Δεν θα αποδεχθούμε τα θύματα των τραπεζών να τιμωρηθούν διπλά

Δήλωση Γενικού Γραμματέα Κ.Ε. ΑΚΕΛ, Άντρου Κυπριανού,
για το νομοθετικό πλαίσιο που αφορά την εκποίηση περιουσιών

Το νομοθετικό πλαίσιο για τις εκποιήσεις αποτελεί μια ακόμα απόδειξη ότι ο μνημονιακός δρόμος που βαδίζει η κυπριακή οικονομία είναι αδιέξοδος. Πρωτίστως, διότι τα προβλήματα της κυπριακής οικονομίας, αλλά και των τραπεζών, δεν θα λυθούν με μαζικές εκποιήσεις και ξεπούλημα περιουσιών. Αυτές ελάχιστα θα βοηθήσουν τη ρευστότητα των τραπεζών, αφού θα πωλούν τις περιουσίες πολύ κάτω από τις πραγματικές αξίες μειώνοντας έτσι και τις αξίες της ακίνητης ιδιοκτησίας. Κυρίως όμως διότι ως προς τη φιλοσοφία του, το νομοσχέδιο θεμελιώνει μια μαζική, εσπευσμένη και βίαιη μεταφορά πλούτου από τους πολλούς στους λίγους, αλλοιώνοντας τις ιδιοκτησιακές δομές στον τόπο. Μ΄ αυτό τον τρόπο δημιουργούνται οι προϋποθέσεις μιας άνευ προηγουμένου οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που θα πλήξει πρώτα και κύρια τα ασθενέστερα εισοδηματικά στρώματα.

Το ΑΚΕΛ δεν λειτουργεί καιροσκοπικά αλλά πάντοτε με υπευθυνότητα. Θυμίζω ότι από το Δεκέμβρη του 2012 καταθέσαμε στη Βουλή πρόταση νόμου για προστασία της κύριας κατοικίας. Στη συνέχεια το φθινόπωρο του 2013 μαζί με την ΕΔΕΚ καταθέσαμε νέο βελτιωμένο κείμενο στο οποίο καλυπτόταν και η μικρή επαγγελματική στέγη. Αφού εξετάστηκε σε σειρά συνεδριάσεων της επιτροπής Νομικών της Βουλή καταλήξαμε τον Απρίλη του 2014 στο τελικό κείμενο της νομοθετικής πρότασης με στόχο να παραπεμφθεί στην ολομέλεια. Καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της διαδικασία η Κυβέρνηση υπήρξε απούσα αγνοώντας την αντιπολίτευση.

Όταν η πρόταση θα προωθείτο για ψήφιση στην ολομέλεια, Κυβέρνηση, Δημοκρατικός Συναγερμός και η Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας με τις παρεμβάσεις τους το απέτρεψαν δεσμευόμενοι να επανέλθουν σύντομα με νέες προτάσεις. Όταν επανήλθαν με πολλή καθυστέρηση οι προτάσεις τους υπήρξαν ανεπαρκείς. Όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις στο παρελθόν, η κυβέρνηση ούτε διαβουλεύθηκε εκ των προτέρων, ούτε και ήθελε να ακούσει έστω τις απόψεις των κομμάτων για ένα τέτοιο σημαντικό ζήτημα. Αντιθέτως προχώρησε μονομερώς, συμφώνησε με την Τρόϊκα και μόνο όταν συνειδητοποίησε ότι η πρόταση της δεν εγκρινόταν ένιωσε την ανάγκη να διαβουλευτεί με τα κόμματα. Και τότε όμως το επιχείρησε εκβιαστικά και μη αφήνοντας περιθώρια ουσιαστικού διαλόγου.

Επί της ουσίας του ζητήματος, το ΑΚΕΛ παραμένει συνεπές και σταθερό στις διακηρυγμένες θέσεις του, με βάση τις οποίες θα κρίνει και το εν λόγω νομοσχέδιο για τις εκποιήσεις. Κατανοεί και συμφωνεί με την ανάγκη να δοθούν ικανοποιητικά εργαλεία στις τράπεζες για να εισπράξουν τις οφειλές δανειοληπτών που έχουν αντικειμενική δυνατότητα να πληρώσουν αλλά αποφεύγουν να το πράξουν. Ειδικότερα, Κεντρική τράπεζα και Κυβέρνηση όφειλαν από καιρό τώρα να είχαν στρέψει την προσοχή τους και να αναλάμβαναν συγκεκριμένη, αποτελεσματική δράση κατά των μεγαλο-οφειλετών. Αντί αυτού συνεχίζουν να θωπεύουν και να προστατεύουν τους μεγαλο-οφειλέτες και να στρέφουν την προσοχή τους στους μικρο-οφειλέτες.

Το ΑΚΕΛ δεν πρόκειται ποτέ να αποδεχθεί τα θύματα των τραπεζών  και  της  τραπεζικής  κρίσης,  που  είτε  οδηγήθηκαν  στην ανεργία, είτε σε δραματική μείωση των εισοδημάτων τους, να τιμωρηθούν διπλά με εκποίηση της κύριας κατοικίας ή της μικρής επαγγελματικής τους στέγης. Δεν πρόκειται να στηρίξει κανένα νομοσχέδιο για εκποιήσεις αν προηγουμένως δεν διασφαλιστεί με αποτελεσματικό τρόπο η προστασία της κύριας κατοικίας και της μικρής επαγγελματικής στέγης.

Για αυτό και έχουμε προτείνει την ενσωμάτωση τροπολογιών που αποτυπώνουν τις δικές μας προτάσεις νόμου καθώς και σειρά από πρόσθετες τροπολογίες. Πρόκειται για ουσιαστικές προτάσεις που ανατρέπουν στην πράξη την φιλοσοφία που διέπει το υφιστάμενο νομοσχέδιο που προωθείται προς ψήφιση από την Κυβέρνηση. Παρέχει τη δυνατότητα δημιουργίας ενός πραγματικού δικτύου προστασίας εκείνων των ομάδων και των δανειοληπτών οι οποίοι αναμένεται να πληγούν.

Συγκεκριμένα στο νομοσχέδιο που αφορά τις εκποιήσεις οι τροπολογίες μας περιλαμβάνουν:

(1) Ενσωμάτωση των προνοιών της πρότασης νόμου ΑΚΕΛ – ΕΔΕΚ για προστασία της κύριας κατοικίας για δάνεια που αφορούν την κύρια κατοικία μέχρι €350 χιλ. και τη μικρή επαγγελματική στέγη. Προβλέπει τη δυνατότητα των δανειοληπτών που εμπίπτουν σ’ αυτή την κατηγορία, να προσφύγουν στο δικαστήριο για αναστολή της εκποίησης της κατοικίας τους, εφόσον αποδείξουν ότι ο λόγος μη εξυπηρέτησης των δανειακών τους υποχρεώσεων είναι εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.

(2) Νομοθετική ρύθμιση για απαγόρευση της πακετοποίησης και πώλησης δανείων σε επενδυτικά ταμεία για δάνεια που αφορούν την κύρια κατοικία μέχρι €350 χιλ. και τη μικρή επαγγελματική στέγη. Τέτοια πρακτική, στη βάση της εμπειρίας άλλων χωρών και παρά τις διαβεβαιώσεις των τραπεζών και της κυβέρνησης, θα οδηγήσει σε μαζικές εκποιήσεις. Στόχος της απαγορευτικής πρόνοιας είναι επίσης να αποτρέψει την κατάρρευση των τιμών των ακινήτων.

(3) Ρήτρα διαγραφής του υπολοίπου του χρέους εφόσον μετά το πλειστηριασμό το ποσό δεν καλύπτει το υπόλοιπο του δανείου και απαλλαγής της ευθύνης των εγγυητών για δάνεια που αφορούν την κύρια κατοικία μέχρι €350 χιλ. και τη μικρή επαγγελματική στέγη. Πρόκειται για πρόνοια εξισορρόπησης απέναντι στο  υπερόπλο που δίνεται στις τράπεζες, που θα τις αποτρέπει να πωλούν έναντι πινακίου φακής τις περιουσίες, έχοντας την βεβαιότητα είσπραξης της υπόλοιπης οφειλής. Προστατεύει επίσης τους δανειολήπτες από την πιθανή πτώχευση, εκποίηση άλλης περιουσίας τους ενώ προστατεύει και τους εγγυητές που επίσης θα βρεθούν στο στόχαστρο των τραπεζών.

(4) Ενσωμάτωση στο νομοσχέδιο πρόνοιας που θα διασφαλίζει τους αγοραστές των οποίων τα πωλητήρια έγγραφα έχουν κατατεθεί στο Κτηματολόγιο. Αφορά την προστασία δεκάδων χιλιάδων πολιτών οι οποίοι  αν και κατέβαλαν τις οφειλές τους για την αγορά ακινήτου, δεν έχουν πάρει ποτέ τίτλο ιδιοκτησίας, εξαιτίας υποθήκευσης του ακινήτου από τον πωλητή.

(5) Δυνατότητα τελικής έγκρισης της εκποίησης στο Κτηματολόγιο ώστε να είναι εφικτή η δυνατότητα προσβολής της εκποίησης από τους οφειλέτες. Πρόκειται για πρόνοια εξισορρόπησης ισχύος ανάμεσα στις τράπεζες και τους δανειολήπτες, οι οποίοι ούτως ή άλλως είναι εκτεθειμένοι απέναντι στη τεράστια ισχύ που οι τραπεζικοί οργανισμοί διαθέτουν.

(6) Το δικαίωμα των τραπεζών να εκποιούν οι ίδιες υποθηκευμένα ακίνητα να εξασκείται αφού από το συνολικό ποσό του δανείου έχει αφαιρεθεί  εκείνο το μέρος του που προήλθε από αυθαίρετες αυξήσεις περιθωρίων και επιτοκίων ή αυθαίρετες χρεώσεις. Προβλέπει δηλαδή αφαίρεση όλων των καταχρηστικών χρεώσεων που οι τράπεζες επιβάλλουν στους οφειλέτες προτού η τράπεζα να μπορεί να προβαίνει σε εκποιήσεις της ακίνητης περιουσίας.

(7) Κατοχύρωση νομικής αρωγής από το Κράτος για οφειλέτες κατά τη διαδικασία εκποίησης κύριας κατοικίας με δάνειο ύψους μέχρι €350 χιλ. και της μικρής επαγγελματικής στέγης.

(8) Επέκταση των χρονοδιαγραμμάτων που αφορούν τις διαδικασίες εκποίησης.

(9) Νομοθετική ρύθμιση για ενημέρωση της Βουλής από την Κεντρική τράπεζα ανά τριμηνία για την πορεία εφαρμογής του νόμου και την είσπραξη των καθυστερημένων οφειλών.

Σε σχέση με τους τόκους υπερημερίας και τις καταχρηστικές χρεώσεις οι τροπολογίες μας αφορούν:

(1) Προσθήκη των διατάξεων της πρότασης που είχαμε καταθέσει από κοινού με το ΔΗΚΟ σε σχέση με τους τόκους υπερημερίας και άλλες διοικητικές χρεώσεις. Η πρόταση της κυβέρνησης είναι σαφώς υποδεέστερη ως προς την προστασία των δανειοληπτών και δεν περιλαμβάνει διατάξεις που απαγορεύουν την επιβολή υπερβολικών χρεώσεων.

(2) Νομοθετική ρύθμιση που να υποχρεώνει την αφαίρεση τόκων υπερημερίας και τόκων που προήλθαν από την αύξηση του περιθωρίου καθώς και άλλες επιβαρύνσεις που αφορούν έξοδα και πρόστιμα από το 2009 και έπειτα για δάνεια που αφορούν την κύρια κατοικία μέχρι €350 χιλ. και τη μικρή επαγγελματική στέγη.

02/09/2014