Παρέμβαση ΓΓ ΚΕ ΑΚΕΛ, Στέφανου Στεφάνου, στην Ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων, για το Μεταναστευτικό
Κατ’ αρχή να μου επιτρέψετε να κάνω τέσσερα σχόλια.
Πρώτο, όταν το ΕΛΑΜ διεκδικεί την πατρότητα των αποφάσεων και των ενεργειών της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη, αυτό θα πρέπει να προβληματίσει τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη και τα κόμματα που στηρίζουν τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη.
Δεύτερο, όντως η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη σε κάποια πράγματα έκανε αυτό που θα έπρεπε να έκανε η προηγούμενη κυβέρνηση και για δέκα χρόνια δεν έκανε. Για παράδειγμα την στελέχωση συγκεκριμένων υπηρεσιών που ασχολούνται με τις αιτήσεις ασύλου που ήταν υποστελεχωμένες. Αλλά την ίδια ώρα δεν είναι ανάγκη να υπερβάλλουμε. Η μείωση των ροών από την Τουρκία έχει να κάνει με απόφαση της Τουρκίας στις 15 Αυγούστου 2023 να τερματίσει το πρόγραμμα ready to go γι’ αυτούς που έρχονταν από την Υποσαχάρια Αφρική ή από την Ασία για να σπουδάσουν στα λεγόμενα πανεπιστήμια στα κατεχόμενα και η Τουρκία πλέον έχει καθεστώς διπλής βίζας και αυτό εμποδίζει όλους εκείνους που έρχονταν να έρχονται. Άρα ας μην υπερβάλλουμε.
Τρίτο, αν η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη πανηγυρίζει για την ίδρυση του Υφυπουργείου Μετανάστευσης ας βάλει και Υφυπουργό. Έχει από τον Φλεβάρη και ακόμα δεν αποφάσισε. Επιτέλους, τα κόμματα της συμπολίτευσής συμφωνήστε μεταξύ σας ποιο θα βάλετε για να τελειώνουμε. Όχι πως διά μαγείας και αυτόματα θα λύσει το πρόβλημα το Υφυπουργείο.
Τέταρτο, το ΑΚΕΛ ποτέ δεν ήταν και δεν είναι υπέρ της ελεύθερης Κέρκυρας. Και το λέω αυτό γιατί αυτό το αισχρό ψέμα το επαναλαμβάνουν διάφοροι που δεν έχουν επιχειρήματα να αντιμετωπίσουν την ολοκληρωμένη προσέγγιση του ΑΚΕΛ στο ζήτημα του μεταναστευτικού και του προσφυγικού και λένε ψέματα. Θέλω, επίσης, να επισημάνω ότι σήμερα το πρωί δυστυχώς αυτό το αισχρό ψέμα το είπε και η πρόεδρος του Συναγερμού στο κρατικό κανάλι. Ελπίζω να είναι από άγνοια και όχι από προτροπή των επικοινωνιολόγων της. Αν θέλετε να συζητήσουμε σοβαρά να συζητήσουμε επί πραγματικών δεδομένων και όχι στη βάση ψεμάτων και διαστρεβλώσεων.
Σε σχέση με το μεταναστευτικό και το προσφυγικό υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα δεδομένα. Η Κύπρος λόγω της γεωγραφικής της θέσης ναι, αντιμετωπίζει πιέσεις και μεταναστευτικές και προσφυγικές. Σε αυτή τη φάση έχει πίεση από προσφυγικές ροές, λόγω της συνολικότερης εκρηκτικής κατάστασης στη Μέση Ανατολή. Αναμενόταν. Το είχαμε συζητήσει ακροθιγώς στην τελευταία συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου, που ξέχασα πότε έγινε γιατί αρνείται ο Πρόεδρος να ξανασυνεδριάσει το Εθνικό Συμβούλιο. Άρα η Κύπρος πρέπει να είναι έτοιμη για να μπορέσει να διαχειριστεί ένα σύνθετο, πολύπλοκο, δύσκολο θέμα όπως είναι οι μεταναστευτικές και οι προσφυγικές ροές. Και αυτή τη διαχείριση πρέπει να την κάμνει στη βάση του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συμβάσεων που διέπουν τα συγκεκριμένα ζητήματα. Και το διεθνές δίκαιο προβλέπει για τα συγκεκριμένα ζητήματα και διαδικασίες, και υποδομές, και δομές και υπηρεσίες και ολοκληρωμένη μεταναστευτική πολιτική, που δυστυχώς δεν έχουμε ως χώρα. Και θα πρέπει να πω ότι τα τελευταία χρόνια λόγω και της αύξησης των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, αλλά λόγω και της ανικανότητας της προηγούμενης κυβέρνησης να διαχειριστεί το θέμα η πίεση έχει αυξηθεί.
Να πω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα.. Παρά το γεγονός ότι η προηγούμενη κυβέρνηση έλαβε ευρωπαϊκά κονδύλια, συγκεκριμένες υποδομές δεν τις έφτιαξε. Ούτε και είχε ολοκληρωμένη πολιτική. Και άφηνε υποστελεχωμένες τις υπηρεσίες. Έκαμνε από πέντε μέχρι επτά χρόνια η προηγούμενη κυβέρνηση να εξετάσει μια αίτηση ασύλου, με αποτέλεσμα σύμφωνα με στοιχεία της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών, η προηγούμενη κυβέρνηση παρέλαβε το 2013 2,400 αιτήσεις και παρέδωσε στην επόμενη κυβέρνηση, την σημερινή, 26,600 συν 6,000 που βρίσκονται στο δικαστήριο. Συνολικά 32,600 αιτήσεις. Γιατί; Άμα κάμνεις πέντε χρόνια για να εξετάσεις μια αίτηση ,βεβαίως θα συσσωρεύονται.
Το δεύτερο, η προηγούμενη κυβέρνηση δεν προχώρησε στη δημιουργία επαρκών υποδομών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο υπουργός Εσωτερικών που ήταν υπουργός και στην προηγούμενη κυβέρνησης- όπως και ο Πρόεδρος ήταν στην προηγούμενη κυβέρνηση- τον προηγούμενοι Οκτώβριο δήλωσε στη Βουλή ότι γνωρίζουμε που είναι οι παράνομοι μετανάστες, αλλά άμα τους συλλάβουμε που θα τους βάλουμε μέχρι να κάνουμε τις διαδικασίες για να τους στείλουμε πίσω, αφού δεν υπάρχει προαναχωρησιακό κέντρο. Το προαναχωρησιακό κέντρο είχε δέκα χρόνια η προηγούμενη κυβέρνηση να το κάνει και δεν το έκανε. Γι αυτό οι παράνομοι που μένουν στην Κύπρο πάνε σε φτηνές συνοικίες για να μείνουν με πολλούς άλλους συμπατριώτες τους για να μπορούν να μοιράζονται το ενοίκιο, γίνονται και αντικείμενο εκμετάλλευσης μαύρης εργασίας και δημιουργούνται και τα γκέτο. Άρα, οι ευθύνες της προηγούμενης κυβέρνησης είναι πολύ μεγάλες για να έχουμε επιπρόσθετες δυσκολίες στη διαχείριση αυτού του ζητήματος.
Η δεύτερη δυσκολία που έχουμε ως χώρα είναι το ευρωπαϊκό πλαίσιο για το μεταναστευτικό και το προσφυγικό. Το ευρωπαϊκό πλαίσιο, στο οποίο συναινέσαμε και η προηγούμενη κυβέρνηση και η παρούσα κυβέρνηση, που πανηγύριζε προχθές για την έγκριση του συμφώνου. Τι λέει στη βάση του το ευρωπαϊκό πλαίσιο; Βασική αρχή είναι ότι εγκλωβίζει τους μετανάστες και τους πρόσφυγες στην πρώτη χώρα άφιξης. Πρώτη χώρα άφιξης δεν είναι ούτε η Γερμανία, ούτε η Γαλλία, ούτε η Αυστρία, καμιά ηπειρωτική ευρωπαϊκή χώρα. Είναι τα εξωτερικά σύνορα και είναι η Κύπρος. Και ασθμαίνως και ασυζητητί και η κυβέρνηση Αναστασιάδη και η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη ούτε καν ήγειραν θέμα στην ΕΕ να αλλάξουμε αυτή την αρχή από τον κανονισμό του Δουβλίνου ή τουλάχιστον ως νησιώτικη, μικρή και ημικατεχόμενη χώρα να ζητήσουμε την εξαίρεσή της Κύπρου από αυτό τον κανονισμό. Φωνή καμία. Βεβαίως θα εγκλωβίζονται στην Κύπρο, όπως και σε άλλα κράτη μέλη με εξωτερικά σύνορα, θα στοιβάζονται οι αριθμοί και ύστερα θα μιλούμε για την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, που ενώ στην περίπτωση των Ουκρανών προχώρησε αμέσως, και καλά έκανε, στον επιμερισμό των Ουκρανών προσφύγων, ενώ στην περίπτωση της Κύπρου και άλλων χωρών με εξωτερικά σύνορα δεν δέχεται αυτό το πράγμα. Ξοφλά μόνο με το να δίνει μερικά εκατομμύρια.
Θα πρέπει επίσης να πω, ότι η Κύπρος δέχθηκε 20.000 Ουκρανούς πρόσφυγες, μέχρι τον Μάριο του 2024 συνέβαλε με 50 εκατομμύρια ευρώ και πήρε 6,7 εκατομμύρια ευρώ έκτακτη χρηματοδότηση από την ΕΕ.
Καλώς το κάναμε με τους Ουκρανούς. Καλά οι Ευρωπαίοι γιατί δεν δέχονται και σε άλλες περιπτώσεις και για κράτος μέλος της ΕΕ όπως είναι η Κύπρος. Πού πήγε πραγματικά η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη; Είναι αυτές οι ευρωπαϊκές αρχές και αξίες που πρεσβεύει η ΕΕ σε σχέση με τα κράτη μέλη της;
Και το λέω τούτο, γιατί ο ΔΗΣΥ έκανε κριτική του ΑΚΕΛ γιατί καταψήφισε το σύμφωνο προχθές στο Ευρωκοινοβούλιο. Σας ρωτώ: Εσείς δέχεστε οι Ευρωπαίοι να σας φτύνουν στα μούτρα ότι δεν δεχόμαστε να κάνουμε αυτό για την Κύπρο ότι κάμνουμε για τους Ουκρανούς. Και ότι θα σας εγκλωβίζουμε τους μετανάστες και τους πρόσφυγες στη χώρα σας και εμείς απλώς θα δίνουμε λεφτά;
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε συγκεκριμένα μέτρα με τον τρόπο που τα ανακοίνωσε. Λέει τα αποφασίσαμε στο ΣΕΑ, Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας, το οποίο είναι παράτυπο, δεν έχει νόμο για τη σύσταση του, δεν έχει προϋπολογισμό. Ο Πρόεδρος δήλωσε ότι θα έφερνε και νόμο και προϋπολογισμό, αν τα είδατε εσείς τα είδαμε και εμείς. Το προσπερνώ αυτό. Μάθαμε τα μέτρα με μια ανάρτηση που έκανε ο Πρόεδρος στα social media. Αυτό μέσα στο πλαίσιο του νέου πνεύματος που έλεγε προεκλογικά ο Πρόεδρος ότι θα φέρει για να έχει στενή και όσο το δυνατό πιο συχνή συνεννόηση με τις πολιτικές δυνάμεις. Ρώτησα και τα συγκυβερνώντα κόμματα αν ξέρουν και ποιες είναι οι περιβόητες προτάσεις του ΓΓ του ΟΗΕ που έδωσε στον Πρόεδρο και τις δέχθηκε, ούτε και τα συγκυβερνώντα κόμματα έχουν χαμπάρι. Τι νέο πνεύμα είναι τούτο;
Το πρώτο για την αναστολή εξέτασης αιτήσεων ατόμων συριακής καταγωγής. Θα έχει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που νομίζουμε ότι θα έχει. Πρώτο, θα αυξηθούν οι εκκρεμούσες αιτήσεις ασύλου και θα πάμε εκεί που ήταν προηγουμένως επί διακυβέρνησης ΔΗΣΥ. Δεύτερο, θα αυξηθούν οι προσφυγές στο Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας, θα έχουμε αύξηση της παράνομης και αδήλωτης εργασίας και ενίσχυση των κυκλωμάτων που μαίνονται αυτού του συστήματος. Σας το υπογραμμίζω. Και τότε είναι που θα τρέχουμε πάλι ξοπίσω των διαφόρων εξελίξεων. Λέει αυτό θα το κάνουμε μέχρι να υλοποιήσουμε το εγχείρημα για χαρακτηρισμό περιοχών της Συρίας ως ασφαλείς για επιστροφές πολιτών συριακής καταγωγής. Απάντησε σε αυτό ο Μαργαρίτης Σχοινάς όταν ήταν στην Κύπρο. Τι είπε; «Δεν θέλω να φέρω εύκολες λύσεις». Με λίγα λόγια μας είπε ότι είναι όνειρο θερινής νυκτός στην κατάσταση που επικρατεί σήμερα στη Συρία να πάμε να κηρύξουμε ασφαλείς περιοχές.
Η δε Fabienne Keller, που ήταν η εισηγήτρια στο Ευρωκοινοβούλιο για το θέμα, λέει ότι είναι πολύ δύσκολο εγχείρημα λόγω της κατάστασης στη χώρα. Άστε που για χαρακτηρισμό ασφαλών περιοχών χρειάζεται μεταξύ Συρίας και ΕΕ είτε διμερώς να υπάρξει συμφωνία, τη στιγμή που η ΕΕ ανέστειλε κάθε επαφή με το καθεστώς της Συρίας. Και την ίδια ώρα ομόφωνα τα ευρωπαϊκά κράτη αποφάσισαν ότι κανένα κράτος της ΕΕ δεν θα συνομολογεί συμφωνίες με τη Συρία. Με ποιους λοιπόν, θα κάνει συμφωνία η κυπριακή κυβέρνηση, για να κηρύξουμε ασφαλείς περιοχές στη Συρία; Είναι κάτι που θα πρέπει να απαντήσει η κυβέρνησης. Εκτός κι αν σκέφτηκε ο Νίκος Χριστοδουλίδης, ότι ακόμα είμαστε σε προεκλογική περίοδο, θα τα σύρω και ποιος θα ρωτήσει πως θα γίνουν. Δεν διαβουλεύθηκε η κυβέρνηση ούτε και με αυτούς που ασχολούνται με τα θέματα και έχουμε ασφαλείς πληροφορίες για τούτο. Αυτό το πράγμα είτε δείχνει πραγματικά ότι δεν γνωρίζουμε ποιες είναι οι διαδικασίες στην ΕΕ, είτε προσπαθούμε να πείσουμε τον κόσμο ότι για ένα δύσκολο, πολύπλοκο ζήτημα μπορούμε να έχουμε εύκολες λύσεις, που δεν έχουμε και δεν μπορούμε να εφαρμόσουμε.
Τι εισηγείται το ΑΚΕΛ: Εισηγείται δυο άμεσα μέτρα. Αν έχετε τα κότσια να πάμε όλοι μαζί ως κοινοβούλιο και να ζητήσουμε, να απαιτήσουμε από την ΕΕ και να απαιτήσουμε και από την κυβέρνηση το ίδιο πράγμα, από την ΕΕ έτσι ώστε να εφαρμόσει η ΕΕ και στην περίπτωση της Κύπρου ότι εφάρμοσε και στην Ουκρανία: επιμερισμό ανάλογα με τον πληθυσμό και τις δυνατότητες κάθε χώρας, των μεταναστών και των προσφύγων που βρίσκονται ή που θα έρθουν, γιατί θα έρθουν κι άλλοι και τον πρόσφυγα δεν τον προσκαλείς έρχεται από μόνος του για να γλιτώσει από το θάνατο. Άρα πρέπει να έχεις και τρόπο για να διαχειριστείς το ζήτημα. Πάτε το; Το ΑΚΕΛ ει βάζει από το 2016 αυτό το θέμα. Και είναι ένας από τους βασικούς λόγους γιατί καταψήφισε και το σύμφωνο προχθές, γιατί το σύμφωνο ενσωματώνει τον κανονισμό του Δουβλίνου που έχει αυτή τη βασική αρχή. Εσείς να μείνετε με τους μετανάστες και τους πρόσφυγες και εμείς για να την έχουμε ήσυχη να σας δίνουμε εκατομμύρια. Εμείς βάζουμε ζήτημα το κυπριακό κοινοβούλιο να υιοθετήσει αυτή τη θέση και να κάνουμε κοινοβουλευτική διπλωματία για να πείσουμε τους Ευρωπαίους να εφαρμοστεί και στην περίπτωση ενός κράτους μέλους της ΕΕ, όπως είναι η Κύπρος, ότι έγινε με την Ουκρανία.
Το δεύτερο να απαιτήσουμε από την ΕΕ εξαίρεση αυτής της αρχής του εγκλωβισμού στα εξωτερικά σύνορα για την περίπτωση της Κύπρου. Είναι ισχυρά τα επιχειρήματα που έχουμε. Είμαστε μικρή χώρα, νησιώτικη, ημικατεχόμενη, πόσα να αντέξει η Κύπρος. Εμείς είμαστε μπροστά. Οι άλλοι δεν ξέρω αν θα μείνουν στις γενικές και αόριστες ευρωπαϊκές αξίες που αλληθωρίζουν όταν δεν έχουν να κάνουν με τα μεγάλα συμφέροντα των κρατών που κάνουν κουμάντο στην ΕΕ.
Επιπλέον, είναι σημαντικό η κυβέρνηση να προχωρήσει επιπλέον, στην εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού, ώστε οι μετανάστες και οι αιτητές ασύλου να εργάζονται με αξιοπρέπεια εκεί που υπάρχουν ανάγκες, με ρυθμισμένες εργασιακές σχέσεις για να μην γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης μαύρης εργασίας. Δεύτερο, να προωθήσουμε με τη συμβολή της ΕΕ διμερών συμφωνιών για επαναπατρισμό και τρίτο βελτίωση και ενίσχυση των υπηρεσιών και υποδομών για τη διαχείριση των ροών. Αυτά βεβαίως χρειάζονται χρόνο, γι’ αυτό εμείς εισηγούμαστε τα άμεσα μέτρα και την ΄δια ώρα να αναλάβουμε δράση προς αυτή την κατεύθυνση. Αν θέλει λοιπόν η κυβέρνηση όντως να καταφέρει να διαχειριστεί ένα πιεστικό και δύσκολο ζήτημα ας μην μείνει μόνο στις εύκολες λύσεις, που δεν είναι λύσεις, ας αναλάβει δράση προς αυτή την κατεύθυνση.
