούς που με λιγοστά μέσα, μα πολλή ψυχή όρθωσαν ανάστημα ενάντια στις ορδές του τουρκικού στρατού.
Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες διεξάγεται ένας δημόσιος διάλογος που ξυπνά πολλές μνήμες. Πέρσι έγιναν και τολμηροί παραλληλισμοί από το φίλο Πρόεδρο του Δημοκρατικού Συναγερμού που υποστήριξε περίπου πως η Αριστερά κουβαλά το στίγμα της απουσίας από τον αγώνα της ΕΟΚΑ και «η Δεξιά είναι χρεωμένη με το πραξικόπημα της Χούντας». Φέτος στη συζήτηση αυτή επιχειρείται να προστεθεί μια άλλη, να μου επιτρέψετε να πω, ανιστόρητη εξίσωση «για το ’74, κυρίως φταίμε εμείς».
Είναι πραγματικά κρίμα που τέσσερις δεκαετίες μετά, ορισμένοι δεν βρίσκουν τη δύναμη να δουν την αλήθεια κατάματα και να την παραδεχτούν. Είναι επικίνδυνο που άλλοι, αν και γνωρίζουν την αλήθεια, προσπαθούν να τη διαστρεβλώσουν, όχι για να αλλάξουν το χθες, μα για να κανονίσουν κατά πως τους βολεύει το αύριο. Ακόμα όμως κι αν ξαναγράψουν την Ιστορία δεν μπορούν να την αλλάξουν. Είναι εκεί. Για να θυμίζει πώς φτάσαμε στο έγκλημα και να διδάσκει πώς μπορούμε, τέσσερις δεκαετίες μετά, να δικαιώσουμε τον τόπο μας.
Το 1974 ο λαός μας προδόθηκε. Και από τα έξω και από τα μέσα. Αυτή είναι η αλήθεια. Πιστοποιημένη από το Πόρισμα για το Φάκελο της Κύπρου που συντάχθηκε με βάση τις καταθέσεις πολλών πρωταγωνιστών που πέρασαν από την Επιτροπή. Αυτήν την αλήθεια την έζησε στο πετσί του ο λαός μας. Γι΄ αυτό και η όποια προσπάθεια αναθεώρησης του τι έγινε το 1974 συνιστά διπλή πρόκληση. Προκαλεί πρώτα και κύρια την ίδια την Ιστορία, αλλά προκαλεί και τη μνήμη των Κυπρίων που έζησαν και σημαδεύτηκαν από τα γεγονότα εκείνης της περιόδου.
Την κύρια ευθύνη για την τραγωδία του 1974 την έχει ο αμερικανονατοϊκός ιμπεριαλισμός. Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ ήθελαν την Κύπρο ως κατασκοπευτική βάση∙ ως αβύθιστο αεροπλανοφόρο και ορμητήριο. Για να εξυπηρετηθεί αυτός ο σκοπός, εκπονούνταν διχοτομικά σχέδια από τη δεκαετία του 1960. Είναι ενδεικτική η δήλωση του κ. Άτσεσον τον Οκτώβριο του 1966 ο οποίος υποστήριξε πως «η καλύτερη λύση για το πρόβλημα της Κύπρου είναι η διχοτόμηση. Και σας λέγω πως αν είχα στη διάθεση μου τον έκτο στόλο θα μπορούσα να το λύσω ακόμα και αύριο».
Η Κυπριακή Δημοκρατία, ανεξάρτητη και αδέσμευτη, δεν τους ήταν χρήσιμη. Τα σχέδια εξυφαίνονταν το ένα μετά το άλλο. Σύμφωνα με το Πόρισμα για το Φάκελο της Κύπρου, το Φεβράρη του 1972 οι ΗΠΑ έδωσαν το πράσινο φως στη διενέργεια πραξικοπήματος. «Από την πλευρά της άλλης, της υπερ του Ατλαντικού, είχε δοθεί προφορικώς χθες, δια του συμβούλου του το ΟΚ» είπε ο κ. Αλεξανδρής και ο Κ. Παναγιωτάκος συμπλήρωσε «Το GREEN LIGHT επομένως». Τελικά, η πληροφορία διέρρευσε. Πρώτος τη μετέφερε στο Μακάριο ο τότε σοβιετικός πρέσβης, Αστάβιν, ο οποίος τον ενημέρωσε για τη σχετική απόφαση της Συνόδου του ΝΑΤΟ στη Λισαβόνα. Με πρωταγωνιστή το ΑΚΕΛ, ο κυπριακός λαός κινητοποιήθηκε μαζικά ώστε να αποτρέψει το πραξικόπημα, διανυκτερεύοντας στην πλατεία της Αρχιεπισκοπής. Αποδεικνύεται έτσι ξεκάθαρα ότι, όπως ούτε στο εσωτερικό, ούτε στο εξωτερικό, δεν είχαμε όλοι τον ίδιο ρόλο.
Το πώς φτάσαμε στο 1974 είναι γνωστό σε όλους. Ούτε οι γεωστρατηγικοί στόχοι υποταγής της Κύπρου στα νατοϊκά συμφέροντα, ούτε οι επεκτατικοί τουρκικοί υπολογισμοί θα είχαν πετύχει αν δεν υπήρχαν πρόθυμοι δούρειοι ίπποι για να τους υλοποιήσουν. Η Χούντα των Αθηνών και η γριβική ΕΟΚΑ Β, έπαιξαν αυτό το ρόλο. Κανένας από όλα αυτά τα πρωτοπαλίκαρα της εθνικοφροσύνης δεν ξύπνησαν το πρωί της 15ης Ιουλίου και άρπαξαν «αυθόρμητα» τα όπλα για να ανατρέψουν το Μακάριο «παρασυρμένοι από το ενωτικό όραμα», όπως αρέσκονται να λένε όσοι νιώθουν άβολα κάθε Ιούλιο. Ήταν συνειδητά στρατευμένοι στην προετοιμασία του πραξικοπήματος, αδιαφορώντας αν αυτό θα άνοιγε την κερκόπορτα να περάσει ο τουρκικός στρατός.
Το πραξικόπημα σχεδιαζόταν συνειδητά και προετοιμαζόταν μεθοδικά χρόνια πριν. Τελειοποιείτο από την ΕΟΚΑ Β΄ μέχρι και την τελευταία στιγμή. Τα σχέδια αυτά προωθήθηκαν με την ιδεολογική προετοιμασία του πραξικοπήματος στην κοινωνία, ειδικά μέσα στα στρατόπεδα. Υπάρχουν μαρτυρίες μέσα στο ίδιο το Πόρισμα, που πιστοποιούν τη συνεργασία της ΕΟΚΑ Β΄ με αξιωματικούς και στελέχη της Εθνικής Φρουράς. Υπάρχουν άλλες τόσες μαρτυρίες που πιστοποιούν την ανάμιξη της οργάνωσης σε όλες τις εγκληματικές ενέργειες κατά του Μακαρίου, που βέβαια δεν σχετίζονταν με το αίτημα της Ένωσης. Στόχος ήταν η ανάληψη της εξουσίας και η εξουδετέρωση του Μακαρίου και του ΑΚΕΛ. Το αντιμακαριακό, αντικομμουνιστικό ντελίριο της ΕΟΚΑ Β΄ κορυφώθηκε με εγκλήματα και δολοφονίες. Εξάλλου, η εντολή της Χούντας προς τα πειθήνια όργανα της ήταν καθαρή: «χτυπάτε στο ψαχνό». Όπως και έγινε.
Η προδοσία της 15ης του Ιούλη έδωσε στην Τουρκία το πολυπόθητο πρόσχημα για να εισβάλει στην Κύπρο και τελικά να καταλάβει το 40% σχεδόν της πατρίδας μας. Ο λαός μας καταδικάστηκε από τότε στη διαίρεση. Στην προσφυγιά και στο ξεριζωμό. Τα χρόνια πέρασαν, όμως οι πληγές δεν έκλεισαν. Ούτε πρόκειται να κλείσουν όσο υπάρχουν οδοφράγματα, πρόσφυγες, παθόντες, εγκλωβισμένοι, λείψανα αγνοουμένων άταφα και κυρίως, θυσίες των νεκρών ηρώων αδικαίωτες. Η μόνη λύτρωση από τα πάθη, η μόνη δικαίωση για τα όσα πέρασε ο λαός μας είναι η δίκαιη επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Να αφήσουμε πίσω μας μια για πάντα τις ρητορείες, τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα και να εργαστούμε για να μετατρέψουμε την Κύπρο σε πατρίδα ειρήνης για ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους.
Προς το παρόν οι εξελίξεις κάθε άλλο παρά αυτό προμηνύουν. Ο κ. Έρογλου επιμένει να προβάλλει τις γνωστές, απαράδεκτες του θέσεις. Δυστυχώς ο κ. Αναστασιάδης μέχρι στιγμής δεν πέτυχε να τον δυσκολέψει. Δεν πέτυχε να τον εκθέσει για την αδιαλλαξία του. Αντιθέτως, τον διευκόλυνε. Όχι γιατί ακολούθησε την «χρεωκοπημένη» όπως αρεσκόταν προεκλογικά να τη χαρακτηρίζει, τακτική του Δ. Χριστόφια, αλλά ακριβώς επειδή την εγκατέλειψε. Ακριβώς επειδή υιοθέτησε την τακτική όλων αυτών που υπέβαλλαν ότι μπορούσαμε να πετύχουμε κάτι μέσω της από την αρχή διαπραγμάτευσης. Ήδη μετράμε απώλειες, με μεγαλύτερη την πιθανότητα να οδηγηθούμε σε αδιέξοδο.
Σε καμία περίπτωση δεν υποστηρίζουμε ως ΑΚΕΛ πως τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, μας είναι άχρηστα. Δεν είναι όμως και ούτε μπορούν να είναι, η λύση του Κυπριακού. Γι΄αυτό καλούμε γι΄ακόμα μια φορά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να προβληματιστεί αν ο δρόμος που φαίνεται πως αποφάσισε να ακολουθήσει είναι ο ορθότερος. Να ακούσει τις ανησυχίες μας με ανοιχτά αυτιά και κυρίως με ανοιχτό μυαλό. Να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις από το σημείο που είχαν μείνει, διατηρώντας το δικαίωμα του να επανέλθει, αν το επιθυμεί, σε κάποια ζητήματα.
Πέρσι μια τέτοια μέρα, σε αυτή την αίθουσα ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ διακήρυξε πως τείνει «χέρι συνεργασίας προς τον ηγέτη της Αριστεράς για ενότητα και συμφιλίωση». Η ενότητα και η συμφιλίωση δεν εξαγγέλλονται. Κτίζονται. Κτίζονται όταν υπάρχει ειλικρινής βούληση και θέληση για αυτοκριτική, συνεργασία και συλλογικότητα. Όχι με μονομερείς ενέργειες, αυταρχισμό και αλαζονεία. Το ΑΚΕΛ έχει πάντα απλωμένο το χέρι του για ενότητα στο Κυπριακό, προς όλες τις κατευθύνσεις.
