LGBTİ
Tüm dünyada olduğu gibi, ülkemizde de binlerce insan cinsel yönelimleri ve cinsel kimlikleri nedeniyle şiddete, kurumsal ayrımcılığa ve sosyal aşağılamaya maruz kalmaya devam ediyor. Atılan adımlara rağmen, başta hukuki çerçevede, devletin ve kurumların uygulamalarında, toplumun anlayışlarında olmak üzere bütün düzeylerde kat edilmesi gereken daha uzun bir yol var.
Vizyonumuz özgürlük, dayanışma ve eşitlik toplumudur
AKEL’in vizyonu özgürlük, dayanışma ve eşitlik toplumudur ve bu, sadece sosyoekonomik eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasını değil, aynı zamanda cinsiyet, etnik köken, din, dil, engellilik, cinsel yönelim, cinsel kimlik ve özellikler bazında ayrımcılıklara karşı mücadeleyi de gerektirir. LGBTİ bireylerin haklarının insan haklarının ayrılmaz bir parçası olduğu ve bu nedenle toplumun geri kalanı kendini ne zaman hazır hissettiğinde ya da siyasi maksatlar izin verdiğinde değil, doğumundan itibaren herkes için güvence altına alınması gerektiği AKEL’in temel inancıdır.
AKEL LGBTİ bireylerin haklarının güvence altına alınmasına öncüdür
AKEL Kıbrıs’taki hukuki çerçevede LGBTİ bireylerin aleyhine olan çağdışı bütün hükümlerin ortadan kaldırılmasını destekledi. Hristofyas hükümetinin Bakanlar Kurulu sivil birlikteliğe ilişkin ilk yasa taslağını onaylamıştı ve birlikte yaşama sözleşmesi yasasının Meclis’te oylanması sırasında çocuk sahibi olma hakkıyla ilgili olarak eşcinsel çiftler aleyhine ayrımcılıkların sonlandırılmasını destekleyen tek parti AKEL’di. AKEL’in LGBTİ bireyler ve homofobi/transfobi ile mücadele konusundaki tezleri partinin 2015’teki 22. Kongresi’nden itibaren AKEL’in kongre tezleri haline gelmiştir ve AKEL’i sadece yönetim organlarının değil, tüm parti tabanının kararlarıyla LGBTİ bireylerin haklarını net bir şekilde destekleyen ülkedeki ilk siyasi güç kılmıştır. Avrupa Parlamentosu düzeyinde AKEL’in de içinde yer aldığı Avrupa Birleşik Solu/Kuzey Yeşil Sol Grubu Avrupa çapında LGBTİ bireylerin haklarını güvence altına alma mücadelesinde en tutarlı ve mücadeleci destekçilerinden biridir. AKEL aynı zamanda ilgili hukuki mevzuatın uygulanmasını Meclis denetimi yoluyla da talep ederek, kamuoyunda tanınan kişiler tarafından yapılan homofobik söylemlerin kamuoyu önünde kınanmasına, homofobi ve ırkçılığın tecrit edilmesine de özel bir önem vermektedir.
LGBTİ bireyler aleyhine tüm kurumsal ve sosyal ayrımcılıkların ortadan kaldırılmasına yönelik talepler
Kıbrıs’ın (örneğin hukuki çerçeve, çalışma yaşamı, eğitim, sağlık, spor, barınma, iltica, özel ve ailevi hayat gibi) kamusal ve özel hayatın tüm alanlarında bütünlüklü bir hukuki adımlar, önlemler ve eylemler ağını oluşturacak olan LGBTİ bireyler için bir ulusal eylem planını geliştirmesi ve uygulaması gerekmektedir. AKEL’in önceliklerinde şunlar ayırt edilmektedir:
- Homofobik ve transfobik nefret söylemine dair hukuki çerçevenin güçlendirilmesi ve etkin bir şekilde uygulanması.
- Çalışma yaşamında ayrımcılıklara karşı mücadele.
İstihdamda ve mesleki eğitimde cinsel yönelim temelinde ayrımcılığı yasaklayan AB yönergesi yıllardır Kıbrıs hukukuna dâhil edilmiş olsa da, sosyal araştırmaların bulguları çalışma yaşamında LGBTİ bireylere karşı ciddi önyargıların olduğunu göstermektedir. Bu alanda özellikle ayrımcılıklarla mücadeleyi hedefleyen bir tedbirler paketine ve Çalışma Bakanlığı tarafından kampanyalar gerçekleştirilmesine ihtiyaç vardır.
- Evlat edinme ve tüp bebekte ayrımcılıklara son verilmesi.
AKEL evlat edinme ve tüp bebek konusunda eşcinsel çiftlerin aleyhine ayrımcılıkların ortadan kaldırılmasını desteklemektedir ve bu ilgili iki yasada, birlikte yaşama hakkındaki yasada ve tıbbi yardımla üremenin uygulanmasına ilişkin yasada yapılacak değişikliklerle olabilir. 2015 yılında birlikte yaşama sözleşmesine ilişkin hukuki çerçevenin Meclis’te oylanması sırasında çocuk sahibi olma hakkıyla ilgili olarak eşcinsel çiftler aleyhine var olan ayrımcılıkların sona ermesini savunan tek partinin AKEL olduğunu hatırlatırız.
- Cinsel kimliğin yasal olarak tanınması
Cinsel kimliğin yasal olarak tanınması hakkını güvence altına alan yasa tasarısı hükümetin açıklamalarına rağmen yıllardır bekletilmektedir. Cinsiyet değiştirme ameliyatı, zoraki kısırlaştırma veya sürecin “psikiyatristleştirilmesi” yönünde hiçbir koşul konulmaksızın hızlı, şeffaf ve erişilebilir bir prosedürün benimsenmesi şarttır. Bununla birlikte, aynı zamanda sadece cinsiyetin yasal olarak düzeltilmesi imkânı bu bireylerin başta sosyal ve kurumsal davranışlar nedeniyle karşılaştıkları çok yönlü sorunları çözmez. Cinsiyet düzeltme yönünde ilerleyen bireylere yönelik bir danışma ve destek yapısının (çalışma yaşamında, eğitimde vb. ayrımcılıklara karşı koymak için devletin yetkili görevlileriyle bağlantı, danışmanlık desteği, hukuki destek) söz konusu yasa tasarısında yer almasının görüşülmesi ve incelenmesi gerektiği görüşündeyiz.
- İnterseks bireylerin korunması
İnterseks bireylerin insan haklarını güvence altına alan, hiçbir çocuğun bebeklik ya da çocukluk döneminde zaruri olmayan tıbbi veya cerrahi tedavi görmemesini güvence altına alan ve çocukların bedensel bütünlüğünü, özerkliğini ve kendi kendini tanımlamasını garanti altına alan, interseks çocuklu ailelere uygun danışmanlık hizmetleri ve psikososyal destek sunmayla ilgili bir hukuki çerçevenin oluşturulmasıyla interseks bireylerin, özellikle çocukların korunması.