Εκσυγχρονισμός των θεσμών. Αντιμετώπιση της διαφθοράς

 

Τα φαινόμενα διαπλοκής και διαφθοράς στην κυπριακή κοινωνία που δυστυχώς επιτείνονται από την έλλειψη διαφάνειας και αποτελεσματικών μηχανισμών ελέγχου, δικαιώνουν την επιμονή του ΑΚΕΛ για την ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών που να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά διαχρονικές παθογένειες που πλήττουν την εμπιστοσύνη των πολιτών έναντι του κράτους και των θεσμών.

Το μέγεθος της διαφθοράς στη χώρα μας αποτυπώνεται στην Έκθεση του 2018 της Παγκόσμιας Τράπεζας, στην οποία καταγράφεται ότι, από το 2013 που ανέλαβε τη διακυβέρνηση του τόπου ο Νίκος Αναστασιάδης και ο ΔΗΣΥ, η Κύπρος σημείωσε τη μεγαλύτερη αύξηση διαφθοράς σε όλη την ΕΕ. Μάλιστα αυτή αποτελεί την τελευταία από μια σειρά εκθέσεων διεθνών οργανισμών, ευρωπαϊκών θεσμών, μη κυβερνητικών οργανώσεων και αποκαλύψεων ξένων ειδησεογραφικών πρακτορείων για την άνευ προηγουμένου κλιμάκωση της διαφθοράς στην Κύπρο.

Δυστυχώς οι προσπάθειες που καταβάλλονται διαχρονικά από το ΑΚΕΛ ώστε να αντιμετωπιστούν ουσιαστικά τα φαινόμενα διαπλοκής και διαφθοράς που απομακρύνουν περαιτέρω τους πολίτες από τη δημόσια ζωή, σκοντάφτουν στην έλλειψη πολιτικής βούλησης, πρωτίστως από το κυβερνητικό στρατόπεδο και άλλες πολιτικές δυνάμεις.

Διαχρονικά καταθέτουμε προτάσεις, κάποιες από τις οποίες έχουν πάρει τη μορφή νομοθεσιών αναφορικά με την εγκαθίδρυση ανεξάρτητων θεσμών και αξιωματούχων, τη βελτίωση της πρόσβασης του πολίτη προς το κράτος και τις υπηρεσίες, τον οικονομικό έλεγχο και τη λογοδοσία διαφόρων φορέων.

Στις σημερινές συνθήκες, η απαίτηση για περαιτέρω εμπέδωση της αξιοκρατίας, της διαφάνειας και της λογοδοσίας όλων αποτελεί αναγκαιότητα. Αυτό προτάσσει την ανάγκη αύξησης των μηχανισμών ελέγχου και πρόληψης, καθώς και εκείνων της πάταξης και της τιμωρίας.

Στην προσπάθεια για ριζική αντιμετώπιση των φαινομένων διαπλοκής και διαφθοράς, που συνεπάγεται αλλαγή νοοτροπίας και μια διαφορετική ανώτερη κοινωνική συνείδηση, καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει η αέναη προσπάθεια διαπαιδαγώγησης του κομματικού συνόλου και της κοινωνίας ευρύτερα. Για την Αριστερά μια κοινωνία, η οποία ανέχεται τέτοια φαινόμενα ή ακόμα χειρότερα τα αναπαράγει, δεν είναι υγιής. Σε ό,τι αφορά το ίδιο το Κόμμα και ιδιαίτερα τα στελέχη του, η διαχρονική και σταθερή απαίτηση για εντιμότητα και η ανάγκη να καθοδηγούμε την κοινωνία με τη δύναμη του δικού μας παραδείγματος, καθίσταται αδήριτη. Διαφορετικά, ο διακριτός μας ρόλος μέσα στην κοινωνία που εκπηγάζει και από την ιδεολογική μας προσέγγιση, θα αλλοιωθεί.

Το ΑΚΕΛ θα συνεχίσει να καταθέτει προτάσεις και να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες που ως θεσμικά και πρακτικά μέτρα συνοψίζονται στα εξής:

• Εκσυγχρονισμός της Δημόσιας Υπηρεσίας με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας στη λήψη αποφάσεων και στη σχέση του πολίτη με τη δημόσια διοίκηση, την προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και την εισαγωγή αντικειμενικών, μετρήσιμων κριτηρίων στη διαδικασία πρόσληψης και αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων.
• Θεσμική ρύθμιση περιορισμού θητειών σε διάφορα πολιτειακά αξιώματα και εναλλαξιμότητα σε νευραλγικές θέσεις της Δημόσιας Υπηρεσίας.
• Δυνατότητα δημόσιου ελέγχου όλων των προσφορών που κατακυρώνονται από το δημόσιο και ημιδημόσιο τομέα.
• Διεύρυνση του καταλόγου των ελεγχόμενων προσώπων για σκοπούς υποβολής δήλωσης «πόθεν έσχες», η οποία να περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, τις τρεις εξουσίες (εκτελεστική, νομοθετική, δικαστική) και γενικά όλους όσοι διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα ασκώντας δημόσια εξουσία ή ως εκ της θέσεώς τους λαμβάνουν σημαντικές αποφάσεις που επηρεάζουν τα δημόσια οικονομικά ή τη δημόσια διοίκηση.
• Νομοθετική ρύθμιση των οικονομικών δραστηριοτήτων μη κυβερνητικών οργανώσεων με στόχο τη διαφάνεια και έλεγχο στη χρηματοδότησή τους.
• Δημοσιοποίηση των εξελεγμένων λογαριασμών των ΜΜΕ με ταυτόχρονη πληροφόρηση της κοινής γνώμης για τους πραγματικούς ιδιοκτήτες (beneficial owners), περιλαμβανομένων θυγατρικών και συνδεδεμένων εταιρειών.
• Ολοκληρωμένη ρύθμιση των οικονομικών υποχρεώσεων της Εκκλησίας της Κύπρου και διαφάνεια στην επιχειρηματική σχέση της με το κράτος.
• Πλήρης διαχωρισμός του κράτους από την Εκκλησία.
• Εκσυγχρονισμός του θεσμικού και νομοθετικού πλαισίου που διέπει τις προσφορές και αγορές εξοπλιστικών προγραμμάτων έχοντας πάντοτε υπόψη την πτυχή της εθνικής ασφάλειας, καθώς και του απόρρητου που διέπει τον τομέα της Άμυνας.
• Υποχρεωτική δήμευση περιουσίας πρώην και νυν πολιτειακών αξιωματούχων και δημόσιων λειτουργών, οι οποίοι καταδικάζονται για αδικήματα φοροδιαφυγής, δεκασμού και διασπάθισης δημόσιου χρήματος.
• Νομοθετική ρύθμιση αυστηρότερων ποινών, έτσι που οι επιπτώσεις από τυχόν διάπραξη αδικημάτων εις βάρος του Δημοσίου να είναι αποτρεπτικές για τη διάπραξή τους.
• Αξιοποίηση της διεθνούς εμπειρίας σε πολιτικές και συστήματα ελέγχου.
• Βελτίωση της προσβασιμότητας του πολίτη στις Αρχές, ειδικότερα σε θέματα εξασφάλισης δημοσίων εγγράφων, εξυπηρέτησης και διαφάνειας σε σχέση με αποφάσεις που τον επηρεάζουν, μέσα από δημόσιες ακροάσεις και λογοδοσία.
• Εφαρμογή αποτελεσματικών μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου σε κάθε Υπουργείο, Ημικρατικό Οργανισμό ή δημόσια αρχή. Σύσταση αντίστοιχων υπηρεσιών παραπόνων για τους πολίτες.
• Εκσυγχρονισμός, αλλά και ουσιαστική εφαρμογή της νομοθεσίας που αφορά στο ασυμβίβαστο και στη σύγκρουση συμφερόντων κρατικών και πολιτειακών αξιωματούχων.