Η συμμετοχή των ΑΚΕΛιστών σε Μαζικούς Φορείς και Κοινωνικά Κινήματα

 

Ο σύγχρονος εθελοντισμός περνάει συνήθως μέσα από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ). Εκφράζεται τόσο σε παραδοσιακούς τομείς και μεθόδους (φιλανθρωπία, στήριξη «ευάλωτων» ομάδων, αθλητισμός, πολιτισμός), όσο και σε νέους τομείς παρέμβασης, καρπός νέων κοινωνικών αναγκών (οικολογία, διαφοροποίηση του αστικού τοπίου, αντιρατσισμός, φεμινισμός, ζητήματα ισότητας, ΛΟΑΤΚΙ κτλ.).

Το βασικό στοιχείο κατηγοριοποίησης αυτών των οργανώσεων είναι η σχέση τους με το κράτος. Για παράδειγμα, ο εθελοντισμός ως «φιλανθρωπία προς τους πιο αδύναμους», λειτουργεί ως υποκατάστατο του κοινωνικού κράτους. Είναι στην πραγματικότητα μια αναποτελεσματική διαδικασία, καθώς δεν αντιμετωπίζει τα δομικά κοινωνικά προβλήματα, αντίθετα, διευκολύνει τη μεταφορά της ευθύνης του κράτους για τους πολίτες του, στην ιδιωτική ή ατομική πρωτοβουλία. Είναι, όμως, γεγονός ταυτόχρονα ότι, βραχυπρόθεσμα, συμβάλλει στην άμβλυνση ορισμένων κοινωνικών προβλημάτων, γι’ αυτό και συνήθως αντιμετωπίζονται ευρύτερα με συμπάθεια. Πολλά προγράμματα κοινωνικής φροντίδας και στήριξης ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού δημιουργήθηκαν και λειτουργούν χάρη στη δράση εθελοντών, μέσα από τα Συμβούλια Κοινοτικού Εθελοντισμού ή από Εθελοντικές Κοινωνικές Οργανώσεις.

Υπάρχει, όμως, και μεγάλος αριθμός οργανωμένων ομάδων, που στέκονται κριτικά και διεκδικητικά απέναντι στην κρατική εξουσία. Λειτουργούν ως ομάδες κοινωνικής αμφισβήτησης και ασκούν κριτική και πίεση, με κύριο στόχο την επανάκτηση του δημόσιου χώρου, την υπεράσπιση των δημόσιων αγαθών, την έκφραση κοινωνικής αλληλεγγύης και υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Σημειώνεται ακόμα ότι, μέσα σε αυτό το περιβάλλον οπισθοχώρησης δικαιωμάτων και δημοκρατίας, αποδυναμώνεται ο θεσμικός έλεγχος, είτε μέσω της ποδηγέτησης και εξάρτησης θεσμών, είτε της ελλιπούς στελέχωσης τους, είτε ακόμα του παραγκωνισμού τους.

Η κυρίαρχη προσπάθεια της κυβέρνησης είναι η μετατροπή των κινημάτων και φορέων σε «φιλανθρωπικά ιδρύματα» και ο αποχαρακτηρισμός της φτώχειας με την ταξική διάσταση που γνωρίζουμε. Προς αυτήν τη κατεύθυνση, παρατηρείται το φαινόμενο της επιλεκτικής προβολής των οργανώσεων, που δεν ασκούν κριτική στην κυβέρνηση και της πλήρους απαξίωσης και στέρησης οικονομικών πόρων από όσες οργανώσεις ασκούν κριτική και διεκδικούν κοινωνικές-συλλογικές λύσεις και κοινωνικές πολιτικές.

Παρά την κυβερνητική πολιτική και πρακτική, εμφανίζονται κινήματα, κινήσεις και πρωτοβουλίες, που καλύπτουν διάφορους ζωτικούς χώρους, με διάθεση προάσπισης και διεκδίκησης δικαιωμάτων. Τέτοιες κινήσεις είδαμε για παράδειγμα στο ζήτημα της προάσπισης της δημόσιας παιδείας, της διεκδίκησης του δικαιώματος στέγης, του δικαιώματος στην υγεία, του κοινωνικού αποκλεισμού και της μετανάστευσης, της προστασίας του περιβάλλοντος κ.α.

Ανάπτυξη πρωτοβουλιών και συνεργασίες

Το ΑΚΕΛ χρειάζεται να έχει μια σταθερή, διαχρονική και αμφίδρομη σχέση με τα κοινωνικά κινήματα και τους μαζικούς φορείς. Είναι φανερό ότι παρουσιάζονται αδυναμίες σ’ αυτή τη σχέση. Σε πολλές περιπτώσεις, αφήσαμε χώρο στη δεξιά, είτε οργανωμένα είτε σε επίπεδο προσωπικοτήτων, να παρεμβαίνει και να κερδίζει τις εντυπώσεις στον τομέα αυτό. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, το ΑΚΕΛ δεν έχει δομημένη σχέση με τα κοινωνικά κινήματα.

Η οικοδόμηση της σχέσης του ΑΚΕΛ με τα κοινωνικά κινήματα και τους μαζικούς φορείς περνά μέσα από το ρόλο και την ενεργό συμμετοχή των ΑΚΕΛιστών σ’ αυτά. Παρότι, αρκετά μέλη και στελέχη μας, πρωτοβουλιακά, συμμετέχουν και δραστηριοποιούνται σε διαφόρους φορείς, εντούτοις σπανίως έχουν την αναγκαία επαφή και στήριξη από το ΑΚΕΛ, ώστε να επιτυγχάνεται ένας πιο συλλογικός και αποτελεσματικός τρόπος παρέμβασης. Σε πολλές περιπτώσεις, τα άτομα αυτά λειτουργούν αυτόβουλα, χωρίς καθοδήγηση, διαμορφώνουν πολιτικές και παίρνουν αποφάσεις.

Όπου, όμως, στελέχη του Κόμματος καταφέρνουν να ενεργοποιήσουν κινήματα/φορείς, να αναπτύξουν δράσεις/διεκδικήσεις και να έχουν παρέμβαση στην κοινωνία, το Κόμμα μας πιστώνεται τη δουλειά αυτή (π.χ. Κίνημα ενάντια στις εκποιήσεις κτλ.). Ταυτόχρονα, παράγονται πολιτικές και θέσεις οι οποίες επιστρέφουν και εμπλουτίζουν τις πολιτικές και τις δράσεις του Κόμματος και διευρύνουν την κοινωνική και πολιτική επιρροή της Αριστεράς. Εν κατακλείδι, τα κοινωνικά κινήματα και φορείς αποτελούν όχημα, που μας φέρνει σε επαφή με μεγάλες κοινωνικές ομάδες από άλλη οδό, βγάζοντας μας από την εσωστρέφεια και διευρύνοντας την πολιτική μας παρέμβαση. Η παρουσία των ΑΚΕΛιστών και των ΑΚΕΛιστριών σε αυτούς τους φορείς πρέπει να διακατέχεται από ήθος, εντιμότητα, σεβασμό, υπευθυνότητα και σοβαρότητα.

Όπως σημειώνεται και πιο πάνω, οι οργανώσεις αυτές παρουσιάζουν τις δικές τους ιδιομορφίες. Η δράση μας, λοιπόν, στο χώρο αυτό πρέπει να είναι ευέλικτη και να διαφοροποιείται ανάλογα, και σε καμία περίπτωση να υποκαθιστά τη λειτουργία τους. Η σχέση μας με αυτές τις ομάδες θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από ανεκτικότητα και συναινέσεις. Δεν μπορεί να στοχεύει στον «έλεγχο» τους ούτε να αντικρίζεται απλώς ως μια ευκαιρία να διευρύνουμε το ακροατήριο μας, αλλά ως μέσο ενεργοποίησης δυνάμεων της κοινωνίας, διεύρυνσης της σχέσης μας μαζί τους και διεκδίκησης κοινωνικών πολιτικών, που αποτελούν θέσεις και του Κόμματος.

Υπάρχουν τομείς, που θα πρέπει να αναλάβουμε πρωτοβουλία, για τη δημιουργία ΜΚΟ που μέσω τους να διοχετεύονται πιο πλατιά θέσεις και προτάσεις μας.

Ανάπτυξη επαφών και διαμόρφωση προτάσεων

Προς αυτή την κατεύθυνση επιβάλλεται το άνοιγμα της δουλειάς του Κόμματος στην κοινωνία σε Μαζικούς Φορείς και σε Κοινωνικά Κινήματα, με μια πιο συγκροτημένη και σε σταθερή βάση παρακολούθηση και στήριξη των μελών του Κόμματος, που δρουν μέσα σε κοινωνικές οργανώσεις. Αυτό θα εμπλουτίζει και τις πολιτικές του Κόμματος. Θα βοηθήσει, παράλληλα, να ασχολούμαστε πιο εξειδικευμένα και συστηματικά με την παραγωγή πολιτικής και την ανάπτυξη επαφής με τους διαφόρους φορείς και τα κοινωνικά κινήματα, με απώτερο στόχο την ανάπτυξη και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.

Σημαντική είναι και η διασύνδεση της δουλειάς της κοινοβουλευτικής μας ομάδας με τη δουλειά μας στο χώρο των ΜΚΟ, μετατρέποντας τα αιτήματα της κοινωνίας σε δικές μας διεκδικήσεις, προτάσεις νόμου και πρακτική στήριξη.

Ταυτόχρονα, θα πρέπει να μας απασχολήσει ο εκσυγχρονισμός των παραδοσιακών οργανώσεων του Λαϊκού Κινήματος (συνδικαλιστικού, γυναικείου, αγροτικού), ώστε να αντιλαμβάνονται έγκαιρα τις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας, να διαμορφώνουν θέσεις και να έχουν άμεση και αποτελεσματική παρέμβαση στην κοινωνία, κτίζοντας σχέσεις, συναινέσεις και συνεργασίες και κερδίζοντας εκτίμηση και εμπιστοσύνη.

Για να γίνουν όλα τα πιο πάνω πράξη είναι αναγκαία η οργανωτική παρακολούθηση, η θεσμοθέτηση τακτικών συναντήσεων για παραγωγή θέσεων και δράσεων, η ενθάρρυνση στελεχών μας να συμμετέχουν σε τέτοια κινήματα και μαζικούς φορείς, δίνοντας σαφή προτεραιότητα, μέσα από πρωτοβουλίες και κινηματικές δράσεις, στην ενίσχυση της απασχόλησης, της αλληλεγγύης και της κοινωνικής συνοχής.