Ομιλία Γ.Γ. Κ.Ε. ΑΚΕΛ στην εκδήλωση για την ιστορική απόφαση του ΑΚΕΛ της 16ης Ιουνίου 1943
Είμαστε γι’ ακόμα μια χρονιά εδώ για να τιμήσουμε αυτούς που αγωνίστηκαν για τα δίκαια του λαού μας, για την παγκόσμια ειρήνη, για τον Άνθρωπο. Για να πούμε ένα σεμνό ευχαριστώ στους βετεράνους πολεμιστές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, που παρά τις δεκαετίες που κουβαλούν στην πλάτη τους είναι για εμάς στιβαρά σύμβολα του αντιφασιστικού αγώνα∙ φάροι και παραδείγματα για το χρέος που έχουμε ως Λαϊκό Κίνημα.
Είμαστε γι’ ακόμα μια χρονιά εδώ για να τιμήσουμε μια ιστορική επέτειο, γέννημα του γενετικού κώδικα του Κόμματος μας: την ιστορική απόφαση της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ να καλέσει τα μέλη του Κόμματος να στρατευτούν εθελοντικά και να πολεμήσουν το χιτλεροφασισμό.
Τιμούμε τους εθελοντές της 16ης Ιουνίου 1943 είτε αυτοί είναι στη ζωή, είτε έπεσαν στα πεδία των μαχών, είτε έφυγαν από τη ζωή στις δεκαετίες που πέρασαν. Ταυτόχρονα, όλους τους Κύπριους μαχητές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Αυτούς που με την απόφαση και το αίμα τους έγραψαν Ιστορία, τιμώντας το όνομα της Κύπρου στα χρόνια του μεγάλου πολέμου.
Τιμούμε ακόμα τους αντιφασίστες αντιστασιακούς της νεότερης γενιάς που, στα πέτρινα χρόνια της χούντας και της ΕΟΚΑ Β΄, αντιπάλεψαν το ντόπιο φασισμό, υπερασπιζόμενοι τη δημοκρατία, την ελευθερία και την αξιοπρέπεια του λαού μας.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι αυτή η εκδήλωση διοργανώνεται στη Λεμεσό και μάλιστα στην Πλατεία Ηρώων. Η Λεμεσός υπήρξε το επίκεντρο της κινητοποίησης για υλοποίηση της απόφασης της 16ης Ιουνίου. Στο ιστορικό θέατρο Ριάλτο έλαβε χώρα η συνδιάσκεψη του ΑΚΕΛ η οποία ενέκρινε τον κατάλογο των 730 εθελοντών του Κόμματος. Σ’ αυτήν εδώ την πλατεία στο κέντρο της Λεμεσού θεμελιώθηκε από το εκλεγμένο τότε Λαϊκό Δημοτικό Συμβούλιο και με εθελοντική εργασία των Αθλητικών Μορφωτικών Συλλόγων, Μνημείο Ηρώων προς αιώνια δόξα των ηρώων της επανάστασης του 1821 και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Δεν θα μπορούσε λοιπόν να επιλεγεί άλλη πόλη και άλλος χώρος για να πραγματοποιήσουμε αυτή την τιμητική εκδήλωση.
Όταν η Κ.Ε. του ΑΚΕΛ έπαιρνε την απόφαση της 16ης Ιουνίου, όλα τα μέλη της δήλωσαν πρόθυμα να καταταγούν στο στρατό. Τελικά αποφασίστηκε να καταταγούν έντεκα από τα 17 μέλη. Τα υπόλοιπα έμειναν πίσω για να διασφαλίσουν ότι το Κόμμα θα συνέχιζε να λειτουργεί.
Η εθελοντική κατάταξη της πλειοψηφίας της ηγεσίας του Κόμματος στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν πράξη αντιφασιστική. Ταυτόχρονα έδειξε με το παράδειγμα της πως η ηγεσία δεν αρκεί να αποφασίζει. Η ηγεσία πρέπει να λειτουργεί ως παράδειγμα για την εφαρμογή των αποφάσεων.
Η απόφαση της 16ης Ιουνίου ήταν το αποκορύφωμα της αντιφασιστικής δράσης που ανέπτυξε το ΑΚΕΛ από τα πρώτα του βήματα. Όργωσε ολόκληρη την Κύπρο διαφωτίζοντας το λαό με ομιλίες και διαλέξεις για την απάνθρωπη φύση του φασισμού. Για την ανάγκη να πολεμήσουμε για την ελευθερία του κόσμου ολόκληρου και της Κύπρου. Κατέθεσε στην αποικιακή κυβέρνηση προτάσεις για την ενεργότερη έμπρακτη συμβολή του κυπριακού λαού στην αντιφασιστική πάλη. Τόνιζε με κάθε ευκαιρία πως η άρση της Παλμεροκρατίας, που έσφιγγε σαν θηλιά το λαιμό του κυπριακού λαού, θα επέτρεπε στους Κυπρίους να έχουν ακόμα πιο σημαντική συμβολή στην τιτάνια πανανθρώπινη προσπάθεια συντριβής του χιτλεροφασισμού. Το ΑΚΕΛ όμως δεν έμεινε μέχρι εκεί. Ζήτησε από τους Βρετανούς να δεσμευθούν πως μετά τον πόλεμο θα άνοιγε ο δρόμος για να απολαύσει και η Κύπρος την ελευθερία της.
Ως Κόμμα δεν μείναμε μόνο στα υπομνήματα και τις εισηγήσεις. Προχωρήσαμε και στην πράξη. Πέραν από τη διαφώτιση του κυπριακού λαού, οργανώσαμε εκστρατεία με σύνθημα «μια μέρα δουλειάς για την άμυνα της Κύπρου». Καλέσαμε τους εργαζόμενους να δουλέψουν μια μέρα δίχως πληρωμή με στόχο τη θωράκιση της άμυνας του Νησιού από τυχόν χιτλερική εισβολή. Αποδείξαμε γι’ ακόμα μια φορά ότι πατριώτες μόνο στα λόγια είναι όλοι. Το ζήτημα είναι να είσαι πατριώτης στην πράξη. Χιλιάδες απλοί άνθρωποι του λαού τότε θυσίασαν το μεροκάματο, σε μια εποχή απόλυτης φτώχιας, για να ανταποκριθούν στο κάλεσμα του ΑΚΕΛ.
Η εθελοντική κατάταξη ασφαλώς δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Οι Κύπριοι θα έπρεπε να συστρατευθούν σ’ αυτό τον αγώνα με τους αποικιοκράτες καταπιεστές τους. Με τους αποικιοκράτες που αρνούνταν πεισματικά να παραχωρήσουν δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες στον κυπριακό λαό. Με τους αποικιοκράτες που κώφευαν πεισματικά στην απαίτηση του ΑΚΕΛ για απόδοση της ελευθερίας της Κύπρου μετά τη νικηφόρα έκβαση του πολέμου. Παρόλα αυτά η συνειδητοποίηση του υπέρτερου αντιφασιστικού καθήκοντος οδήγησε τους ΑΚΕΛιστές να πάρουν σωστές αποφάσεις. Αποφάσεις που τίμησαν την Κύπρο και για τις οποίες σήμερα δίκαια υπερηφανευόμαστε.
Θα μπορούσε κάποιος να διερωτηθεί γιατί να θεωρείται ιστορική η απόφαση της 16ης Ιουνίου του 1943. Η απόφαση του ΑΚΕΛ είναι ιστορική γιατί στάθηκε σταθμός της πάλης του κυπριακού λαού όχι μόνο ενάντια στο φασισμό, αλλά όπως έλεγε και το ίδιο το κείμενο της απόφασης, για την απελευθέρωση της Ελλάδας από τη χιτλερική τυραννία, την απελευθέρωση των υπόδουλων χωρών και την εξασφάλιση του εθνικού, πολιτικού και κοινωνικού μέλλοντος του Τόπου.
Μέσα στις λίγες αυτές γραμμές ήταν συμπυκνωμένη η έγνοια των ΑΚΕΛιστών για το διεθνιστικό αλλά και το πατριωτικό τους καθήκον. Εξάλλου το ΑΚΕΛ, λαμβάνοντας τη σκυτάλη από το Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου είχε και την πείρα της πάλης ενάντια στο φασισμό, με την εθελοντική συμμετοχή στο αντιφασιστικό μέτωπο της Ισπανίας, το 1936. Με την ίδρυση του είχε πάρει θέση ενάντια στον πόλεμο, ως Κόμμα αντιχιτλερικό και αντιφασιστικό. Είχε κατανοήσει σωστά τις συνθήκες και το ευρύτερο πλαίσιο μέσα στο οποίο ο κυπριακός λαός καλείτο να δώσει τη δική του μάχη για την ελευθερία της πατρίδας του. Η πολιτική πράξη του ΑΚΕΛ να καλέσει τα στελέχη και τα μέλη του σε εθελοντική στράτευση, συνδύαζε τον αντιφασιστικό πόλεμο με το αντιαποικιακό απελευθερωτικό κίνημα στην Κύπρο που με πρωτοβουλία του ΑΚΕΛ πήρε μεγάλες διαστάσεις μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τα στελέχη και τα μέλη του ΑΚΕΛ που κατατάχθηκαν τότε στο στράτευμα, αξιοποίησαν την κάθε στιγμή στο μέτωπο για να δουλέψουν για το μέλλον της Κύπρου. Μπόλιασαν χιλιάδες συστρατιώτες τους με τα ιδανικά της ελευθερίας, της δημοκρατίας και του σοσιαλισμού. Συνέχισαν να καλλιεργούν την αντιφασιστική συνείδηση. Πρωτοστάτησαν για να έχουν οι στρατιώτες αξιοπρεπή αντιμετώπιση και σεβασμό από τους ανωτέρους τους. Διοργάνωναν μορφωτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις μέσα στο καμίνι του πολέμου και έχτισαν γέφυρες επικοινωνίας με το διεθνές αντιφασιστικό Κίνημα. Έκαναν έτσι τον πόλεμο σχολείο από το οποίο αποφοίτησαν πολλά στελέχη τα οποία ηγήθηκαν στα χρόνια που ακολούθησαν, του αντιαποικιακού αγώνα της Κύπρου αλλά και των μεγάλων κοινωνικών και ταξικών αναμετρήσεων.
Όταν τέλειωσε ο πόλεμος και οι Βρετανοί αρνήθηκαν να αποστρατεύσουν τους κύπριους εθελοντές, σκοπεύοντας να τους χρησιμοποιήσουν στους αποικιακούς τους πολέμους, οι ΑΚΕΛιστές δεν το έβαλαν κάτω. Οργάνωσαν το κίνημα για την αποστράτευση και πάλεψαν γι’ αυτήν αδιάκοπα. Το έπραξαν ακόμα και όταν οι Βρετανοί σκότωσαν τον Τάκη Κυθραιώτη δείχνοντας ότι δεν αστειεύονται. Ακόμα και όταν έκλεισαν εκατοντάδες συντρόφους μας στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Αιγύπτου.
Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος τέλειωσε με τη συντριβή του χιτλεροφασισμού. Για να γυρίσει όμως ο τροχός, τον λίπαναν με το αίμα τους εκατομμύρια ανθρώπων. Στην πρώτη γραμμή βρέθηκε τότε η Σοβιετική Ένωση και οι όπου γης κομμουνιστές. Η πολεμική κρεατομηχανή που έστησε τότε ο Χίτλερ καταποντίστηκε. Όμως στο όνομα του αντικομμουνισμού, των ιμπεριαλιστικών πολέμων και της νέας τάξης, η αναβίωση των νεοφασιστικών και νεοναζιστικών οργανώσεων υποθάλπεται ολοένα και περισσότερο.
Η διεθνής καπιταλιστική κρίση που ξέσπασε πριν λίγα χρόνια δημιούργησε και πάλι, όπως στη δεκαετία του 1930, ευνοϊκό περιβάλλον για να αναζωογονηθεί ο φασισμός. Γιατί ακριβώς απευθύνεται στην απελπισία και την οργή μιας μερίδας του λαού, που όπως το ανέλυσε ο Γκεόργκι Δημητρώφ «ποντάροντας στη βαθειά απογοήτευση των μαζών, τις κερδίζει επειδή με δημαγωγικό τρόπο επικαλείται τις πιο καυτές τους ανάγκες». «Ο φασισμός δρα για το συμφέρον των ιμπεριαλιστών», λέει σε άλλη του αναφορά «αλλά μπροστά στις μάζες παρουσιάζεται με το ένδυμα του υπερασπιστή ενός ταπεινωμένου έθνους και επικαλείται τα προσβλημένα εθνικά αισθήματα».
Δεν θα μπορούσε αυτό να αποτυπωθεί στο σήμερα γλαφυρότερα από τη στάση που τηρεί το ΕΛΑΜ χέρι-χέρι με τον ΔΗΣΥ για την προώθηση του νομοσχεδίου Ρούμπιο-Μενέντεζ. Όλοι αυτοί που μέρα-νύχτα, ειδικά κατά την προεκλογική περίοδο, έκαναν διαγωνισμό εθνικοφροσύνης, που έριχναν τόνους λάσπης στο ΑΚΕΛ αγωνιώντας δήθεν για το ποιος θα αποφασίζει και για ποιού τα συμφέροντα στο Ευρωκοινοβούλιο αν εκλεγεί τουρκοκύπριος, πανηγυρίζουν γιατί αποφάσισαν για εμάς χωρίς εμάς, γιατί η Κύπρος θα γίνει πεδίο βολής για τα συμφέροντα τρίτων και όχι του λαού της.
Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο το οποίο διαφημίστηκε από τους Κυβερνώντες ως απόλυτη επιτυχία, αφού προβλέπει την άρση του εμπάργκο στην πώληση όπλων των ΗΠΑ προς την Κυπριακή Δημοκρατία. Δε μας λένε όμως ότι η άρση του εμπάργκο θα γίνει υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Άρση του εμπάργκο σύμφωνα με το νομοσχέδιο θα γίνει αν υπηρετήσουμε τα σχέδια των ΗΠΑ στην περιοχή μας ενάντια σε Ρωσία και Κίνα, αν ενταχθούμε στο νατοϊκό Συνεταιρισμό για την Ειρήνη, αν αποδεχτούμε να αντικαταστήσουμε τον εξοπλισμό της Εθνικής Φρουράς με νατοϊκό. Αντί να απαντήσουν σε αυτά τα σημεία που θέσαμε ενώπιον τους οι Κυβερνώντες αλλά και οι συνοδοιπόροι τους, κάνουν τις πάπιες. Μας μιλούν για πατριωτισμό και αποκαλούν εμάς προδότες. Αυτοί που είναι έτοιμοι να θέσουν τα συμφέροντα τρίτων πάνω από τα συμφέροντα της χώρας μας.
Εμείς επιμένουμε να καλούμε τους πάντες να μελετήσουν το νομοσχέδιο και να έρθουν, αν τολμούν, να συζητήσουμε συγκεκριμένα. Ο λαός μας χόρτασε από συνθήματα και σοφιστείες. Θέλει πράξεις και όχι λόγια. Θέλει αποτελέσματα και όχι συνθήματα. Ποια είναι η πραγματικότητα;
Αφήνουν τον τόπο έρμαιο στην επιθετικότητα της Τουρκίας και στον κίνδυνο της οριστικής διχοτόμησης. Βυθίζουν την κοινωνία στην κοινωνική και εργασιακή ανασφάλεια και στον κίνδυνο φτώχειας. Αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τη διαφθορά και τη διαπλοκή που έγιναν μέρος της καθημερινότητας.
Το ΑΚΕΛ θέτει πάντοτε πάνω απ’ όλα το συμφέρον του τόπου και του λαού. Είναι γι’ αυτό που και τώρα στέκεται συνεπές στο πατριωτικό καθήκον της υπεράσπισης της πατρίδας και των λαϊκών συμφερόντων.
Είναι γι’ αυτό που, ταυτόχρονα, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για πολιτική αλλαγή και για απαλλαγή από τις πολιτικές της κυβέρνησης, οι οποίες υποθηκεύουν το μέλλον του τόπου και του λαού.
Στο κυπριακό δεν έχουμε την πολυτέλεια του χρόνου για να τον ξοδεύει με τόση άνεση ο κ. Αναστασιάδης. Δυστυχώς τα πράγματα βρίσκονται σε οριακό σημείο. Η επιθετικότητα και προκλητικότητα του κ. Ερντογάν ξεπέρασαν κάθε όριο. Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν για την Κύπρο και τον Κυπριακό λαό είναι πολλοί. Σε αντίθεση με το τι ο κ. Αναστασιάδης και ο ΥΠΕΞ υπόσχονταν στον Κυπριακό λαό η Τουρκία προχωρεί με γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ. Η Κυβέρνηση απαιτείται να αναλάβει πρωτοβουλίες που θα τερματίζουν την Τουρκική προκλητικότητα και θα διανοίγουν την προοπτική για λύση. Ο κ. Αναστασιάδης πρέπει να απευθυνθεί στο Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ με ειλικρίνεια. Να του πει ότι είναι έτοιμος να συνεχίσει το διάλογο από εκεί που μείναμε στο Κραν Μοντανά στη βάση του πλαισίου Γκουτέρες, των συγκλίσεων και του άτυπου εγγράφου για την εφαρμογή της λύσης. Να επαναβεβαιώσει τη συμφωνία Χριστόφια-Ταλάτ για το φυσικό αέριο. Να δηλώσει την ετοιμότητα του να εργαστεί εντατικά για λύση. Αν συνεργαστεί η τουρκική πλευρά, αυτό θα είναι εφικτό. Προϋπόθεση να γίνουν αυτά είναι η Τουρκία να τερματίσει τις προκλήσεις της στην ΑΟΖ μας. Οι πρωτοβουλίες αυτές θα πρέπει να αναληφθούν πριν οι πολιτικές εξελίξεις στα κατεχόμενα ανατρέψουν το σημερινό σκηνικό. Πριν αναλάβουν την εξουσία φιλοτουρκικά κόμματα. Πριν τεθεί ξανά και πιο έντονα θέμα απομάκρυνσης της UNFICYP. Πριν να μονιμοποιηθεί ως τετελεσμένη η τουρκική παρουσία και οι παραβιάσεις της στην κυπριακή ΑΟΖ.
Πριν η οριστική διχοτόμηση καταστεί αναπόφευκτη.
Εμείς επιμένουμε και θα επιμένουμε. Ο μόνος ρεαλιστικός τρόπος λύσης του Κυπριακού είναι η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία. Μόνο σε αυτό το σημείο συναντούνται όσοι Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θέλουν λύση. Αυτή τη λύση πρέπει να διεκδικήσουμε χωρίς υποχωρήσεις σε θέματα αρχών. Χωρίς αντιφάσεις και παλινδρομήσεις οι οποίες προκαλούν φοβίες, καχυποψίες και επιφυλάξεις. Μόνο έτσι θα υποχρεωθεί η Τουρκία να συνεργαστεί ή να εκτεθεί διεθνώς.
Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να απελευθερωθεί η πατρίδα μας. Μόνο έτσι και επανενωμένη θα πορευθεί με ασφάλεια προς ένα καλύτερο μέλλον.
Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να προστατευθεί η τουρκοκυπριακή κοινότητα από την απειλή της αφομοίωσης και της ενσωμάτωσής της στην Άγκυρα.
Μόνο έτσι θα ανοίξει ο δρόμος της συμβίωσης σε ένα ενωμένο Κράτος- συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, με μια κυριαρχία, ιθαγένεια και διεθνή προσωπικότητα, χωρίς εγγυήσεις και παρεμβατικά δικαιώματα και με πολιτική ισότητα όπως προνοείται από τα ψηφίσματα του ΟΗΕ.
Μόνο έτσι θα μπορέσει ο λαός μας να ελπίζει σε ένα ειρηνικό και ευημερές μέλλον.
Η απόφαση της ΚΕ ΑΚΕΛ της 16ης Ιουνίου είναι μια απόφαση με μηνύματα που φτάνουν μέχρι σήμερα. Αγώνας για να εξουδετερώσουμε το φασισμό. Αγώνας για την ειρήνη στον κόσμο, για την ειρήνη στην Κύπρο. Αγώνας για ένα κόσμο της προόδου, της ευημερίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και του σοσιαλισμού. Αυτός ήταν και είναι ο δικός μας αγώνας.
