“Κενά, αδυναμίες και ελλείψεις στο κρατικό καταφύγιο θυμάτων εμπορίας προσώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση”
Δήλωση Σκεύης Κουκουμά, μετά το πέρας της συνεδρίας της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Συνεχίσαμε σήμερα (23/01/2017) τη συζήτηση για τη λειτουργία του κρατικού καταφυγίου θυμάτων εμπορίας προσώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση.
Όσο συνεχίζεται η συζήτηση του θέματος φαίνονται ακόμη περισσότερο τα κενά, οι αδυναμίες και οι ελλείψεις που παρουσιάζονται στο καταφύγιο. Η προσπάθεια των κρατικών υπηρεσιών να παρουσιάσουν μια εξιδανικευμένη εικόνα σε ότι αφορά την λειτουργία του καταφυγίου εδράζεται κυρίως σε στην νομοθεσία που διέπει τον χειρισμό περιπτώσεων εμπορίας και εκμετάλλευσης προσώπων. Από τις πρόνοιες της νομοθεσίας, μέχρι και την εφαρμογή τους μεσολαβεί η άβυσσος της γραφειοκρατίας, της ασυνεννοησίας μεταξύ των διαφόρων τμημάτων και ενός μηχανισμού ο οποίος αποτρέπει την αποτελεσματική λειτουργία του καταφυγίου.
Η όλη αρνητική κατάσταση περιλαμβάνεται σε δύο μονάχα αριθμούς. Από τα 44 θύματα τα οποία έχουν αναγνωριστεί ως θύματα εμπορίας προσώπων το 2016 και έχει προχωρήσει το άνοιγμα των υποθέσεων στο δικαστήριο, τα 17 έχουν επαναπατρισθεί. Αυτό δημιουργεί πρόβλημα στην ολοκλήρωση της δικαστικής διαδικασίας.
Καίρια ζητήματα που αφορούν την αντιμετώπιση των θυμάτων όπως είναι για παράδειγμα το Ταμείο Στήριξης μέσω του οποίο θα αποζημιώνονταν και θα τύγχαναν βοήθειας τα θύματα εδώ και χρόνια δεν έχει ενεργοποιηθεί. Κάτι για το οποίο φυσικά στην απαντητική επιστολή του Υπουργείου Εσωτερικών προς την Ομάδα Εμπειρογνωμόνων Ενάντια στην Εμπορία Προσώπων του Συμβουλίου της Ευρώπης δεν έχει αναφερθεί και φυσικά δεν αναφέρθηκε ότι πρόθεση του Υπουργείου Εσωτερικών είναι η κατάργηση αυτής της πρόνοιας.
Η διάσταση απόψεων που παρατηρείται μεταξύ των κυβερνητικών υπηρεσιών και των ΜΚΟ που ασχολούνται με το θέμα είναι τεράστια.
Αυτή τη στιγμή για να μπορούμε να είμαστε στον ελάχιστο βαθμό αισιόδοξοι για την επόμενη μέρα του κρατικού καταφυγίου θα πρέπει να γίνουν πολύ συγκεκριμένα βήματα σε άμεσο χρόνο.
Αρχικά πρέπει να προχωρήσει το συντομότερο δυνατό η διαμόρφωση Κανονισμών Λειτουργίας του καταφυγίου που εκκρεμούν εδώ και πολλά χρόνια κάτι που προβλεπόταν στο Σχέδιο Δράσης για να γίνει το 2013 χωρίς κανένα κόστος.
Θα πρέπει το καταφύγιο να στελεχωθεί με μόνιμο και εκπαιδευμένο προσωπικό το οποίο να μπορεί να χειριστεί με τρόπο εξατομικευμένο τις περιπτώσεις. Να έχει δηλαδή την μόνη και μόνιμη του ασχολία με τα θύματα εμπορίας ώστε να αποκτηθεί και η αναγκαία εμπειρία με το θέμα. Σήμερα λειτουργοί των ΥΚΕ, υπεύθυνοι για τα θύματα εμπορίας προσώπων έχουν στην ευθύνη τους εκατοντάδες άλλες περιπτώσεις εκτός από θύματα εμπορίας. Το αποτέλεσμα είναι να μην υπάρχει συχνή επαφή και να μην αποκτάται σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ των θυμάτων και των κοινωνικών λειτουργών.
Απαραίτητη προϋπόθεση για να λειτουργήσει το καταφύγιο με τρόπο τέτοιο ώστε να επιτελεί το έργο και τον σκοπό του είναι η μόνιμη και καθημερινή παρουσία στον χώρο ψυχολόγου και ψυχίατρου. Τα θύματα αρκετές φορές έχουν περάσει καταστάσεις τις οποίες σε καμιά περίπτωση δεν μπορούμε να αντιληφθούμε.
Σε ότι αφορά το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά της εμπορίας προσώπων 2013-2015 έχει λήξει χωρίς να έχει εφαρμοστεί ενώ το επόμενο διάστημα θα εγκριθεί το Σχέδιο Δράσης 2016-2018. Εγκρίνεται το 2017 Σχέδιο Δράσης που ισχύει από το 2016. Η κυβέρνηση πρέπει να σταθεί με ειλικρίνεια στο χειρισμό του θέματος και να μην προσπαθεί να αποφύγει τις ευθύνες και υποχρεώσεις της απέναντι σε διεθνείς θεσμούς.
23 Ιανουαρίου 2017
